Elektryfikacja kolei

Elektryfikacja kolei – wprowadzenie trakcji elektrycznej na liniach kolejowych[1]

Pierwszy na świecie pojazd trakcyjny o napędzie elektrycznym z doprowadzeniem energii elektrycznej z izolowanej szyny uruchomiono w 1879 r. na Wystawie Rzemiosł w Berlinie[2][1].

Elektryfikacja kolei w Polsce

Otwarcie zelektryfikowanej linii warszawskiego węzła kolejowego łączącej Warszawę z Pruszkowem i Otwockiem
Pierwsze elektryczne pociągi w Radomsku (tuż po 1957 r.). Na fotografii lokomotywa elektryczna ET21-45

Początki elektryfikacji na obecnym terenie Polski datować można na 1914 r., kiedy to rozpoczęto elektryfikację Śląskiej Kolei Górskiej. W 1918 r. prof. Roman Podoski przygotował projekt elektryfikacji warszawskiej linii średnicowej, co później rozszerzono na cały węzeł warszawski. Pierwsze 110 km linii elektrycznej oddano do użytku w grudniu 1937 r.[3]

Liczba eksploatowanych normalnotorowych (łącznie z szerokotorowymi) linii kolejowych w km w Polsce według stanu na 31 grudnia (uwaga na zmianę sposobu liczenia: do 2004 r. dane dotyczą PKP, a od 2005 r. również innych podmiotów będących zarządcami infrastruktury kolejowej) [km]
RokOgółemZelektryfikowaneNiezelektryfikowane
LiczbaUdziałLiczbaUdział
195022 50000 20000,9%22 30099,1%
196023 20001 00004,3%22 20095,7%
197023 30003 90016,7%19 40083,3%
198024 40006 90028,3%17 50071,7%
199024 00011 40047,5%12 60052,5%
199323 30011 50049,4%11 80050,6%
199422 90011 60050,7%11 30049,3%
199522 60011 60051,3%11 00048,7%
199622 30011 60052,0%10 70048,0%
199722 30011 60052,0%10 70048,0%
199822 10011 60052,5%10 50047,5%
199921 90012 00054,8%09 90045,2%
200021 60011 90055,1%09 70044,9%
200120 10012 00059,7%08 10040,3%
200220 70012 20058,9%08 50041,1%
200320 30012 20060,1%08 10039,9%
200419 90012 00060,3%07 90039,7%
zmiana sposobu liczenia
200519 80011 90060,1%07 90039,9%
200619 80011 90060,1%07 90039,9%
200719 80011 90060,1%07 90039,9%
200820 00011 90059,5%08 10040,5%
200920 20012 00059,4%08 20040,6%
2022 19 393 12 126 62,53% 7 267 37,47%

Źródła: [4][5][6][7][8][9][10][11][12][13][14][15]

Linie kolejowe w Polsce zasilane są napięciem stałym 3 kV DC[16].

Długość zelektryfikowanych linii kolejowych w Polsce, będących w eksploatacji wszystkich zarządców infrastruktury (zarówno normalnotorowych, jak i szerokotorowych) wyniosła w 2021 r. 12 156 km[16]. 4078 km stanowiły linie jednotorowe, a 8078 km linie dwutorowe[16].

Udział linii zelektryfikowanych w ogóle długości eksploatowanych linii w Polsce wyniósł 62,9%[16].

Długość zelektryfikowanych linii jednotorowych wyniosła 39,2% ogólnej długości linii jednotorowych (10 394 km)[16]. W przypadku linii dwutorowych udział ten wyniósł 90% (8078 km linii zelektryfikowanych z 8931 km linii dwutorowych)[16].

W najmniejszym stopniu linie kolejowe zelektryfikowane były w województwie podlaskim – 29,32%, zaś w największym w województwach: śląskim – 92,09% i łódzkim – 91,03%[16].

Przypisy

  1. 1 2 elektryfikacja kolei, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-12-30].
  2. ↑ Magdalena Pokrzycka, Elektryfikacja kolei. Historia, teraźniejszość, perspektywy [online], Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H, Oeconomia 32-33, 215-225.
  3. ↑ Paweł Niedomagała, Pod semaforkiem: Historia kolei na ziemiach polskich. I wojna światowa i dwudziestolecie międzywojenne [online] [dostęp 2025-03-16].
  4. ↑ Józef Oleński, Halina Dmochowska, Teresa Nowak, Renata Bielak. „Mały Rocznik Statystyczny Polski”. 2010, s. 222,624–625, 2010. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. ISSN 1640-3630. [dostęp 2011-07-09]. (pol.).
  5. ↑ Józef Oleński, Halina Dmochowska, Teresa Nowak, Ewa Czumaj. „Mały Rocznik Statystyczny Polski”. 2009, s. 215,614–615, 2009. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. ISSN 1640-3630. [dostęp 2011-07-09]. (pol.).
  6. ↑ Józef Oleński, Halina Dmochowska, Grażyna Szydłowska, Ewa Czumaj. „Mały Rocznik Statystyczny Polski”. 2008, s. 218,614–615, 2008. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. ISSN 1640-3630. [dostęp 2011-07-09]. (pol.).
  7. ↑ Józef Oleński, Halina Dmochowska, Grażyna Szydłowska, Lucyna Przybylska. „Mały Rocznik Statystyczny Polski”. 2007, s. 221,612–613, 2007. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. ISSN 1640-3630. [dostęp 2011-07-09]. (pol.).
  8. ↑ Halina Dmochowska, Grażyna Szydłowska, Lucyna Przybylska. „Mały Rocznik Statystyczny Polski”. 2006, s. 217,592–593, 2006. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2011-07-09]. (pol.).
  9. ↑ Tadeusz Toczyński, Halina Dmochowska, Grażyna Szydłowska, Lucyna Przybylska. „Mały Rocznik Statystyczny Polski”. 2005, s. 212,584–585, 2005. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. ISSN 1640-3630. [dostęp 2011-07-09]. (pol.).
  10. ↑ Tadeusz Toczyński, Halina Dmochowska, Grażyna Szydłowska, Lucyna Przybylska. „Mały Rocznik Statystyczny Polski”. 2004, s. 208,572–573, 2004. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. ISSN 1640-3630. [dostęp 2011-07-09]. (pol.).
  11. ↑ Tadeusz Toczyński, Halina Dmochowska, Grażyna Szydłowska, Lucyna Przybylska. „Mały Rocznik Statystyczny Polski”. 2003, s. 222,592–593, 2003. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. ISSN 1640-3630. [dostęp 2011-07-09]. (pol.).
  12. ↑ Tadeusz Toczyński, Halina Dmochowska, Grażyna Szydłowska, Barbara Prażmo. „Mały Rocznik Statystyczny Polski”. 2002, s. 219,576–577, 2002. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. ISSN 1640-3630. [dostęp 2011-07-09]. (pol.).
  13. ↑ „Mały Rocznik Statystyczny Polski”. 2001, s. 214,572, 2001. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2011-07-09]. (pol.).
  14. ↑ „Mały Rocznik Statystyczny Polski”. 2000, s. 206,556, 2000. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2011-07-09]. (pol.).
  15. ↑ Urząd Transportu Kolejowego, Linie kolejowe w Polsce [online], Urząd Transportu Kolejowego, 8 sierpnia 2023.
  16. 1 2 3 4 5 6 7 Linie kolejowe w Polsce – podstawowe parametry [online], Urząd Transportu Kolejowego [dostęp 2022-12-29].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.