Emeks ciernisty
![]() | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj | |||
| Gatunek |
emeks ciernisty | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Rumex spinosus L. Sp. Pl.: 337 (1753)[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Emeks ciernisty[4] (Rumex spinosus L.) – gatunek rośliny z rodziny rdestowatych (Polygonaceae), tradycyjnie zaliczany do rodzaju Emex (stąd polska nazwa zwyczajowa). Występuje naturalnie w południowej Europie, północnej Afryce i południowo-zachodniej Azji, ale rozprzestrzeniony został na inne kontynenty w strefach od umiarkowanej ciepłej do tropikalnej[3][5][6].
Rozmieszczenie geograficzne
Występuje naturalnie w południowej Europie (w Portugalii, Hiszpanii, Włoszech (na Sardynii, Sycylii, w Kalabrii i Apulii) oraz Grecji[7]), północnej Afryce (na południu po Mali, Etiopię i Somalię) oraz południowo-zachodniej Azji (na wschodzie po Iran)[3]. Introdukowany został do różnych krajów w strefach od umiarkowanej ciepłej do tropikalnej[5][6]. W Stanach Zjednoczonych jest spotykany w Teksasie, Kalifornii oraz na Hawajach[8]. W Ameryce Południowej rośnie w Ekwadorze, Peru, Argentynie, Chile i Brazylii[3][9]. Występuje także w południowej Azji i w Australii[3].
Morfologia

- Pokrój
- Roślina jednoroczna dorastająca do 30–60 cm wysokości. Ma wyprostowany pokrój[6].
- Liście
- Blaszka liściowa ma trójkątny lub owalny kształt, o nasadzie od niemal uciętej do klinowej i wierzchołku od tępego do ostrego. Mierzy 3–13 cm długości oraz 1–12 cm szerokości. Ogonek liściowy jest nagi i osiąga 2–29 cm długości. Gatka jest naga[6].
- Kwiaty
- Jednopłciowe, zebrane w kłosy, rozwijają się w kątach pędów lub na ich szczytach. Listki okwiatu mają kształt od owalnego do podłużnego i mierzą do 2–6 mm długości[6].
- Owoce
- Trójboczne niełupki osiągające 4–5 mm długości[6].
Biologia i ekologia
Jest rośliną jednopienną. Rośnie na murawach, w zaroślach oraz na terenach skalistych i piaszczystych. Występuje na wysokości do 500 m n.p.m.[6] Kwitnie od stycznia do maja. Występuje od 9 do 10 strefy mrozoodporności[7].
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-01] (ang.).
- 1 2 3 4 5 6 Rumex spinosus L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-07-29].
- ↑ Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 37.
- 1 2 Discover Life: Point Map of Emex spinosa. Encyclopedia of Life. [dostęp 2016-12-12]. (ang.).
- 1 2 3 4 5 6 7 Emex spinosa. Plantes & botanique. [dostęp 2016-12-12]. (fr.).
- 1 2 Emex spinosa [Spinaciastra comune]. [w:] Schede di Botanica [on-line]. Altervista. [dostęp 2016-12-12]. (wł.).
- ↑ Comprehensive Report Species - Emex spinosa. NatureServe. [dostęp 2016-12-12]. (ang.).
- ↑ Emex spinosa. Neotropical Flora - Google Map. [dostęp 2016-12-12]. (ang.).
- African Plant Database ID: 116035
- EoL: 586934
- EUNIS: 177700
- Flora of North America: 220004702
- GBIF: 2888869
- iNaturalist: 76811
- IPNI: 159348-3
- ITIS: 21053
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2788378
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:693981-1
- identyfikator Tropicos: 26000030
- USDA PLANTS: EMSP
- IRMNG: 10204466
- CoL: 39GTR
