Odwołania znakowe SGML
Odwołania znakowe SGML (ang. SGML character references) – w języku znaczników SGML zestaw kodów w postaci &kod;. Służą one do jednoznacznego zapisu znaków pisarskich, gdy niemożliwe jest ich bezpośrednie wpisanie z klawiatury. Odwołania znakowe są używane głównie w HTML, XHTML i XML.
Odwołania znakowe są często błędnie nazywane encjami, w rzeczywistości tylko jeden ich rodzaj (nazwane odwołania znakowe) korzysta z encji.
Rodzaje odwołań znakowych
Odwołania znakowe można podzielić na trzy grupy:
- odwołania znakowe numeryczne dziesiętne, zapisujące unikodowy numer znaku; mają postać
&#liczba;; - odwołania znakowe numeryczne szesnastkowe, również zapisujące unikodowy numer znaku, tylko że w systemie szesnastkowym; mają postać
&#xliczba;; - nazwane odwołania znakowe, będące po prostu odwołaniami do encji znakowych; mają postać
&encja;.
Z tego wynika, że odwołanie znakowe np. do „ó” może występować w trzech postaciach:
óóó
Odwołania znakowe mogą pełnić dwie role:
- Jedną z nich jest możliwość używania znaków spoza zestawu kodowego zawartego na wybranej stronie kodowej. Na przykład umożliwiają używanie znaków kanji w dokumencie z kodowaniem ISO 8859-2.
- Drugą jest możliwość stosowania znaków, które mają specjalne znaczenie w składni SGML/XML. Należą do nich:
&(&) oraz<(<), a także>(>),"(") i'(') – ten ostatni tylko w XML.
Nazwane odwołania znakowe
Większość z encji znakowych HTML jest częścią standardu SGML ISO 8879. Częścią standardu XML jest 5 encji znakowych o nazwach: amp, lt, gt, quot i apos.
Nazwy encji znakowych są tworzone na kilka sposobów:
- nazwy encji liter łacińskich ze znakami diakrytycznymi są tworzone przez nazwę litery, odpowiednio wielką lub małą, i angielską nazwę znaku diakrytycznego. Tak np.
é(é) to „e” z akcentem akutowym (ang. acute), aÀ(À) to „A” z akcentem grave. Wszystkie odwołania do encji znakowych z alfabetu łacińskiego można znaleźć w artykułach Alfabet łaciński w Unikodzie; - litery greckie są zapisywane ich angielskimi nazwami, pisanymi odpowiednio od wielkiej lub małej litery. Np.
β(β) to mała litera beta, aΩ(Ω) to wielka litera omega. Lista odwołań do encji znakowych z alfabetu greckiego jest dostępna w artykule Alfabet grecki; - nazwane odwołania znakowe inne niż do liter łacińskich i greckich. Ich lista widoczna jest w następnych podsekcjach.
Strzałki
Nazwa / opis Odwołanie Wygląd strzałka w lewo ←← strzałka w górę ↑↑ strzałka w prawo →→ strzałka w dół ↓↓ obustronna strzałka pozioma ↔↔ znak powrotu karetki ↵↵ podwójna strzałka w lewo ⇐⇐ podwójna strzałka w górę ⇑⇑ podwójna strzałka w prawo ⇒⇒ podwójna strzałka w dół ⇓⇓ podwójna obustronna strzałka pozioma ⇔⇔
Logika matematyczna i teoria zbiorów
Nazwa / opis Odwołanie Wygląd symbol alef / symbol liczb kardynalnych ℵℵ dla każdego ∀∀ istnieje ∃∃ zbiór pusty ∅∅ element zbioru ∈∈ nie jest elementem zbioru ∉∉ zawiera element ∋∋ logiczne I ∧∧ logiczne LUB ∨∨ część wspólna zbiorów ∩∩ unia zbiorów ∪∪ podzbiór ⊂⊂ nadzbiór ⊃⊃ nie jest podzbiorem ⊄⊄ podzbiór lub równy ⊆⊆ nadzbiór lub równy ⊇⊇ więc ∴∴
Inne oznaczenie matematyczne
Nazwa / opis Odwołanie Wygląd symbol funkcji ƒƒ w przybliżeniu równe ≅≅ asymptotycznie równe / prawie równe ≈≈ nierówne ≠≠ identyczne ≡≡ mniejsze lub równe ≤≤ większe lub równe ≥≥ plus/minus ±± część urojona liczby zespolonej ℑℑ część rzeczywista liczby zespolonej ℜℜ lewy sufit ⌈⌈ prawy sufit ⌉⌉ lewa podłoga ⌊⌊ prawa podłoga ⌋⌋ lewy nawias kątowy ⟨〈 prawy nawias kątowy ⟩〉 prim, minuty, stopy ′′ podwójne prim (bis), sekundy, cale ″″ różniczka cząstkowa ∂∂ nabla ∇∇ znak iloczynu ∏∏ znak sumy ∑∑ znak minus −− operator gwiazdkowy ∗∗ pierwiastek kwadratowy √√ proporcjonalny do ∝∝ nieskończoność ∞∞ kąt ∠∠ całka ∫∫ dodawanie w kółku ⊕⊕ iloczyn wektorowy, mnożenie w kółku ⊗⊗ prostopadły do ⊥⊥ znak mnożenia skalarnego ⋅⋅ znak ułamka ⁄⁄ promil ‰‰ znak dzielenia ÷÷ kwadratowy ²² sześcienny ³³ P Weierstrassa
(symbol funkcji eliptycznej Weierstrassa)℘℘
Znaki karciane
Znaki diakrytyczne
Nazwa / opis Odwołanie Wygląd akut (akcent silny) ´´ diereza/umlaut ¨¨ cyrkumfleks (akcent przeciągły) ˆˆ cedylla ¸¸ tylda górna ˜˜
Inne znaki typograficzne
Nazwa / opis Odwołanie Wygląd znak handlowy (TM) ™™ znak zarejestrowania (R) ®® małe czarne kółko (punktor) •• wielokropek …… nadkreślnik (makron) ¯¯ znak podobieństwa (operator tyldowy) ∼∼ paragraf §§ znak praw autorskich (c) ©© krzyż filologów (sztylet) †† złamana pionowa kreska ¦¦ romb ◊◊ wykrzyknik odwrócony ¡¡ znak zapytania odwrócony ¿¿ pauza —— półpauza ––
Linki zewnętrzne
- Tablica znaków Unicode – numerycznie dziesiętna
- Spis encji HTML. interklasa.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-07)].
- Spis encji dla ISO-8859-1. student.agh.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-22)].