Entropia topologiczna

Entropia topologiczna – miara złożoności układu dynamicznego, będąca dodatnią liczbą z rozszerzonej osi liczb rzeczywistych. Intuicyjnie, opisuje ona tempo wykładniczego wzrostu złożoności opisu układu wraz ze wzrostem dokładności tego opisu.

Pierwotnie została zdefiniowana w 1965 przez Adlera, Konheima oraz McAndrew jako analogia dla entropii z teorii miary. Drugą, bardziej intuicyjną definicję podali Dinaburg oraz Bowen w latach 1970-1971. Obie definicje są sobie równoważne, jednak w praktyce definicja Bowena-Dinaburga jest znacznie łatwiejsza do obliczeń.

Definicje

Topologiczny układ dynamiczny składa się z przestrzeni Hausdorffa (zazwyczaj zakłada się jej zwartość) oraz ciągłego odwzorowania .

Definicja Adlera, Konheima i McAndrew

Niech będzie zwartą przestrzenią Hausdorffa. Dla dowolnego skończonego pokrycia otwartego przestrzeni niech oznacza logarytm (zazwyczaj o podstawie 2) z minimalnej liczby elementów , które stanowią pokrycie .

Dla dwóch skończonych pokryć otwartych i przez oznaczmy pokrycie złożone z przecięć elementów tych pokryć. Analogicznie rozszerzamy tę notację na większą liczbę pokryć.

Dla dowolnego ciągłego odwzorowania istnieje granica:

Entropią topologiczną dla odwzorowania f określamy liczbę:

Gdzie przez oznaczamy zbiór wszystkich skończonych pokryć .

Definicja Bowena-Dinaburga

Niech będzie odwzorowaniem ciągłym w zwartej przestrzeni metrycznej .

Dla zdefiniujmy ciąg metryk dany wzorem:

Dla dowolnego i dwa punkty w są w odległości nie większej niż wtedy i tylko wtedy, gdy ich pierwsze n iteracji nie oddala ich o więcej niż Metryki te są równoważne więc w szczególności są zwartymi przestrzeniami metrycznymi.

Mówimy, że podzbiór przestrzeni metrycznej jest ε-oddzielony, gdy dowolne dwa jego punkty są w odległości co najmniej ε w metryce odziedziczonej z . Niech będzie maksymalną mocą takiego zbioru dla . Ponieważ ta przestrzeń metryczna jest zwarta, gwarantuje to, że moc takiego zbioru jest liczbą skończoną.

Entropią topologiczną dla odwzorowania f określamy liczbę:

Interpretacja

Granica ta zawsze istnieje w rozszerzonej osi liczb rzeczywistych, jednak może wynosić . Ze względu na użycie logarytmu h(f) mierzy szybkość wykładniczego wzrostu maksymalnej liczby orbit, których punkty będą oddalać się o co najmniej ε, gdy ε jest dowolnie mały. W tym sensie h(f) jest miarą złożoności układu dynamicznego i opisuje w toporny, ale sugestywny sposób całkowitą wykładniczą złożoność struktury orbity poprzez jedną tylko liczbę.

Uwagi do definicji

  • Założenie o metryzowalności przestrzeni tylko pozornie jest ograniczające, ponieważ zwarte przestrzenie Hausdorffa są metryzowalne.
  • Mimo że teoretycznie wartość entropii w definicji Bowena-Dinaburga zależy od metryki zadającej topologię na , to dla metryk równoważnych (zadających tę samą topologię) wartości te są równe, więc wybór metryki nie ma znaczenia.
  • Bowen wykazał, że założenie o zwartości przestrzeni metrycznej w definicji Bowena-Dinaburga nie jest konieczne, jeżeli założy się jednostajną ciągłość odwzorowania.

Własności entropii topologicznej

  • Układy chaotyczne wyróżniają się posiadaniem dodatniej entropii.
  • Entropia topologiczna jest niezmiennikiem sprzężenia topologicznego.
  • Entropia topologiczna odwzorowań zwężających oraz izometrii jest zerowa.
  • Jeżeli jest domkniętym zbiorem f-niezmienniczym, to
  • Jeżeli gdzie są domkniętymi zbiorami f-niezmienniczymi, to
  • Jeżeli odwzorowanie jest faktorem odwzorowania to
  • gdzie zaś odwzorowanie dane jest wzorem:

Przypisy