Eonycterini

	Eonycterini
	Almeida, Giannini & Simmmons, 2016
	; Jutrzenkowiec jaskiniowy (Eonycteris spelaea)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	nietoperze
Podrząd	rudawkokształtne
Nadrodzina	Pteropodoidea
Rodzina	rudawkowate
Podrodzina	Rousettinae
Plemię	Eonycterini
	Typ nomenklatoryczny
	Plemię: Eonycteris Dobson, 1873; Rodzaj: Macroglossus spelaeus Dobson, 1871
Synonimy
	Plemienia: Eonycterides K. Andersen, 1912; Eonycterini Hassanin, 2014; Rodzaju: Callinycteris Jentink, 1889;
	Plemienia: Eonycterides K. Andersen, 1912; Eonycterini Hassanin, 2014; Rodzaju: Callinycteris Jentink, 1889;
Rodzaje i gatunki
	Eonycteris Dobson, 1873 – jutrzenkowiec; 3 gatunki – zobacz opis w tekście
	Eonycteris Dobson, 1873 – jutrzenkowiec; 3 gatunki – zobacz opis w tekście

Eonycterini – monotypowe plemię ssaków z podrodziny Rousettinae w obrębie rodziny rudawkowatych (Pteropodidae).

Rozmieszczenie geograficzne

Plemię obejmuje gatunki występujące w południowo-wschodniej Azji^[6]^[7]^[8].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 79,5–130 mm, długość ogona 11–28 mm, długość ucha 17–24 mm, długość tylnej stopy 14,6–25 mm, długość przedramienia 56–85 mm; masa ciała 40–98 g^[7]^[9].

Systematyka

Plemię wyodrębnił w 2016 roku międzynarodowy zespół biologów (Brazylijka Francisca Cunha Almeida, Argentyńczyk Norberto Pedro Giannini i Amerykanka Nancy B. Simmons) w artykule poświęconym historii ewolucji afrykańskich nietoperzy owocożernych z rodziny rudawkowatych, opublikowanym w czasopiśmie Acta Chiropterologica^[1]. Rodzaj Eonycteris zdefiniował w 1873 roku irlandzki zoolog George Edward Dobson w artykule dotyczącym nowych lub mało znanych gatunków rudawkowatych z Indii i okolicznych wysp, opublikowanym na łamach The Journal of the Asiatic Society of Bengal^[5]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) jutrzenkowiec jaskiniowy (E. spelaea).

Etymologia

Eonycteris: gr. ηώς eōs lub ηως ēōs ‘świt’; νυκτερις nukteris, νυκτεριδος nukteridos ‘nietoperz’^[10].
Callinycteris: gr. καλλος kallos ‘piękno’, od καλος kalos ‘piękny’; νυκτερις nukteris, νυκτεριδος nukteridos ‘nietoperz’^[11]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Callinycteris rosenbergii^[a] Jentink, 1889.

Podział systematyczny

Do plemienia należy jeden rodzaj jutrzenkowiec^[12] (Eonycteris) z trzema gatunkami^[13]^[9]^[6]^[12]:

Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa^[12]	Podgatunki^[7]^[6]^[9]	Rozmieszczenie geograficzne^[7]^[6]^[9]	Podstawowe wymiary^[7]^[9]^[b]	Status IUCN^[14]
Eonycteris spelaea	(Dobson, 1871)	jutrzenkowiec jaskiniowy	4 podgatunki	Indie i Nepal na wschód do południowej Chińskiej Republiki Ludowej, kontynentalna Azja Południowo-Wschodnia, Andamany, Wielkie i Małe Wyspy Sundajskie, Celebes, północne Moluki oraz Filipiny; zakres wysokości: 0–1000 m n.p.m.	DC: 7,9–13 cm DO: 1,1–2,5 cm DP: 6,1–8 cm MC: 40–79 g	LC
Eonycteris major	K. Andersen, 1910	jutrzenkowiec duży	gatunek monotypowy	Borneo i Wyspy Mentawai (Sipura i Północna Pagai); zakres wysokości: 0–1100 m n.p.m.	DC: 12,4–13 cm DO: 1,8–2,7 cm DP: 6,1–8,5 cm MC: 91–98 g	NT
Eonycteris robusta	G.S. Miller, 1913	jutrzenkowiec filipiński	gatunek monotypowy	endemit Filipin (większość z większych wysp (z wyjątkiem Palawanu, Archipelagu Sulu, Wysp Batanes i Babuyan)); zakres wysokości: 0–1100 m n.p.m.	DC: 10,7–12,7 cm DO: 2–2,8 cm DP: 6,7–8,2 cm MC: 56–80 g	VU

Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski, NT – gatunek bliski zagrożenia, VU – gatunek narażony.

Uwagi

↑ Podgatunek E. spelaea.
↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; DP – długość przedramienia; MC – masa ciała

Przypisy

1 2 F.C. Almeida, N.P. Giannini & N.B. Simmons. The Evolutionary History of the African Fruit Bats (Chiroptera: Pteropodidae). „Acta Chiropterologica”. 18 (1), s. 73–90, 2016. DOI: 10.3161/15081109ACC2016.18.1.003. (ang.).
↑ K. Andersen: Catalogue of the Chiroptera In the collection of the British Museum. Wyd. 2. Cz. 1: Megachiroptera. London: The Trustees, 1912, s. lxv. (ang.).
↑ A. Hassanin. Description of a new bat species of the tribe Scotonycterini (Chiroptera, Pteropodidae) from southwestern Cameroon. „Comptes Rendus Biologies”. 337 (2), s. 139, 2014. DOI: 10.1016/j.crvi.2013.12.006. (ang.).
↑ F.A. Jentink. On a new genus and a new species in the Macroglossine-group of Bats. „Notes from the Leyden Museum”. 11, s. 209, 1889. (ang.).
1 2 G.E. Dobson. On the Pteropidæ of India and its Islands, with descriptions of New or Little Known Species. „The Journal of the Asiatic Society of Bengal”. 42 (2), s. 204, 1873. (ang.).
1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 92. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
1 2 3 4 5 N. Giannini, C. Burgin, V. Van Cakenberghe, S. Tsang, S. Hintsche, T. Lavery, F. Bonaccorso, F. Almeida & B. O’Toole: Family Pteropodidae (Old World Fruit Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 83–85. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Eonycteris. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-18].
1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 451. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 264.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 152.
1 2 3 Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 80. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-27]. (ang.).
↑ Taxonomy: Eonycteris – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-12-24]. (ang.).

Bibliografia

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[12] Podgatunek E. spelaea.

[15] DC – długość ciała; DO – długość ogona; DP – długość przedramienia; MC – masa ciała

[Almeida&inni-1] 1 2 F.C. Almeida, N.P. Giannini & N.B. Simmons. The Evolutionary History of the African Fruit Bats (Chiroptera: Pteropodidae). „Acta Chiropterologica”. 18 (1), s. 73–90, 2016. DOI: 10.3161/15081109ACC2016.18.1.003. (ang.).

[Andersen-2] K. Andersen: Catalogue of the Chiroptera In the collection of the British Museum. Wyd. 2. Cz. 1: Megachiroptera. London: The Trustees, 1912, s. lxv. (ang.).

[Hassanin-3] A. Hassanin. Description of a new bat species of the tribe Scotonycterini (Chiroptera, Pteropodidae) from southwestern Cameroon. „Comptes Rendus Biologies”. 337 (2), s. 139, 2014. DOI: 10.1016/j.crvi.2013.12.006. (ang.).

[Jentink-4] F.A. Jentink. On a new genus and a new species in the Macroglossine-group of Bats. „Notes from the Leyden Museum”. 11, s. 209, 1889. (ang.).

[Dobson-5] 1 2 G.E. Dobson. On the Pteropidæ of India and its Islands, with descriptions of New or Little Known Species. „The Journal of the Asiatic Society of Bengal”. 42 (2), s. 204, 1873. (ang.).

[Burgin&inni-6] 1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 92. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[Giannini&inni-7] 1 2 3 4 5 N. Giannini, C. Burgin, V. Van Cakenberghe, S. Tsang, S. Hintsche, T. Lavery, F. Bonaccorso, F. Almeida & B. O’Toole: Family Pteropodidae (Old World Fruit Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 83–85. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).

[Wilson&Reeder-8] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Eonycteris. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-18].

[amw-9] 1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 451. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792011_264]-10] Palmer 1904 ↓, s. 264.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27791899_152]-11] Palmer 1904 ↓, s. 152.

[Cichocki&inni-13] 1 2 3 Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 80. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[mdd-14] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-27]. (ang.).

[16] Taxonomy: Eonycteris – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-12-24]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[a]

[12]

[13]

[b]

[14]