Socznik

Socznik
Epuraea
Erichson, 1843
Ilustracja
Epuraea aestiva
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Rodzina

łyszczynkowate

Podrodzina

Epuraeinae

Plemię

Epuraeini

Rodzaj

socznik

Typ nomenklatoryczny

Nitidula silacea Herbst, 1784

Synonimy
  • Dadopora Thomson, 1859

Socznik[1][2] (Epuraea) – rodzaj chrząszczy z rodziny łyszczynkowatych i podrodziny Epuraeinae. Ma zasięg kosmopolityczny. Obejmuje ponad 320 opisanych gatunków.

Morfologia

Epuraea ocularis, widok od spodu
Epuraea luteola
Epuraea melanocephala
Epuraea ocularis
Epuraea unicolor
Epuraea pallescens
Epuraea rufa

Chrząszcze o ciele długości od 2 do 4,5 mm[3]. Zarys ciała jest stosunkowo smukły[4], owalny[3], a jego wierzch zwykle płasko sklepiony do umiarkowanie wypukłego[3][4]. Owłosienie jest delikatne i przylegające[3]. W ubarwieniu dominują barwy od żółtawoceglastej do ciemnobrunatnej[3][4]. Wzór w postaci plamek występuje nieczęsto[3]. Głowa jest zaopatrzona w duże oczy złożone i niesięgające ku tyłowi poza nie skronie. Aparat gębowy cechują głaszczki wargowe o członie ostatnim ściętym na wierzchołku. Proste, zbieżne ku tyłowi rowki czułkowe są proste, mają zatarte lub niewyraźne krawędzie zewnętrzne[4]. Przedplecze i pokrywy mają pozbawione orzęsienia brzegi[3]. Pokrywy są krótkie[4] i pozbawione rzędów przyszwowych. U części gatunków golenie odnóży środkowej pary wykazują dymorfizm płciowy, będąc charakterystycznie pogrubionymi na szczycie[3]. Odwłok ma dwa ostatnie segmenty odsłonięte przez pokrywy[4].

Ekologia i występowanie

Owady te są zróżnicowane pod względem preferencji pokarmowych. Większość gatunków to mykofagi lub saprofitofagi, ale znaleźć można w obrębie rodzaju nekrofagi, a nawet przykłady drapieżnictwa na kornikowatych[3][5][6]. Wśród soczników dominują gatunki saproksyliczne[6]. Bytują one pod korą drzew, w próchnie, w fermentującym soku wyciekającym z ran, świeżo okorowanych pni i ściętych pniaków, w grzybach nadrzewnych (w tym w hubach) i chodnikach innych owadów, np. kornikowatych czy trociniarkowatych. Część gatunków bytuje w runie leśnym i ściółce. Niektóre spotyka się w pryzmach gnijących szczątków roślinnych, pod skoszoną trawą, w gniazdach trzmieli oraz w norach ssaków. Postacie dorosłe wielu gatunków odwiedzają kwiaty drzew, krzewów i roślin zielnych. Niektóre przylatują też do sztucznych źródeł światła[3][5].

Zasięg rodzaju jest kosmopolityczny. W krainie palearktycznej stwierdzono ponad 100 jego gatunków[3], z których z Polski wykazano 30[3][7] (zobacz: łyszczynkowate Polski).

Taksonomia

Takson ten wprowadzony został w 1843 roku przez Wilhelma Ferdinanda Erichsona[8]. W 1859 roku Carl Gustaf Thomson wyznaczył Nitidula silacea gatunkiem typowym tego rodzaju[9]. Rodzaj ten dzieli się na liczne podrodzaje[6], z których część bywała dawniej ujmowana jako odrębne rodzaje[10], a jeden miał nawet odrębną polskojęzyczną nazwę zwyczajową – drobnogonka (Micruria)[1]. Rodzaj Epuraea nie doczekał się dotąd rewizji w kontekście światowym. Relacje filogenetyczne pomiędzy jego podrodzajami pozostają nierozwikłane i wiele z nich przypuszczalnie stanowią taksony parafiletyczne, stąd niektórzy autorzy rezygnują z podziału na podrodzaje zupełnie[6].

Do rodzaju tego należy ponad 320 opisanych gatunków, w tym[7][11]:

  • Epuraea accidentis Kirejtshuk, 1990
  • Epuraea acuminata Jelinek, 1992
  • Epuraea acutocaudalis Kirejtshuk, 1998
  • Epuraea accurata Kirejtshuk, 1987
  • Epuraea acea Kirejtshuk, 1998
  • Epuraea acelsa Kirejtshuk, 1998
  • Epuraea adolescens Kirejtshuk, 1998
  • Epuraea adumbrata (Mannerheim, 1852)
  • Epuraea aestiva (Linnaeus, 1758)
  • Epuraea aldridgei Kirejtshuk, 1997
  • Epuraea alpicola Nakane, 1966
  • Epuraea alutidorsum Kirejtshuk, 1998
  • Epuraea alternans Grouvelle, 1912
  • Epuraea alternata Parsons, 1969
  • Epuraea alticola Sharp, 1890
  • Epuraea ambigua Mannerheim, 1843
  • Epuraea ampla Grouvelle, 1911
  • Epuraea amurensis Kirejtshuk, 1992
  • Epuraea angustata
  • Epuraea angustula Sturm, 1844
  • Epuraea antarctica (White, 1846)
  • Epuraea apposita Reitter, 1884
  • Epuraea argus Reitter, 1894
  • Epuraea attenuatus (Gillogly L.R., 1962)
  • Epuraea audisioi Kirejtshuk, 1989
  • Epuraea atra Jelinek, 1978
  • Epuraea auripubens Reitter, 1901
  • Epuraea avara (Randall, 1838)
  • Epuraea bakeri Grouvelle, 1914
  • Epuraea barbulus (Gillogly L.R., 1962)
  • Epuraea basisinuata Kirejtshuk, 1994
  • Epuraea bergeri Sjöberg, 1939
  • Epuraea biguttata (Thunberg, 1784)
  • Epuraea binotata Reitter, 1872
  • Epuraea biplagiata Kirejtshuk, 1998
  • Epuraea birmanica Grouvelle, 1892
  • Epuraea boreella (Zetterstedt, 1828)
  • Epuraea brightensis (Blackburn, 1903)
  • Epuraea brignolii Audisio, 1979
  • Epuraea brunnea Wiedemann, 1823
  • Epuraea bullata Kirejtshuk, 1998
  • Epuraea cadaverina (Rodth, 1851)
  • Epuraea calcarifera Kirejtshuk, 1998
  • Epuraea californica (Gillogly, 1946)
  • Epuraea calvata Kirejtshuk, 1989
  • Epuraea cameroni Kirejtshuk, 1998
  • Epuraea capensis Kirejtshuk, 1989
  • Epuraea carpathica Reitter, 1878
  • Epuraea cerina Grouvelle, 1894
  • Epuraea cetera Kirejtshuk et Pakaluk, 1996
  • Epuraea championi Kirejtshuk, 1998
  • Epuraea commutata Grouvelle, 1913
  • Epuraea compacta Kirejtshuk, 1998
  • Epuraea concolor Murray, 1864
  • Epuraea conradti Grouvelle, 1899
  • Epuraea consanguinea Grouvelle, 1914
  • Epuraea consiglioi Audisio, 1978
  • Epuraea consobrina Grouvelle, 1892
  • Epuraea contractula Sahlberg, 1889
  • Epuraea contraria Kirejtshuk, 1998
  • Epuraea convexa Grouvelle, 1908
  • Epuraea corticina Erichson, 1843
  • Epuraea costata Schaufüss, 1891
  • Epuraea cribrata Grouvelle, 1903
  • Epuraea cuprea Kirejtshuk, 1990
  • Epuraea curtula Reitter, 1894
  • Epuraea curvipes Hisamatsu, 1961
  • Epuraea cyclops Jelinek, 1978
  • Epuraea darwinensis Blackburn, 1903
  • Epuraea decellei Jelinek, 1977
  • Epuraea decolor Reitter, 1884
  • Epuraea densepunctata Nakane et Hisamatsu, 1967
  • Epuraea dentipes Hisamatsu, 1961
  • Epuraea deplanata Motschulsky, 1860
  • Epuraea depressa (Illiger, 1798)
  • Epuraea deterior Kirejtshuk, 1994
  • Epuraea deubeli Reitter, 1898
  • Epuraea diluticollis (A. Grouvelle, 1913)
  • Epuraea dispersus (Grouvelle, 1906)
  • Epuraea distincta (Grimmer, 1841)
  • Epuraea domina Reitter, 1873
  • Epuraea drapeta Reitter, 1909
  • Epuraea dubia (Grouvelle, 1897)
  • Epuraea dubitabilis (Grouvelle, 1890)
  • Epuraea dura Reitter, 1884
  • Epuraea durula Reitter, 1894
  • Epuraea duryi Blatchley, 1910
  • Epuraea emarginata Grouvelle, 1906
  • Epuraea erichsoni Reitter, 1873
  • Epuraea eximia Parsons, 1969
  • Epuraea excisicollis Reitter, 1872
  • Epuraea eyrensis (Blackburn, 1903)
  • Epuraea facetata Kirejtshuk, 1987
  • Epuraea fageticola Audisio, 1991
  • Epuraea fallax (Grouvelle, 1897)
  • Epuraea fanuli (Gillogly L.R., 1982)
  • Epuraea flavicans Reitter, 1873
  • Epuraea flavida (L. Fairmaire, 1849)
  • Epuraea flavomaculata Mäklin, 1853
  • Epuraea fossicollis Grouvelle, 1908
  • Epuraea foveicollis Reitter, 1873
  • Epuraea franzi Jelinek, 1977
  • Epuraea fruhstorferi Grouvelle, 1895
  • Epuraea fulvescens Horn, 1879
  • Epuraea funeraria Reitter, 1884
  • Epuraea fungicola Hisamatsu, 1968
  • Epuraea fuscicollis (Stephens, 1832)
  • Epuraea fussi Reitter, 1875
  • Epuraea georgica (Reitter, 1877)
  • Epuraea gestroi (Grouvelle, 1906)
  • Epuraea glabrata Jelinek, Leschen et Hajek, 2017[6]
  • Epuraea grouvellei Jelinek, 1978
  • Epuraea gulstafsoni Kirejtshuk et Pakaluk, 1996
  • Epuraea guttata (Olivier, 1790)
  • Epuraea hammondi Kirejtshuk, 1992
  • Epuraea haptoncoidea Kirejtshuk, 1992
  • Epuraea harmandi Grouvelle, 1902
  • Epuraea helvola Erichson, 1843
  • Epuraea hilleri Reitter, 1877
  • Epuraea himalayaensis Kirejtshuk, 1998
  • Epuraea hisamatsui Nakane, 1966
  • Epuraea horni Crotch, 1874
  • Epuraea imperialis (Reitter, 1877)
  • Epuraea indica Grouvelle, 1894
  • Epuraea indochinensis Kirejtshuk, 1990
  • Epuraea inexpectata Jelinek, 1977
  • Epuraea insolita Grouvelle, 1908
  • Epuraea integra Horn, 1879
  • Epuraea intercalatis Kirejtshuk, 1995
  • Epuraea interposita Kirejtshuk et Pakaluk, 1996
  • Epuraea japonica (Motschulsky, 1861)
  • Epuraea jelineki Kirejtshuk, 1989
  • Epuraea joannae Jelinek, 1977
  • Epuraea kaszabi Kirejtshuk, 1992
  • Epuraea kirejtshuki Jelinek, 1992
  • Epuraea klapperichi Kirejtshuk, 1998
  • Epuraea kolbei Grouvelle, 1908
  • Epuraea kompantzevi Kirejtshuk, 1998
  • Epuraea korotyaevi Kirejtshuk, 1992
  • Epuraea labilis Erichson, 1843
  • Epuraea laeta Kirejtshuk, 1998
  • Epuraea laeviuscula (Gyllenhal, 1827)
  • Epuraea laferi Kirejtshuk, 1992
  • Epuraea lanuginosa Zhao, Huang et Kirejtshuk, 2014
  • Epuraea latebrosa Kirejtshuk et Pakaluk, 1996
  • Epuraea latipes Grouvelle, 1896
  • Epuraea latissima Reitter, 1880
  • Epuraea lechanteuri Jelinek, 1992
  • Epuraea lengi Parsons, 1969
  • Epuraea liebecki (Parsons, 1943)
  • Epuraea limbata (Fabricius, 1787)
  • Epuraea linearis Mäklin, 1853
  • Epuraea lindensis (Blackburn, 1891)
  • Epuraea lisa Kirejtshuk, 1987
  • Epuraea literata (E. Reitter, 1880)
  • Epuraea lititarsis Kirejtshuk, 1998
  • Epuraea longiclavis Sjöberg, 1939
  • Epuraea longipennis Sjöberg, 1939
  • Epuraea longiungulata Kirejtshuk, 1998
  • Epuraea longula Erichson, 1845
  • Epuraea luteola Erichson, 1843
  • Epuraea macrophthalma Reitter, 1873
  • Epuraea maehleri (Gillogly L.R., 1962)
  • Epuraea mandibularis Reitter, 1873
  • Epuraea marseuli Reitter, 1872
  • Epuraea martensi (Kirejtshuk, 1998)
  • Epuraea mauritiana Jelinek, 1977
  • Epuraea mayendorfi (E. Reitter, 1873)
  • Epuraea melanocephala (Marsham, 1802)
  • Epuraea melanura Jelinek, 1992
  • Epuraea melina Erichson, 1843
  • Epuraea mestsheryakovi Kirejtshuk, 1992
  • Epuraea mexicana Sharp, 1890
  • Epuraea meyricki (Blackburn, 1891)
  • Epuraea minuta Märkel, 1880
  • Epuraea modiglianii Grouvelle, 1897
  • Epuraea monogama (Crotch, 1874)
  • Epuraea montrouzieri Grouvelle, 1903
  • Epuraea morbosa Kirejtshuk, 1998
  • Epuraea motschulskyi (E. Reitter, 1873)
  • Epuraea muehli Reitter, 1908
  • Epuraea munda (Sharp, 1878)
  • Epuraea nearctica Kirejtshuk et Kvamme, 2001
  • Epuraea neglecta (Heer, 1841)
  • Epuraea nepalica Kirejtshuk, 1998
  • Epuraea nigerrima Kirejtshuk, 1998
  • Epuraea nikitskyi Kirejtshuk, 1992
  • Epuraea nitida Reitter, 1873
  • Epuraea nubilis Grouvelle, 1913
  • Epuraea obliquus Hatch, 1962
  • Epuraea oblonga (Herbst, 1793)
  • Epuraea obtusicollis Reitter, 1873
  • Epuraea ocularis Fairmaire, 1849
  • Epuraea oedipoda Jelinek et Lasoń, 2018[10]
  • Epuraea omositina Jelinek, 1967
  • Epuraea opalizans Sahlberg, 1889
  • Epuraea ophthalmica Waterhouse, 1876
  • Epuraea ovata Horn, 1879
  • Epuraea pallescens (Stephens, 1830)
  • Epuraea papagona Casey, 1884
  • Epuraea parabraeti Jelinek, 1978
  • Epuraea paradoxa Jelinek, 1977
  • Epuraea parsonsi Connell, 1981
  • Epuraea paulula Reitter, 1873
  • Epuraea pellax Reitter, 1873
  • Epuraea peltoides Horn, 1879
  • Epuraea placida Mäklin, 1853
  • Epuraea planulata Erichson, 1843
  • Epuraea plenasulca Cline, 2004
  • Epuraea pliginskyi Kirejtshuk, 1994
  • Epuraea polina Kirejtshuk, 1987
  • Epuraea populi Dodge, 1939
  • Epuraea potaninorum Kirejtshuk, 1987
  • Epuraea prolixa Sharp, 1890
  • Epuraea propinqua Grouvelle, 1906
  • Epuraea propria Kirejtshuk, 1998
  • Epuraea pseudorapax Kirejtshuk, 1995
  • Epuraea pseudosoronia (E. Reitter, 1884)
  • Epuraea pulliginis Zhao, Huang et Kirejtshuk, 2014
  • Epuraea pumila Grouvelle, 1897
  • Epuraea punctata Kirejtshuk, 1992
  • Epuraea pygmaea (Gyllenhal, 1808)
  • Epuraea pygidioacuta Kirejtshuk, 1998
  • Epuraea quadrangula Motschulsky, 1860
  • Epuraea quadricollis (Horn, 1879)
  • Epuraea rapax Reitter, 1884
  • Epuraea rectangula Connell, 1981
  • Epuraea reflexicollis V.I. Motschulsky, 1863
  • Epuraea reichardti Sjöberg, 1939
  • Epuraea reticulata Grouvelle, 1892
  • Epuraea rhombica Kirejtshuk, 1990
  • Epuraea riedeli Kirejtshuk, 1998
  • Epuraea rifensis Audisio, 1983
  • Epuraea rougemonti Jelinek, 1988
  • Epuraea rotundipennis Hisamatsu et Kirejtshuk, 2013
  • Epuraea rotundula Kirejtshuk, 1998
  • Epuraea rubronotata Reitter, 1873
  • Epuraea rufa (Say, 1825)
  • Epuraea rufida (Melsheimer, 1846)
  • Epuraea rufobrunnea Sjöberg, 1939
  • Epuraea rufomarginata (Stephens, 1830)
  • Epuraea scapha Kirejtshuk, 1998
  • Epuraea scaphoides Horn, 1879
  • Epuraea scaura (Kirejtshuk et Pakaluk, 1992)
  • Epuraea scutellaris Broun, 1880
  • Epuraea sengleti Audisio, 1991
  • Epuraea setosa Cline, 2004
  • Epuraea signata Broun, 1880
  • Epuraea silacea (Herbst, 1784)
  • Epuraea silesiaca Reitter, 1872
  • Epuraea similis Reitter, 1873
  • Epuraea simoni Grouvelle, 1895
  • Epuraea simplissima Kirejtshuk, 1998
  • Epuraea simsoni Grouvelle, 1897
  • Epuraea singularis Grouvelle, 1899
  • Epuraea sinicola Jelinek, 1980
  • Epuraea sinuatipes Grouvelle, 1912
  • Epuraea sjoebergi Kirejtshuk, 1984
  • Epuraea sloanei (Blackburn, 1903)
  • Epuraea sobrinus (Grouvelle, 1894)
  • Epuraea sordidus (Grouvelle, 1905)
  • Epuraea soror Sharp, 1890
  • Epuraea sparsior (Blackburn, 1903)
  • Epuraea specialis Kirejtshuk, 1998
  • Epuraea spiculata Kirejtshuk, 2005
  • Epuraea spinifera Jelinek, 1977
  • Epuraea subelongata Grouvelle, 1908
  • Epuraea subita Kirejtshuk, 1992
  • Epuraea submicrurula Reitter, 1884
  • Epuraea subnitida Kirejtshuk, 1998
  • Epuraea subparallela Grouvelle, 1896
  • Epuraea subreticulata Grouvelle, 1897
  • Epuraea subtilis Grouvelle, 1894
  • Epuraea superlata Kirejtshuk, 2005
  • Epuraea sutcuimamun Avgin, Lasoń et P. Audisio, 2012
  • Epuraea tasmanica Grouvelle, 1897
  • Epuraea tenuiclava Kirejtshuk & Kvamme, 2001
  • Epuraea tenuis Jelinek, 1978
  • Epuraea terminalis Mannerheim, 1843
  • Epuraea terminata Reitter, 1873
  • Epuraea testacea (Murray, 1864)
  • Epuraea thoracica Tournier, 1872
  • Epuraea titana Kirejtshuk, 1998
  • Epuraea torticollis Sharp, 1890
  • Epuraea truncatella Mannerheim, 1846
  • Epuraea tshistyakovae Kirejtshuk, 1987
  • Epuraea tuberculata Kirejtshuk, 1994
  • Epuraea umbrosa Horn, 1879
  • Epuraea unicolor (Olivier, 1790)
  • Epuraea uniformis (Blackburn, 1891)
  • Epuraea valgus (Gillogly L.R., 1962)
  • Epuraea variegata (Herbst, 1793)
  • Epuraea vicaria Kirejtshuk et Kvamme, 2001
  • Epuraea victoriensis (Blackburn, 1891)
  • Epuraea vignai Audisio, 1978
  • Epuraea viraktamathi Dasgupta, Pal et Hegde, 2016
  • Epuraea vulpina Kirejtshuk, 1998
  • Epuraea waterhousei Grouvelle, 1908
  • Epuraea wittmeri Jelinek, 1978
  • Epuraea zelandica Sharp, 1878
  • Epuraea zurstrasseni Kirejtshuk, 1987

Przypisy

  1. 1 2 Włodzimierz Dzieduszycki, Maryan Łomnicki: Muzeum imienia Dzieduszyckich we Lwowie. Dział I zoologiczny, oddział zwierząt bezkręgowych. IV. Chrząszcze, czyli tęgoskrzydłe (Coleoptera). Lwów: Pierwsza Związkowa Drukarnia we Lwowie, 1886.
  2. ↑ Maksymilian Nowicki: Przyczynek do owadniczej fauny Galicyi. Kraków: Włodzimierz Dzieduszycki, 1864.
  3. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Marian Nunberg: Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XIX Chrząszcze – Coleoptera. Zeszyt 65 Łyszczynkowate – Nitidulidae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1976, s. 59.
  4. 1 2 3 4 5 6 Gazang Tahir Omar, Nawzad B. Kadir, Nabeel A. Mawlood. A new species of the genus Epuraea Erichson, 1843 from Iraq (Coleoptera: Nitidulidae, Epuraeinae). „Plant Archives”. 20 (2), s. 7758–7762, 2020. ISSN 0972-5210.
  5. 1 2 B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Cucujoidea, część 1. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (12), 1986.
  6. 1 2 3 4 5 Josef Jelinek, Richard A.B. Leschen, Jiří Hajek. Revision of Epuraea of New Zealand (Coleoptera: Nitidulidae). „Acta Entomologica Musei Nationalis Pragae”. 57 (2), s. 617–644, 2017. DOI: 10.1515/aemnp-2017-0093. ISSN 0374-1036.
  7. 1 2 rodzaj: Epuraea W.F. Erichson, 1843. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2021-08-23].
  8. ↑ W.F. Erichson. Versuch einer systematischen Eintheilung der Nitidularien. „Zeitschrift fur die Entomologie”. 4, s. 225-361, 1843.
  9. ↑ Carl Gustaf Thomson: Skandinaviens Coleoptera synoptisk bearbetade. Tom I. Lund: Berlingska Boktryckeriet, 1859.
  10. 1 2 Josef Jelínek, Andrzej Lasoń. New species of Epuraea (Haptoncus) from New Caledonia (Coleoptera: Nitidulidae, Epuraeinae). „Annals of the Upper Silesian Museum in Bytom. Entomology”. 26, s. 1-11, 2019. DOI: 10.5281/zenodo.1200108.
  11. ↑ genus Epuraea Erichson, 1843. [w:] BioLib.cz [on-line]. [dostęp 2021-08-25].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.