Erythrolamprus reginae
| Erythrolamprus reginae[1] | |||||
| (Linnaeus, 1758) | |||||
 | |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Podtyp | |||||
| Gromada | |||||
| Podgromada | |||||
| Rząd | |||||
| Podrząd | |||||
| Rodzina | |||||
| Podrodzina | |||||
| Rodzaj | |||||
| Gatunek |
Erythrolamprus reginae | ||||
| |||||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||||
 | |||||
Erythrolamprus reginae – gatunek niejadowitego węża z rodziny połozowatych (Colubridae). Występuje w północnej i środkowej Ameryce Południowej, na wschód od Andów. Prowadzi dzienny i zmierzchowy, ziemno-wodny tryb życia[3].
Systematyka
Takson ten po raz pierwszy zgodnie nazewnictwa binominalnego opisał w 1758 roku szwedzki przyrodnik Karol Linneusz w 10. wydaniu swego dzieła Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Autor nadał wężowi nazwę Coluber Reginae, a jako miejsce typowe błędnie wskazał „Indiis” (Indie)[4][5][5][6]. Lektotyp NHR Lin-45[a] to osobnik o długości 200–250 mm[4][6]. W 2012 roku w wyniku badań filogenetycznych Grazziotin ze współpracownikami stwierdzili, że gatunek ten należy do rodzaju Erythrolamprus i jest najbliżej spokrewniony z nibykoralówką Eskulapa (Erythrolamprus aesculapii), Erythrolamprus miliaris i Erythrolamprus mimus[7].
Obecnie nie wyróżnia się podgatunków[4]. Dwa taksony uznawane dawniej za podgatunki Erythrolamprus reginae – E. zweifeli i E. macrosomus – zostały podniesione do rangi osobnych gatunków, a trzeci – semilineata – został w 2019 roku zsynonimizowany z E. reginae[4].
Etymologia
Morfologia
Jest to mały wąż o krótkiej, oliwkowozielonej od góry i żółtej od spodu głowie, która jest tylko niewiele szersza od szyi, o czarnych źrenicach oraz brązowych od góry i ciemnobrązowych w pozostałej części tęczówkach. Ubarwienie części grzbietowej jest oliwkowobrązowe lub ciemnoczerwonobrązowe z lekko zaznaczonymi czarnymi plamkami, które w górnych partiach ciała łączą się w podłużne pasy lepiej widoczne w stronę ogona. Dolne części ciała są żółtawobiałe lub jasnożółte z czarnymi tarczkami brzusznymi, które czasami tworzą paski, a czasami szachownice. Gatunek ten jest najbardziej podobny do Erythrolamprus typhlus, od którego różni się występowaniem wzoru czarnej szachownicy na brzuchu oraz do Erythrolamprus lamonae, od którego różni się posiadaniem mniejszej liczby czarnych tarczek brzusznych[3][10].
| Samiec | Samica | |
| Długość całkowita (mm) | 368 | – |
| Długość SVL[b] (mm) | 297 | – |
| Długość TL[c] (mm) | 71 | – |
| Łuski grzbietowe (rzędy) | 17/17/15 | 17/17/15 |
| Tarczki brzuszne | 131–162 | 125–164 |
| Tarczki podogonowe | 56–84 | 54–96 |
Występowanie
Erythrolamprus reginae występuje w północnej i środkowej Ameryce Południowej, na wschód od Andów – w Ekwadorze, Kolumbii, Wenezueli, Gujanie Francuskiej, Brazylii, Peru, Boliwii, Trynidadzie, północnej Gujanie, Paragwaju i północnej Argentynie, od poziomu morza do wysokości 3000 m n.p.m. W Ekwadorze odnotowano go w prowincjach Tungurahua, Napo, Sucumbíos, Pastaza, Orellana i Morona Santiago[10][3].
Ekologia i zachowanie
Gatunek ten występuje w tropikalnych lasach Amazonii i wybrzeży Atlantyku, także na terenach działalności człowieka. Prowadzi dzienny i zmierzchowy, lądowy i wodny tryb życia. Żeruje w ciągu dnia lub o zmierzchu na obszarach wilgotnych, w strumieniach, w zbiornikach wodnych oraz w lasach pierwotnych i wtórnych. Dieta składa się głównie z płazów bezogonowych (m.in. rodzajów Rhinella, Physalaemus, Adenomera, Leptodactylus i Colostethus), a czasami z jaszczurek[3]. W lęgu od trzech do sześciu jaj[3].
Status
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN Erythrolamprus reginae jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC, ang. Least Concern). Trend populacji jest określany jako stabilny. Gatunek ten jest opisywany jako pospolity[2][3].
Uwagi
- ↑ NRM – Naturhistoriska riksmuseet [Swedish Museum of Natural History], Departments of Zoology and Paleontology, Sztokholm, wcześniej oznaczane też jako NHR, NHRM, NRMS, NRS, SMNH, SMS[11].
- ↑ SVL – ang. Snout–vent length – odległość od przodu głowy do odbytu.
- ↑ TL – ang. Tail length – długość ogona od odbytu do końca ogona.
Przypisy
- ↑ Erythrolamprus reginae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- 1 2 Erythrolamprus reginae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2025-02-02] (ang.).
- 1 2 3 4 5 6 7 T. Molina-Moreno i inni, Royal Ground Snake (Erythrolamprus reginae), [w:] Reptiles of Ecuador: Life in the middle of the world. (red. Arteaga A, Bustamante L, Vieira J), 2024, DOI: 10.47051/QOPC1081 (ang.).
- 1 2 3 4 5 6 P. Uetz & J. Hallermann, Erythrolamprus reginae (LINNAEUS, 1758), [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2025-02-02] (ang.).
- 1 2 K. Linneusz, Systema naturae per regna tria naturae: secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis, wyd. 10, t. 1, Holmiae 1758, s. 219 (łac.).
- 1 2 Van Wallach, Kenneth L. Williams, Jeff Boundy: Snakes of the World: A Catalogue of Living and Extinct Species.. Boca Raton: Taylor and Francis, CRC Press, 2014, s. 393. ISBN 978-1-4822-0848-1. (ang.).
- ↑ F.G. Grazziotin i inni, Molecular phylogeny of the New World Dipsadidae (Serpentes: Colubroidea): a reappraisal, „Cladistics”, 28, 2012, s. 437–459, DOI: 10.1111/j.1096-0031.2012.00393.x (ang.).
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 85.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 119.
- 1 2 G. Pazmiño-Otamendi, Erythrolamprus reginae, [w:] Reptiles del Ecuador. Version 2022.0. (red. Torres-Carvajal, O., Pazmiño-Otamendi, G., Ayala-Varela, F. y Salazar-Valenzuela, D), Quito: Museo de Zoología, Pontificia Universidad Católica del Ecuador, 2020 (hiszp.).
- Mark Henry Sabaj, Codes for Natural History Collections in Ichthyology and Herpetology, „Copeia”, 108 (3), 2020, s. 593–669, DOI: 10.1643/ASIHCODONS2020 (ang.).
Bibliografia
- Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, OCLC 637083062 (ang.).