Ścieskowate
| Eucharitidae[1] | |
| Latreille, 1809 | |
 Samica Dicoelothorax parviceps | |
 Samiec Dicoelothorax parviceps | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Infrarząd | |
| Nadrodzina | |
| Rodzina |
ścieskowate |
Ścieskowate[2] (Eucharitidae) – rodzina pasożytniczych błonkówek z nadrodziny bleskotek (Chalcidoidea).
Zasięg występowania
Przedstawiciele tej rodziny występują na całym świecie[3]. W Polsce stwierdzono występowanie jednego gatunku[4].
Budowa ciała
Osiągają 2,5 do 4 mm długości ciała. Głowa mała, żuwaczki duże. Tułów silnie wysklepiony, "garbaty". Przedplecze małe i ukryte za głową w widoku grzbietowym. Scutellum silnie wysklepione. Boczna płytka tułowia (prepectus) położona w tej samej płaszczyźnie co przedplecze i zrośnięta z nim. Stylik nisko osadzony i silnie wydłużony, odwłok silnie rozdęty[3].
Ekologia
Ścieskowate są wyspecjalizowanymi parazytoidami mrówek. Dorosłe osobniki składają jaja poza ich gniazdami. Ruchliwe larwy pierwszego stadium (planidia) aktywnie poszukują mrowisk i po dostaniu się do środka atakują poczwarki mrówek. Pasożytują na nich do przepoczwarczenia jako pasożyty zewnętrzne. W rozwoju ścieskowatych występuje nadprzeobrażenie. Dorosłe osobniki żyją wewnątrz kolonii mrówek i nie są atakowane przez robotnice. Do rozrodu dochodzi poza gniazdem, samice składają od 1000 do 10000 jaj[5].
Znaczenie dla człowieka
Niektóre gatunki, np. Orasema simplex, badane są pod kątem potencjalnej skuteczności w biologicznej kontroli populacji inwazyjnych mrówek z rodzaju Solenopsis[5].
Systematyka
Do ścieskowatrych należą 3 podrodziny obejmujące 55 rodzajów i 417 gatunków[6]:
- Oraseminae
- Eucharitinae
- Gollumiellinae
Pozycja systematyczna australijskiej podrodziny Akapalinae jest niepewna. Zhang i inni (2022) uznali ją za takson siostrzany do ścieskowatych[7].
Przypisy
- ↑ Eucharitidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Józef Banaszak: Rząd: błonkówki – Hymenoptera. W: Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 2 Tchawkodyszne. Czesław Błaszak (red.). Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 324-328.
- 1 2 Family Eucharitidae bugguide.net. [dostęp 2024-01-03].
- ↑ Przemysław Szafrański. Eucharitidae (Hymenoptera), a chalcid wasp family new to the fauna of Poland. „Polskie Pismo Entomologiczne”. 80, s. 547–554, 2011. Gdynia. DOI: 10.2478/v10200-011-0043-y.
- 1 2 Varone L, Briano J. Bionomics of Orasema simplex (Hymenoptera: Eucharitidae), a parasitoid of Solenopsis fire ants (Hymenoptera: Formicidae) in Argentina. „Biological Control”. 48, s. 204-209, 2009. DOI: 10.1016/j.biocontrol.2008.10.003.
- ↑ Hymenopteran Systematics at the University of California, Riverside [online], hymenoptera.ucr.edu [dostęp 2017-11-21] [zarchiwizowane z adresu 2012-12-12] (ang.).
- ↑ Junxia Zhang, John M. Heraty, Christopher Darling, Robert L. Kresslein, Austin J. Baker, Javier Torréns, Jean-Yves Rasplus, Alan Lemmon, Emily Moriarty Lemmon. Anchored phylogenomics and a revised classification of the planidial larva clade of jewel wasps (Hymenoptera: Chalcidoidea). „Systematic Entomology”. 80, s. 329-353, kwiecień 2022. DOI: 10.1111/syen.12533.