Europejski Komisarz ds. handlu i bezpieczeństwa gospodarczego oraz stosunków międzyinstytucjonalnych i przejrzystości

Europejski Komisarz ds. handlu i bezpieczeństwa gospodarczego oraz stosunków międzyinstytucjonalnych i przejrzystości – członek Komisji Europejskiej. Odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu europejskiego podejścia do handlu, bezpieczeństwa gospodarczego oraz współpracy między instytucjami unijnymi. Jego zadania obejmują zapewnienie, że handel międzynarodowy wspiera cele Unii w zakresie konkurencyjności, zrównoważonego rozwoju i bezpieczeństwa. Jednocześnie odpowiada za prowadzenie dialogu z innymi instytucjami UE, wzmacnianie przejrzystości oraz budowanie zaufania obywateli do działań unijnych. W obliczu globalnych wyzwań i dynamicznych zmian geopolitycznych oraz gospodarczych, funkcja ta wymaga holistycznego podejścia łączącego politykę handlową z zagadnieniami bezpieczeństwa i relacji instytucjonalnych[1]. Obecnym komisarzem jest Maroš Šefčovič[2].
Powstanie stanowiska
Stanowisko zostało utworzone w odpowiedzi na potrzebę wzmocnienia roli Unii Europejskiej w globalnym systemie handlowym, a także zabezpieczenia strategicznych interesów gospodarczych Europy. W obliczu wyzwań związanych z rosnącymi napięciami geopolitycznymi, znaczeniem suwerenności technologicznej i bezpieczeństwa łańcuchów dostaw, Unia Europejska zidentyfikowała konieczność łączenia polityki handlowej z aspektami bezpieczeństwa gospodarczego. Dodatkowo, zwiększona potrzeba transparentności i skutecznej współpracy między instytucjami UE zadecydowała o włączeniu do zakresu odpowiedzialności tego stanowiska także kwestii międzyinstytucjonalnych. Powstanie tej funkcji wpisuje się w szerszą wizję Komisji Europejskiej, aby lepiej odpowiadać na oczekiwania obywateli, wzmacniać zaufanie do instytucji unijnych i zapewnić skuteczniejsze działanie w obliczu wyzwań XXI wieku[1].
Zakres obowiązków
Europejski Komisarz ds. handlu i bezpieczeństwa gospodarczego oraz stosunków międzyinstytucjonalnych i przejrzystości odpowiada za[1]:
- projektowanie i wdrażanie polityki handlowej UE w oparciu o priorytety konkurencyjności, bezpieczeństwa i zrównoważonego rozwoju,
- prowadzenie negocjacji dotyczących nowych umów handlowych oraz finalizowanie już rozpoczętych rozmów, w szczególności z partnerami z Ameryki Łacińskiej i regionu Indo-Pacyfiku,
- monitorowanie i egzekwowanie postanowień istniejących umów handlowych, w tym standardów dotyczących klimatu, środowiska i praw pracowniczych,
- opracowanie i wdrażanie partnerstw w zakresie czystego handlu i inwestycji w celu dywersyfikacji łańcuchów dostaw oraz wsparcia gospodarek krajów partnerskich,
- zarządzanie relacjami gospodarczymi z kluczowymi partnerami, w tym Wielką Brytanią, USA, Chinami, Indiami oraz regionem Indo-Pacyfiku,
- rozwój strategii bezpieczeństwa gospodarczego, w tym wprowadzenie standardów bezpieczeństwa w kluczowych łańcuchach dostaw oraz przeciwdziałanie ryzykom związanym z inwestycjami zagranicznymi i eksportem technologii,
- przygotowanie i wdrożenie nowej doktryny bezpieczeństwa gospodarczego UE, obejmującej narzędzia ochrony przed przymusem ekonomicznym i wyciekami technologii,
- koordynacja działań związanych z reformą systemu celnego UE, w tym utworzenie Europejskiego Urzędu Celnego i przejście na w pełni cyfrowe środowisko celne,
- współpraca z Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej oraz innymi instytucjami UE w zakresie wzmacniania dialogu międzyinstytucjonalnego, przejrzystości oraz wdrażania zasad etyki,
- monitorowanie i wspieranie implementacji unijnych przepisów w państwach członkowskich, z uwzględnieniem redukcji obciążeń administracyjnych i uproszczenia legislacji,
- wzmocnienie dialogu z obywatelami i interesariuszami poprzez inicjatywy takie jak doroczne dialogi polityczne z młodzieżą oraz wykorzystanie konsultacji społecznych.
Lista komisarzy
| Komisarz | Lata | Komisja | |
|---|---|---|---|
| 1 | 1957-1967 | Hallstein I, Hallstein II | |
| 2 | 1967–1970 | Rey | |
| 3 | 1970–1973 | Malfatti, Mansholt | |
| 4 | 1973–1977 | Ortoli | |
| 5 | 1977-1985 | Jenkins, Thorn | |
| 6 | 1985–1988 | Delors I | |
| 7 | 1989–1992 | Delors II | |
| 8 | 1993–1999 | Delors III, Santer | |
| 9 | 1999–2004 | Prodi | |
| 10 | 2004 | Prodi | |
| 11 | 2004–2008 | Barroso I | |
| 12 | 2008–2009 | Barroso I | |
| 13 | 2009–2010 | Barroso I | |
| 14 | 2010–2014 | Barroso II | |
| 15 | 2014–2019 | Juncker | |
| 16 | 2019–2020 | von der Leyen I | |
| 17 | 2020–2024 | ||
| 16 | od 2024 | von der Leyen II |
Przypisy
- 1 2 3 Maroš Šefčovič - Mission letter | European Commission [online], commission.europa.eu [dostęp 2024-11-30] (ang.).
- ↑ The new von der Leyen Commission is ready to start working on 1 December [online], European Commission - European Commission [dostęp 2024-11-30].