Eustoma

Eustoma
	; Eustoma wielkokwiatowa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	goryczkowce
Rodzina	goryczkowate
Rodzaj	eustoma
	Nazwa systematyczna
	Eustoma R. A. Salisbury; Parad. Lond. ad t. 34. 1 Mai 1806
	Typ nomenklatoryczny
	E. exaltatum (Linnaeus) G. Don
Synonimy
	Urananthus (Grisebach) Bentham;
	Urananthus (Grisebach) Bentham;

Eustoma^[4] (Eustoma Nutt.) – rodzaj roślin należący do rodziny goryczkowatych (Gentianaceae). Obejmuje w zależności od ujęcia 2^[5]^[6] lub 3 gatunki^[7]. Występują na preriach, w widnych lasach, często w miejscach suchych, także na terenach przekształconych przez człowieka w Stanach Zjednoczonych i Meksyku oraz na Wyspach Karaibskich^[8]^[9]. W wyniku hodowli uzyskano liczne odmiany eustomy wielkokwiatowej – od karłowych uprawianych w pojemnikach, po wysokie, pełnokwiatowe, różnobarwne, uprawiane jako ozdobne, zwłaszcza jako kwiaty cięte^[8]^[9]. Hodowla i uprawa eustomy jest popularna zwłaszcza w Japonii i na Nowej Zelandii^[9].

Morfologia

Pokrój: Rośliny jednoroczne lub dość krótkowieczne byliny osiągające do 0,7–0,8 m wysokości. Pędy prosto wzniesione i rozgałęzione^[8]^[5], nagie, sino nabiegłe^[9].
Liście: Naprzeciwległe, często obejmujące łodygę, pojedyncze, niepodzielone, jajowate do równowąsko-lancetowatych^[8].
Kwiaty: Okazałe, długoszypułkowe, pojedyncze lub zebrane w szczytowy wierzchotkowaty kwiatostan. Kielich z 5 lub 6 działek zrośniętych u nasady, głęboko rozciętych, łatki długie, prosto wzniesione, wąskie i zwężające się. Płatki korony w pąku skręcone, u dołu zrośnięte, na końcach czasem nieregularnie ząbkowane. Barwy niebieskiej, czerwonej, purpurowej, różowej, żółtej lub białej. Pręcików jest 5 lub 6, ich główki są żółte. Zalążnia górna, jednokomorowa, z pojedynczą, cienką szyjką słupka rozwidloną na szczycie^[8]^[5].
Owoce: Elipsoidalne, nagie torebki otwierające się dwiema klapkami. Nasiona drobne, kulistawe^[5].

Systematyka

Rodzaj z podplemienia Chironiinae, plemienia Chironieae z rodziny goryczkowatych (Gentianaceae)^[10]. Blisko spokrewniony z rodzajem centuria Centaurium^[9].

Wykaz gatunków^[6]

Eustoma exaltatum (L.) Salisb.
Eustoma russellianum (Hook.) G.Don – eustoma wielkokwiatowa

Wyróżniany czasem gatunek E. barkleyi^[7] proponowany jest do uznania za formę E. exaltatum f. barkleyi (Shinners) B.L. Turner^[5].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-11-11] (ang.).
1 2 3 Eustoma. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2016-11-11].
↑ Rośliny ogrodowe jednoroczne i cebulowe. Warszawa: Wiedza i Życie, 2004, s. 159. ISBN 83-7184-368-2.
1 2 3 4 5 Billie L. Turner. Taxonomic overview of Eustoma (Gentianaceae). „Phytologia”. 96, 1, s. 7-11, 2014.
1 2 Eustoma Salisb.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2020-11-24].
1 2 Eustoma. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2016-11-11].
1 2 3 4 5 Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 210. ISBN 0-333-74890-5.
1 2 3 4 5 Lena Struwe: Eustoma. [w:] Gentian Research Network [on-line]. [dostęp 2016-11-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-03)].
↑ Genus: Eustoma Salisb.. [w:] U.S. National Plant Germplasm System [on-line]. USDA.gov. [dostęp 2016-11-11].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-11-11] (ang.).

[ing-3] 1 2 3 Eustoma. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2016-11-11].

[wiedza-4] Rośliny ogrodowe jednoroczne i cebulowe. Warszawa: Wiedza i Życie, 2004, s. 159. ISBN 83-7184-368-2.

[turner-5] 1 2 3 4 5 Billie L. Turner. Taxonomic overview of Eustoma (Gentianaceae). „Phytologia”. 96, 1, s. 7-11, 2014.

[powo-6] 1 2 Eustoma Salisb.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2020-11-24].

[tpl-7] 1 2 Eustoma. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2016-11-11].

[philips-8] 1 2 3 4 5 Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 210. ISBN 0-333-74890-5.

[struwe-9] 1 2 3 4 5 Lena Struwe: Eustoma. [w:] Gentian Research Network [on-line]. [dostęp 2016-11-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-03)].

[grin-10] Genus: Eustoma Salisb.. [w:] U.S. National Plant Germplasm System [on-line]. USDA.gov. [dostęp 2016-11-11].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]