Ewa Dziekońska
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka | |
| Ważne dzieła | |
| Odznaczenia | |
 | |
Ewa Dziekońska z domu Sędzikowska[1] (ur. 9 czerwca 1929 w Skarżysku-Kamiennej[1][2]) – polska architekt, współautorka projektu rotundy dla Panoramy Racławickiej we Wrocławiu.
Życiorys
Szkołę średnią ukończyła w Brzegu[1]. W 1955 roku ukończyła studia na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej[3]. Następnie rozpoczęła pracę w Biurze Projektów Budownictwa Wiejskiego we Wrocławiu. W 1957 roku wspólnie z mężem, Markiem Dziekońskim wzięła udział w konkursie na projekt budynku dla Panoramy Racławickiej. Otrzymali pierwszą nagrodę[4]. Realizacja projektu trwała z powodów politycznych wiele lat. Budowę rotundy ukończono oraz udostępniono panoramę do zwiedzania w 1985 roku[5][6].
W 1959 roku Dziekońscy zamieszkali w Tychach[4]. Współpracowali z generalnymi projektantami Nowych Tych, Hanną Adamczewską i Kazimierzem Wejchertem, a także współtworzącymi to przedsięwzięcie Marią i Andrzejem Czyżewskimi oraz Bożeną i Januszem Włodarczykami[1].
Dziekońscy projektowali wspólnie głównie budynki użyteczności publicznej, m.in. przedszkola i szkoły, obiekty przemysłowe, lecz także budynki mieszkalne i przestrzenie publiczne[7]. Gdy pracowali razem, Marek Dziekoński odpowiadał zwykle za formę i konstrukcję, natomiast Ewa Dziekońska za rozwiązania architektoniczne w mniejszej skali, zwracała też uwagę na społeczny wymiar projektów – jest jedną z pionierek projektowania partycypacyjnego[7].
Pracowała najpierw w Inwestprojekcie, następnie w Miastoprojekcie Tychy. Była także nauczycielką w Zawodowym Technikum Budowlanym w Tychach[4].
W latach 1986–1989 współpracowała z Instytutem Podstawowych Problemów Techniki Polskiej Akademii Nauk, pracując nad kwestią projektowania domów energooszczędnych[4].
Działa na rzecz ekologii, angażuje się w realizację wytycznych i celów Agendy 21 na szczeblu lokalnym[4], w 1990 współzakładała Koło Polskiego Klubu Ekologicznego w Tychach[8], któremu następnie przez wiele lat przewodniczyła[4].
Jest matką Olgierda Dziekońskiego[9].
Nagrody
- I nagroda w ogólnopolskim konkursie na projekt budynku dla Panoramy Racławickiej (wspólnie z Markiem Dziekońskim) w 1957 roku;
- Nagroda Państwowa II stopnia za projekt i realizację budynku dla Panoramy Racławickiej (wspólnie z Markiem Dziekońskim) w 1986 roku[4];
- tytuł „Eko-Kobieta Roku 2016” województwa śląskiego[10]
Odznaczenia
- Złoty Krzyż Zasługi w 2017 roku[11]
Przypisy
- 1 2 3 4 Marek i Ewa Dziekońscy. Portret filmowy – Kolekcja.. Instytut Dokumentacji Architektury Biblioteki Śląskiej. [dostęp 2024-08-29].
- ↑ https://www.pie.pl/wp-content/uploads/2024/11/Medal-PIE_2024_2023_zestawienie.pdf
- ↑ Gabiś 2018 ↓, s. 107?.
- 1 2 3 4 5 6 7 Gabiś 2018 ↓, s. 107.
- ↑ Beata Sebzda: Wrocław. Muzeum Panoramy Racławickiej. Narodowy Instytut Dziedzictwa, 10 listopada 2015. [dostęp 2024-08-30].
- ↑ Panorama Racławicka. Historia. Muzeum Narodowe we Wrocławiu. [dostęp 2024-08-30].
- 1 2 Justyna Swoszowska: Ewa i Marek Dziekońscy. Życiorys. Wydawnictwa Instytutu Dokumentacji Architektury BŚ. [dostęp 2024-08-31].
- ↑ Historia PKE Koło w Tychach. [dostęp 2024-08-30].
- ↑ Kilka pokoleń architektury. Architektura betonowa. [dostęp 2024-08-31].
- ↑ Ewa Dziekońska – Eko-Kobieta Roku 2016 i eko-kiermasz dla zdrowia. Tychy. Nasze miasto, 10 października 2016. [dostęp 2024-08-30].
- ↑ Integrator Roku 2016 i 20-lecie OIPH w Tychach. Tychy. Nasze miasto, 2017-01-19. [dostęp 2024-08-30].
Bibliografia
- Agata Gabiś: Rotunda. Od Pałacu do Rotundy. Muzeum Narodowe we Wrocławiu, 2018, s. 107. ISBN 978-83-65563-62-0.