Ex Libris (dodatek Życia Warszawy)

Ex Libris. The Polish and East European Review of Books – dodatek literacki „Życia Warszawy” ukazujący się w latach 90. XX w. (1990–1996).

Poprzednikiem „Ex Librisu” było pismo „Obieg bez Cenzury", które ukazywało się od października 1989 do marca 1990^[1]. Pierwszy numer próbny pisma ukazał się w maju 1990^[2], kolejne – latem 1990, pierwszy numer właściwy – w październiku 1990^[3][4]. „Ex Libris” ukazywał się jako comiesięczny dodatek do „Życia Warszawy”, a nadto w latach 1990–1991 jako dodatek do „Czasu Krakowskiego”, a następnie „Głosu Wielkopolskiego”. Był też dystrybuowany bezpłatnie w księgarniach^[5]. Od 1993 był wydawany jako dwutygodnik^[6]. Jego nakład wynosił początkowo 250 tys. egzemplarzy^[7]. Finansowany był przez Fundację Inicjatyw Międzynarodowych, Instytut Literacki w Paryżu, Instytut na Rzecz Demokracji w Europie Wschodniej (IDEE) oraz Ministerstwo Kultury i Sztuki^[8].

Setny i ostatni zarazem numer ukazał się z datą 14 listopada 1996, zawierał przegląd najważniejszych artykułów z historii pisma^[9]. Wydawanie pisma zawieszono z przyczyn finansowych^[10]. Następnie do 2000 ukazywała się wersja internetowa (exlibris.pol.pl)^[11], wydawca ubiegał się jeszcze w 1998 o dotację ministerialną^[12].

Założeniem redakcji była prezentacja rynku wydawniczego w Polsce i krajach sąsiednich. Pismo zajmowało się szeroko rozumianą tematyką kulturalną, podejmowało zagadnienia filozoficzne, religijne i historyczne, poruszało tematy związane z polityką, nauką i sztuką^[13].

Jego redaktorem naczelnym była Beata Chmiel^[14]. W latach 1992-1996 z pismem związana była Kinga Dunin, która publikowała liczne eseje (m.in. „Literatura polska czy literatura w Polsce” w numerze 48 z 1994, który rozpoczął dyskusję z udziałem Dariusza Gawina, Jerzego Sosnowskiego, Henryka Daski i Włodzimierza Odojewskiego) i recenzje, prowadziła też rubrykę „Noty knoty”^[15][16]. Członkami redakcji byli także m.in. Monika Agopsowicz, Marek Łaziński i Małgorzata Otrębska^[17], w kolejnych latach również Agnieszka Kazimierczuk, Hanna Macierewicz, Andrzej Rostocki, Beata Stasińska.

Redakcja pisma otrzymała nagrodę „Puls roku 1993” przyznawaną przez pismo Puls^[18]. W ankiecie kwartalnika Dykcja (nr 5/1997) „Dekada 1986-1996 w literaturze polskiej” za jedno z ważniejszych pism tego okresu uznał „Ex Libris” Jarosław Klejnocki^[19].

Spisy treści poszczególnych numerów