Formy państwowe

Forma państwowa, ustrój terytorialny - struktura terytorialno-prawna podziału administracyjnego państwa.

Rodzaje form państwa:

  • unitarne – wszystkie jednostki administracyjne są ściśle podporządkowane głównemu ośrodkowi władzy; jednorodny system prawodawczy, wykonawczy i sądowniczy; w państwach unitarnych scentralizowanych w instytucjach i organach regionalnych działają powołani przez władze urzędnicy (Holandia), a w państwach zdecentralizowanych urzędnicy są powoływani niezależnie od władz centralnych (Wielka Brytania, Polska).
    • państwo zregionalizowane – państwo, które jest nadal unitarne, jednak występuje szeroka decentralizacja kompetencji, np. w dziedzinie tworzenia prawa na rzecz prowincji, regionów bądź okręgów autonomicznych (np. Hiszpania)
  • złożone – ograniczona lub pełna suwerenność części składowych, z których każda ma własne systemy prawodawcze, wykonawcze i sądownicze (Niemcy). Najczęściej spotyka się:
    • federacje – państwo związkowe, którego części dysponują znaczną samodzielnością gospodarczą i prawną, a ograniczoną – polityczną (np. Niemcy, Stany Zjednoczone)
    • unia realna – związek kilku państw tworzących jeden podmiot prawa międzynarodowego, w ramach którego następuje wspólna realizacja spraw finansowych, zagranicznych i obronnych (np. unia angielsko-szkocka z 1707 roku).
  • Czasami w literaturze spotyka się też pojęcie państwa zróżnicowanego[1], które w swoim składzie posiada terytorium/terytoria autonomiczne o znacznej szerszej kompetencji lokalnych władz niż pozostałe jednostki administracyjne tego państwa (np. Finlandia z jej autonomicznym regionem Wyspami Alandzkimi).

Związki państw:

Państwa mogą tworzyć luźne związki dla realizacji wspólnych celów lub wynikające ze wspólnej tradycji historycznej z zachowaniem ich pełnej suwerenności. Ich przykładem są:

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Marek Sobczyński, Państwa i terytoria zależne. Ujęcie geograficzno-polityczne, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2006, s. 145.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.