Fornir

Fornir (z niem.) – cienkie płaty drewna uzyskiwane przez skrawanie płaskie (styczne – w kierunku prostopadłym do włókien) lub obwodowe (łuszczenie). Płaty te mają grubość od 0,1 do 5,0 mm. Forniry dzielą się ze względu na zastosowanie na okleiny i obłogi. Fornir w zależności od efektowności rysunku (od gatunku drzewa) może być przeznaczony na sklejkę, okleinę (fornirowanie) lub drewno warstwowe prasowane^[1].

Na fornir przeznacza się drewno okrągłe o dużych średnicach.

Przygotowanie surowca na fornir obejmuje:

• podział dłużyc i kłód na odpowiednią długość,
• uplastycznienie wyrzynków.

Uplastycznienie przeprowadza się przez gotowanie surowca w wodzie lub naparowywanie parą nasyconą. Szybsze uplastycznienie następuje przy parowaniu. Ogólnie przyjmuje się 1,5–2 godziny na każdy centymetr promienia wyrzynka przy parowaniu i 2–3 godziny przy gotowaniu.

Suszenie forniru do wilgotności 15–18% odbywa się za pomocą suszarek rolkowych lub suszarek taśmowych. Fornir przeznaczony na okleiny układa się w paczki z zachowaniem kolejności skrawania poszczególnych arkuszy z wyrzynek.

Wyróżnia się sześć głównych technik łączenia liści forniru, które pozwalają na uzyskanie różnorodnych efektów wizualnych^[2]:

• W deskę
• Książkowe
• Mix flader
• Pasiak
• Odwrócone
• MIX

Na książce układa się fornir, przekręcając liść forniru przez jedną z osi tak jak by przewracać strony w książce a ułożenie maszynowe to zdejmowanie kolejnych liści forniru z pociętej już kłody i układanie obok siebie. Poszczególne liście po ułożeniu są zszywane i przyklejane pod prasą do materiału nośnego czyli MDF, płyty wiórowej, sklejki.

Forniry dzieli się na^[3]:

• forniry modyfikowane - wykonuje się je z kilku gatunków drewna. Początek procesu to pozyskanie arkuszy podczas procesu skrawania bal drewna. Następnie każdy arkusz z osobna jest koloryzowany. W celu otrzymania pożądanego wzoru najczęściej układa się ręcznie kolejne warstwy drewnianych arkuszy, przekładając je warstwą kleju i żywicy. Następuje teraz proces prasowania a po wyschnięciu kleju kolejny, tym razem poprzeczny proces skrawania. Taki proces daje arkusze drewniane o powtarzalnym wzorze słoi i kolorze, bez sęków i przebarwień
• forniry naturalne - proces technologiczny uzyskania okleiny jest bardzo podobny do uzyskania fornirów modyfikowanych, różnica polega na tym, że wytwarza się je z jednego gatunku drewna.

Zalety forniru^[4]:

• Estetyczne wykończenie
• Możliwość indywidualnej obróbki
• Długowieczność materiału
• Odporność na zarysowania
• Możliwość renowacji przez cyklinowanie

Wady:

• Wysoka cena
• Wymaga starannej pielęgnacji
• Podatność na uszkodzenia mechaniczne
• Podatność na działanie wilgoci
• Trudność w utrzymaniu czystości