Forward Look

Forward Look – nazwa programu stylizacji marek samochodowych należących do Chryslera, wprowadzonego przez stylistę Virgila Exnera w latach 1955–1961.

Powodem wprowadzenia programu odnowienia stylistyki samochodów przez Korporację Chryslera w 1955 roku było niespełnienie ówczesnych oczekiwań klientów marek wchodzących w skład Chrysler (Dodge, Plymouth, DeSoto, Chrysler), które były postrzegane jako bardzo konserwatywnie stylizowane.

W celu zmiany postrzegania stylistyki samochodów Korporacji Chryslera prezes firmy Kaufman Thuma Keller zatrudnił nowego stylistę – Virgila Exnera, który był wcześniej głównym autorem nowej stylistyki firmy Studebaker. W 1949 roku Exner otrzymał w Chryslerze stanowisko szefa na nowo utworzonego Wydziału Nowoczesnych Projektów i Koncepcji^[1]. Z początku, od 1951 roku, z pomocą włoskiej firmy karoseryjnej Ghia, projektował i wykonywał pojedyncze egzemplarze samochodów koncepcyjnych – w większości dwumiejscowych sportowych kabrioletów, jak Chrysler C-200 (1952), czy obłych, silnie przeszklonych coupe, jak Chrysler Ghia (1951). Prezentacja tych pojazdów na wystawach samochodowych spotykała się z bardzo dobrym przyjęciem publiczności.

Wobec modeli znajdujących się w seryjnej produkcji Exner wprowadził delikatne działania unowocześniające, jak choćby wprowadzenie jednoczęściowej szyby przedniej w 1953 roku. Nadal kontynuowano jednak wzorzec klasycznego nadwozia pontonowego z wysoką maską i nieco wysuniętymi tylnymi błotnikami. Wprowadzone wówczas silniki o półkolistych komorach spalania (Hemi) pozwalały dogonić konkurencję w „wyścigu mocy”, ale samochody pozbawione były atrakcyjnego wyglądu.

Virgil Exner, zainspirowany koncepcyjnym modelem Cadillaca z 1948 roku, którego tylne błotniki wzorowane były na kształtach samolotów myśliwskich, wykorzystał to rozwiązanie jako kluczowy element swoich projektów. Oprócz wpływu na estetykę zbadał również własności aerodynamiczne płetw na błotnikach. Badania w tunelu aerodynamicznym Uniwersytetu Michigan wykazały zbliżenie środka ciśnienia opływającego karoserię do środka ciężkości pojazdu, czyli poprawę stabilności kierunkowej. Nowe idee stylistyczne nazwano z początku "The New 100-Million Dollar Look^[1]".

Rewolucja rozpoczęła się w roku 1955, kiedy wszystkie marki Korporacji Chryslera otrzymały „Wygląd Przyszłości” (Forward Look) – nazwa została wymyślona prawdopodobnie przez agencję reklamową obsługującą firmę po obejrzeniu nowych karoserii Exnera.

Samochody otrzymały całkowicie nowe dwukolorowe nadwozia z panoramicznymi szybami i przodami o barokowej stylizacji. Zyskały szersze, dłuższe i niższe sylwetki, z zaczątkami tylnych płetw^[2]. Tył dachu został wydłużony i pochylony, a przody samochodów zaprojektowano pod ujemnym kątem nachylenia, dodając dynamiki. Dwukolorowe malowanie wydłużało optycznie sylwetkę samochodu.

W tym czasie pojawił się także sztandarowy samochód Chryslera – model 300 – nazwany tak ze względu na uzyskiwaną moc 300 KM, będący ówcześnie najmocniejszym samochodem na rynku^[2].

Nie tylko klienci, ale przede wszystkim konkurencja została zaskoczona tym, na co zdobył się konserwatywny Chrysler, w ciągu jednego roku nadrabiając 6-letnie opóźnienie stylizacyjne i techniczne. Wówczas zastosowano także po raz pierwszy automatyczną skrzynię biegów Powerflite kontrolowaną za pomocą dźwigni na desce rozdzielczej, a od kolejnego roku za pomocą przycisków, na razie oferowaną jako wyposażenie opcjonalne^[3]. Dodatkowo model Chryslera Imperial został awansowany do miana odrębnej, luksusowej marki, która miała odtąd stanowić skuteczną konkurencję dla Cadillaca.

Wobec entuzjastycznego przyjęcia nowej stylistyki, na rok 1956 zaoferowano odważniej przestylizowane modele z wszystkich linii, powiększone tylne skrzydła i stosując delikatniejsze przody samochodów. Chrysler 300 na ten rok zyskał oznaczenie literowe B i odtąd co roku dostawał kolejną literę alfabetu (stąd określenie letter series). Ten sportowy model wkrótce znalazł swojego tańszego odpowiednika w średniorynkowej marce DeSoto, gdzie wprowadzono model Adventurer, czy u Plymoutha - Fury – oba dostępne tylko w 2 kombinacjach kolorystycznych - biały lub czarny ze złotym. W ofercie pojawiły się po raz pierwszy modele z nadwoziami typu czterodrzwiowy hardtop. Nadwozie to miało u każdej marki własne określenie, jak Southampton u Imperiala czy Sportsman w przypadku DeSoto.

• 
  1955 Chrysler C-300
• 
  1955 Dodge Custom Royal sedan
• 
  1955 Plymouth Belvedere
• 
  1955 Imperial

Istnieje teoria, iż modele zaprezentowane w roku 1957 oryginalnie miały pojawić się w sprzedaży dopiero w roku 1960, co mogło potwierdzać nowe hasło reklamowe „Nagle nastąpił rok 1960-ty”. Prawdą jest, że zaprojektowane kompletnie od zera nadwozia zostawiły konkurencję daleko w tyle, mimo tego, że zarówno General Motors jak i Korporacja Forda również zaprezentowały nowe nadwozia. Wszystkie marki Korporacji Chryslera wyposażono w podwójne reflektory lub markowano to rozwiązanie, rozdzielając światła pozycyjne od reflektorów (Plymouth, Dodge), gdyż nie we wszystkich stanach przepisy dopuszczały użycie poczwórnych świateł. W innych przypadkach dostępne były dwie konfiguracje lamp (DeSoto, Imperial).

Zupełnie płaskie maski zaprojektowano równo z błotnikami, skrywając nowe silniki V8 o mocach 197 – 375 KM w zależności od modelu. Nowa konfiguracja słupka szyby przedniej sprawiała, że zlikwidowano całkowicie problem ślepej strefy na wysokości oczu kierowcy i kształt ten w zasadzie nie zmienił się aż do czasu zaniku szyb panoramicznych we wczesnych latach 60.

Cienkie tylne słupki opadających dachów umieszczono pomiędzy gigantycznymi skrzydłami błotników, nadającymi samochodom kształt klina. Zastosowano różnorodną stylizację, dzięki której każdy wóz można było odróżnić od pierwszego rzutu oka, dzięki różnym typom skrzydeł, charakterystycznym dla każdej marki z osobna.

Obowiązujące wówczas w Ameryce niepisany zwyczaj producentów, aby zmieniać stylistykę co roku, wymuszało 3-letnie cykle stylistyczne, w których poszczególne roczniki różniły się jedynie detalami, jak np. układ listew ozdobnych na bokach. Przykładem są tu modele z roku 1958, gdzie jedyną poważną zmianą było wprowadzenie na stałe parzystych reflektorów (pod koniec roku 1957 ujednolicono przepis prawny na ten temat). Mimo tego modele te lansowano jako całkowicie nowe. „Wygląd Przyszłości” ("Forward Look") odniósł duży sukces, zwiększając sprzedaż aut Chryslera aż do czasów recesji gospodarczej.

Dopiero w roku 1959 konkurenci Chryslera rozpoczęli nowe cykle stylistyczne, które sprawiły, że modele Korporacji Chryslera nie wyróżniały się już tak szokująco.

Uznawane za niezbyt udane późniejsze detale wszystkich marek Chryslera mogły być spowodowane tym, iż w czasie, kiedy je projektowano, Virgil Exner właśnie leczył się po ataku serca i nie nadzorował osobiście nowych projektów. Nowością było wprowadzenie oddzielnych przednich foteli, które obracały się w stronę kierowcy i pasażera po otwarciu drzwi, aby ułatwić zajęcie miejsca. Udogodnienie to dostępne było we wszystkich markach, ale jedynie w drogich modelach było standardem.

Rok 1960 przyniósł zupełnie nowe formy (tym razem po raz pierwszy jako nadwozie samonośne, a nie na ramie) dla Plymoutha, Dodge’a, Chryslera, DeSoto i Imperiala.

Szeroki rozwój gamy modeli i wyposażenia dostępnego w Plymouthcie i Dodge’u sprawiła, że bardziej luksusowe samochody marki DeSoto sprzedawały się coraz gorzej. Próbując utrzymać rentowność produkcji, ograniczono liczbę modeli do dwóch, a nadwozie oparto na oblachowaniu Chryslera. Odpowiedzią na coraz częściej poszukiwane oszczędności było przywrócenie silnika sześciocylindrowego u Plymoutha (rzędowa jednostka 225 cali sześciennych, 145 KM), ale pozostałe modele nadal oferowano z dużymi silnikami ośmiocylindrowymi. Nowa była natomiast struktura nadwozi, wszystkie marki przeszły bowiem na nadwozia samonośne. Obrotowe fotele wprowadzone w poprzednim roku stały się teraz całkiem automatyczne – nie trzeba już było pociągać dźwigni aby się przekręciły, a tylko otworzyć drzwi na oścież.

Rok 1961 był zakończeniem etapu "Forward Look" w dziejach Korporacji Chryslera, jak również całej motoryzacji amerykańskiej. Był to ostatni „uskrzydlony” rocznik. Wprowadzone wówczas zawinięte do góry i pochylone skrzydła Dodge’a czy ukośne stateczniki Chryslerów były ostatnim nowym pomysłem wzorniczym w jakim rozwinęła się ta stylizacja.

Niestety, po usłyszeniu doniesień, że GM zmniejsza swoje pojazdy, Lester Lum „Tex” Colbert, następca Kellera na stanowisku prezesa Chryslera, nakazał Exnerowi wprowadzenie podobnych zmian w jego projektach z 1962 roku. Exner sprzeciwił się modyfikacji, uważając, że uczyni ona jego samochody „brzydkimi”. Projekty Chryslera „Forward Look” zakończyły się wraz z modelami z 1961 r. Podczas gdy Exner wciąż dochodził do siebie po niedawnym zawale serca, modele Exnera z 1962 roku zostały zmniejszone przez jego współpracowników. Wygląd samochodów został znacząco zmieniony i uproszczony. Samochody były mniej atrakcyjne, co doprowadziło do znacznego spadku sprzedaży.

Plotka o planach GM okazała się nieprawdziwa, a kupującym nie podobały się mniejsze modele Plymouth i Dodge z 1962 r., które miały dziwny styl w porównaniu do bardziej stonowanych ofert Forda i General Motors. Chrysler zwolnił Exnera jako kozła ofiarnego tych niepowodzeń, ale pozwolono mu pozostać w charakterze konsultanta. Płetwy ogonowe wkrótce wyszły z mody. Exner później nazwał mniejsze, pozbawione płetw modele Plymouth i Dodge z 1962 r. „oskubanymi kurczakami”. Uważał, że kierownictwo Chryslera uprościło samochody, aby przede wszystkim obniżyć koszty produkcji.

• J. "Kelly" Flory: American Cars, 1946–1959: Every Model, Year by Year. McFarland & Company, 2008. ISBN 978-0-7864-3229-5. (ang.).

• Home of the Forward Look(ang.) - centrum zajmujące się tematyką Wyglądu Przyszłości: forum i liczne linki do stron związanych z tematem
• The Ultimate 1957 DeSoto Site(ang.) - strona zajmująca się wszystkim co dotyczy DeSoto rocznik 1957 - dane techniczne, zdjęcia, paleta kolorów, reklamówki z epoki