Franciszek Juliusz Nowotny
 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| profesor nauk medycznych | |
| Specjalność: otolaryngologia | |
| Alma Mater | |
| Doktorat | |
| Habilitacja | |
| Profesura | |
| Uczelnia | |
Franciszek Juliusz Nowotny (ur. 8 września 1872 w Wieliczce, zm. 31 grudnia 1924) – polski lekarz otolaryngolog, pierwszy w kraju docent otiatrii, kierownik Kliniki Laryngologicznej a potem Otologicznej UJ (1920-1924), prekursor zabiegów poprawiających słuch.
Życiorys
Był synem Bogumiła Fryderyka Nowotny (1835-1904)[1] radcy wyższego sądu krajowego i radcy dworu i Zofii Nowotny (1839-1924)[1] z domu Loegler. Miał czterech braci: Kazimierza Nowotny (1863-1924)[1] adwokata, Adama Nowotny-Lachowicki-Czechowicz (1865-1936)[1] generała majora cesarskiej i królewskiej Armii, generała dywizji Wojska Polskiego, Bogumiła Nowotny (1871-1960)[1] pierwszego dowódcę polskiej marynarki wojennej, Juliana Karola Nowotny (1876-1953)[1] profesora prawa oraz siostrę Adolfinę Piela (1868-1968)[1].
Ukończył Gimnazjum Klasyczne im. Św. Jacka w Krakowie w 1891 r. Dyplom doktora wszech nauk lekarskich uzyskał na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego 31 marca 1897 r. W 1900 r. został asystentem Kliniki Laryngologicznej UJ w szpitalu Powszechnym Św. Łazarza. Studia z dziedziny otiatrii uzupełniał w klinice prof. Adama Politzera w Wiedniu. Habilitował się 31 stycznia 1906 w dziedzinie laryngologii, rynologii i otiatrii na podstawie wykładu habilitacyjnego pt. „Migdałki jako wrota zakażenia”. Został pierwszym w kraju docentem otiatrii. Profesorem tytularnym został mianowany 14 kwietnia 1910 r. Nominację na rzeczywistego profesora nadzwyczajnego otolaryngologii otrzymał 31 lipca 1919 r.
W latach 1916–1919 kierował Kliniką Laryngologiczną UJ. Od 1920 r. pracował jako kierownik Kliniki Otologicznej.
Żonaty z Zofią Browicz (1888-1964). Pochowany w grobowcu rodzinnym Nowotnych na cmentarzu Rakowickim w Krakowie[2] (kwatera Z, płn.).
Dorobek naukowy, dokonania
- 14 publikacji w języku polskim i niemieckim
- jako pierwszy zastosował i następnie propagował zmodyfikowaną, nazywana zachowawczą, operację doszczętną ucha środkowego w niektórych przypadkach perlaka ucha
- zastosował bronchoskopię i rozpylanie kokainy z adrenaliną na błonę śluzową oskrzeli do leczenia ataków astmy oskrzelowej i omówił wyniki tej nowej, przez siebie opracowanej metody w pismach polskich i niemieckich
- prekursor zabiegów poprawiających słuch
Wybrane publikacje
- Bronchoskopia i leczenie na tej drodze dychawicy oskrzelowej Franciszek Juliusz Leopold Nowotny -
Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1909
- W sprawie rozpoznawania tętniaków tętnicy głównej Franciszek Juliusz Leopold Nowotny -
Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1903
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 Bogumił Nowotny, Wspomnienia, Wstęp Sławomir Kudela, Walter Pater, Gdańsk: Oficyna Wydawnicza Finna, 2006, Wstęp, ISBN 83-89929-97-X.
- ↑ Jan Wiktor Tkaczyński (red.), Pro Memoria III. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa 1803-2017, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018, s. 202, ISBN 978-83-233-4527-5.
Bibliografia
- Artykuł dr. med. Stanisława Zabłockiego z cyklu "Tworzyli Polską Laryngologię" - Prof. Dr hab. med. Franciszek Nowotny, opublikowany w Magazynie Otorynolaryngologicznym Tom VIII, zeszyt 2 (30) kwiecień-czerwiec 2009.
- Laskiewicz A.: Ś.p. Dr Franciszek Nowotny (1872–31.XII.1924) Polski Przegląd Oto-laryngologiczny 1924, 3-4, 216-217.
- W.B.: Ś.p. Prof. Dr Franciszek Nowotny. Pol. Gaz. Lek. 1925, 6,120.
- Miodoński J.: Historia Kliniki Oto-Ryno-Laryngologicznej w Krakowie.