Frankolin akacjowy

Frankolin akacjowy
	Scleroptila gutturalis
	(Rüppell, 1835)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	grzebiące
Rodzina	kurowate
Podrodzina	bażanty
Plemię	Gallini
Rodzaj	Scleroptila
Gatunek	frankolin akacjowy
Synonimy
	Perdix levaillantoides A. Smith, 1836; Francolinus levaillantoides (A. Smith, 1836); Francolinus levalliantoides (A. Smith, 1836); Scleroptila levalliantoides (A. Smith, 1836);
	Perdix levaillantoides A. Smith, 1836; Francolinus levaillantoides (A. Smith, 1836); Francolinus levalliantoides (A. Smith, 1836); Scleroptila levalliantoides (A. Smith, 1836);
Podgatunki
	S. g. gutturalis (Rüppell, 1835); S. g. archeri (W. L. Sclater, 1927); S. g. lorti (Sharpe, 1897); S. g. jugularis (Büttikofer, 1889); S. g. pallidior (Neumann, 1908); S. g. levalliantoides (A. Smith, 1836);
	S. g. gutturalis (Rüppell, 1835); S. g. archeri (W. L. Sclater, 1927); S. g. lorti (Sharpe, 1897); S. g. jugularis (Büttikofer, 1889); S. g. pallidior (Neumann, 1908); S. g. levalliantoides (A. Smith, 1836);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski

Frankolin akacjowy^[6] (Scleroptila gutturalis) − gatunek średniej wielkości afrykańskiego ptaka z rodziny kurowatych (Phasianidae). Osiadły.

Systematyka

Wyróżniono kilka podgatunków S. gutturalis^[7]^[2]^[6]:

S. gutturalis gutturalis – frankolin akacjowy – Erytrea, północna Etiopia.
S. gutturalis archeri – południowa Etiopia, południowo-wschodni Sudan, północna Uganda, północno-zachodnia Kenia.
S. gutturalis lorti – frankolin białobrzuchy – północna Somalia.
S. gutturalis jugularis – południowo-zachodnia Angola.
S. gutturalis pallidior – północna Namibia.
S. gutturalis levalliantoides – frankolin zbroczony – wschodnia Namibia i południowa Botswana do centralnej RPA.

Frankolin akacjowy na rycinie z 1898 roku

Charakterystyka

Morfologia

Wygląd zewnętrzny: Ptak o pokroju zbliżonym do kuropatwy. Charakterystyczną cechą jest widoczna w locie duża, rdzawa plama na skrzydłach.

Rozmiary: długość ciała: ok. 32 cm

Masa ciała: samiec 370–528 g, samica 379–450 g

Występowanie

Środowisko

Tereny trawiaste, zarośla i suche lasy.

Zasięg występowania

Wschodnioafrykańska populacja zasiedla Sudan, Erytreę, Etiopię, Somalię, Kenię i Ugandę, natomiast południowoafrykańska Angolę, Namibię, Botswanę, RPA i Lesotho.

Pożywienie

Podziemne części roślin, nasiona, owoce i owady, w tym chrząszcze i prostoskrzydłe.

Rozród

Gatunek terytorialny, najprawdopodobniej monogamiczny.

Gniazdo to płytkie zagłębienie pod kępą trawy.

Okres lęgowy: zależy od regionu: luty-maj i wrzesień-październik w Południowej Afryce, czerwiec w Namibii, sierpień w Angoli oraz luty, kwiecień i sierpień w Etiopii.

Jaja: znosi 5–8 jaj.

Status, zagrożenie i ochrona

Status według kryteriów Czerwonej księgi gatunków zagrożonych IUCN: gatunek najmniejszej troski (LC – least concern). Trend liczebności populacji uznaje się za stabilny^[5].

Znaczenie w kulturze człowieka

Na wielu terenach jest to gatunek łowny.

Przypisy

1 2 Francolinus levalliantoides, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2013-10-26] (ang.).
1 2 Orange River Francolin (Francolinus levaillantoides). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-23)]. (ang.).
↑ Francolinus levaillantoides, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2013-10-26] (ang.).
↑ Scleroptila levalliantoides, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2013-10-26] (ang.).
1 2 BirdLife International, Scleroptila gutturalis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2015-4 [dostęp 2016-05-01] (ang.).
1 2 Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Gallini Brehm,CL, 1831 (wersja 2020-07-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-26].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Pheasants, partridges, francolins. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-26]. (ang.).

Bibliografia

P.J.K. McGowan: Family Phasianidae (Pheasants and Partridges). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 2: New World Vultures to Guineafowl. Barcelona: Lynx Edicions, 1994, s. 493. ISBN 84-87334-15-6. (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania głosów. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] 1 2 Francolinus levalliantoides, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2013-10-26] (ang.).

[ibc-2] 1 2 Orange River Francolin (Francolinus levaillantoides). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-23)]. (ang.).

[itis2-3] Francolinus levaillantoides, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2013-10-26] (ang.).

[itis3-4] Scleroptila levalliantoides, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2013-10-26] (ang.).

[iucn-5] 1 2 BirdLife International, Scleroptila gutturalis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2015-4 [dostęp 2016-05-01] (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-6] 1 2 Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Gallini Brehm,CL, 1831 (wersja 2020-07-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-26].

[ioc-7] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Pheasants, partridges, francolins. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-26]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]