Gębal uszaty

Gębal uszaty
	Batrachostomus auritus
	(J.E. Gray, 1829)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	paszczakowe
Rodzina	paszczaki
Rodzaj	Batrachostomus
Gatunek	gębal uszaty
Synonimy
	Podargus auritus J.E. Gray, 1829;
	Podargus auritus J.E. Gray, 1829;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Zasięg występowania

Gębal uszaty^[3] (Batrachostomus auritus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny paszczaków (Podargidae), występujący w Azji Południowo-Wschodniej. Narażony na wyginięcie. Nie wyróżnia się podgatunków^[4]^[5].

Występowanie i biotop

Gębal uszaty występuje w Azji Południowo-Wschodniej, od południowej Tajlandii, przez Malezję, po wyspę Sumatrę i Borneo^[6]. Zasiedla lasy nizinne^[6]. Występuje co najmniej do 250 m n.p.m., być może nawet do 1000 m n.p.m.^[2]

Morfologia

Długość ciała około 41 cm^[6]. Upierzenie ciemne, brązowo-rdzawe z białymi plamami wokół szyi i na skrzydłach^[6]. Dziób zakrywają sterczące nitkowane pióra^[6]. Samice są mniejsze od samców z mniej intensywnym ubarwieniem^[6].

Ekologia i zachowanie

Tryb życia

Gębale uszate są ptakami aktywnymi w nocy, aktywność rozpoczynają po zmierzchu^[6]. Mają szerokie otwory gębowe, które ułatwiają im chwytanie pożywienia^[6].

Pożywienie

Pokarm stanowią bezkręgowce np. pasikoniki i cykady^[6].

Lęgi

Samica składa 1 białe jajo do wyściełanego puchem gniazda na drzewie^[6].

Status

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2023 roku uznaje gębala uszatego za gatunek narażony (VU, Vulnerable); wcześniej klasyfikowała go jako gatunek bliski zagrożenia (NT, Near Threatened). Liczebność światowej populacji nie została oszacowana; w Tajlandii ptak ten jest skrajnie rzadki, w części Malezji położonej na Półwyspie Malajskim – rzadki, na Borneo – bardzo rzadki i występujący lokalnie, zaś na Sumatrze prawdopodobnie zawsze był rzadki. Trend liczebności populacji uznawany jest za silnie spadkowy z powodu utraty siedlisk^[2].

Przypisy

1 2 Batrachostomus auritus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
1 2 3 Batrachostomus auritus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Podargidae Blyth, 1838 - paszczaki - Frogmouths (wersja: 2023-03-23). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-02-09].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.1). [dostęp 2022-05-21]. (ang.).
↑ HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 6 [online], grudzień 2021 [dostęp 2022-05-21] .
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 DavidD. Alderton DavidD., Encyklopedia ptaków świata, Warszawa: Wydawnictwo Dragon, 2020, s. 398, ISBN 978-83-8172-650-4 (pol.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] 1 2 Batrachostomus auritus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] 1 2 3 Batrachostomus auritus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-3] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Podargidae Blyth, 1838 - paszczaki - Frogmouths (wersja: 2023-03-23). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-02-09].

[ioc-4] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.1). [dostęp 2022-05-21]. (ang.).

[hbwcheck6-5] HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 6 [online], grudzień 2021 [dostęp 2022-05-21] .

[:3-6] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 DavidD. Alderton DavidD., Encyklopedia ptaków świata, Warszawa: Wydawnictwo Dragon, 2020, s. 398, ISBN 978-83-8172-650-4 (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]