GATV 12
 | |
| Inne nazwy |
GATV 5001, Gemini 12 Target |
|---|---|
| Indeks COSPAR |
1966-103A |
| Indeks NORAD |
S02565 |
| Państwo | |
| Zaangażowani | |
| Rakieta nośna | |
| Miejsce startu | |
| Orbita (docelowa, początkowa) | |
| Perygeum |
294,7 km |
| Apogeum |
303,2 km |
| Okres obiegu |
90,56 min |
| Nachylenie |
28,86° |
| Czas trwania | |
| Początek misji |
11 listopada 1966 19:07:58 UTC |
| Powrót do atmosfery |
23 grudnia 1966 |
| Wymiary | |
| Kształt |
cylindryczny |
| Wymiary |
dł.7,93 m × śr. 1,52 m |
| Masa całkowita |
3282 kg |
GATV 12 (ang. Gemini Agena Target Vehicle 12) – amerykański sztuczny satelita stanowiący zdalny cel dokowania dla załogowej misji Gemini 12. Czwarty z serii statków typu Agena Target Vehicle, który znalazł się na orbicie. Wyniesiony na orbitę w listopadzie 1966 roku.
Budowa i działanie
W ramach prac nad programem Apollo, jednym z priorytetów stało się opracowanie skutecznych metod zbliżania się do siebie i dokowania dwóch statków na orbicie okołoziemskiej[1]. GATV 12 został zbudowany w oparciu o zmodyfikowany stopień rakietowy Agena D. Do górnej części stopnia rakietowego zamontowano port dokujący, do którego na orbicie miał przycumować statek Gemini 12[2]. W przedniej części poza portem dokującym, znajdowały się także anteny systemów łączności, które zapewniały łączność z naziemnym centrum sterowania lotów a także zbliżającym się statkiem załogowym. W tylnej części satelity znajdowały się główne i pomocnicze systemy napędowe[2].
Misja
Misja rozpoczęła się 11 listopada 1966 roku, kiedy rakieta Atlas SLV-3 Agena D wyniosła z kosmodromu Cape Canaveral Air Force Station satelitę GATV 12 na niską orbitę okołoziemską[3]. Po znalezieniu się na orbicie satelita otrzymał oznaczenie COSPAR 1966-103A[4].
Start nastąpił 100 minut przed wystrzeleniem na orbitę statku Gemini 12. Podczas lotu na orbitę docelową, na jedną sekundę spadło ciśnienie w komorze spalania głównego silnika GATV 12. Nie spowodowało to zmian w trajektorii lotu, jednak ze względów bezpieczeństwa zrezygnowano z planowanych manewrów z wykorzystanie tego silnika, w tym zwiększenia orbity po połączeniu z Gemini 12[2]. Po 3 godzinach i 46 minutach od startu Gemini 12 zbliżył się do GATV 12 i po kolejnych 28 minutach połączył się z nim[5]. Podczas trwającego ponad dwie godziny pierwszego spaceru kosmicznego, Buzz Aldrin połączył oba statki 30 metrowym elastycznym przewodem[2]. Gemini 12 następnie odcumował od GATV i zaczął go okrążać, mimo że przewód nie był naprężony astronauci odnieśli wrażenie że to połączenie stabilizowało oba pojazdy. Po 4,5 godzinach zakończono eksperyment i odłączono przewód łączący oba satelity[5].
Po zakończonej sukcesem misji GATV 12 spłonął w górnych warstwach atmosfery 23 grudnia 1966 roku[3].
Przypisy
Bibliografia
- Gunter Krebs: GATV 6,8,9,10,11,12. Gunter's Space Page. [dostęp 2021-01-31]. (ang.).
- Jonathan McDowell: Satcat. Jonathan's Space Home Page. [dostęp 2023-03-12]. (ang.).
- Gemini 12 Target. [w:] NSSDCA Master Catalog [on-line]. NASA. [dostęp 2023-03-12]. (ang.).
- Trajectory details 1966 103A. [w:] NSSDCA Master Catalog [on-line]. NASA. [dostęp 2023-03-12]. (ang.).
- Mark Wade: Gemini 12. Encyclopedia Astronautica. [dostęp 2023-03-12]. (ang.).
- Edmund Staniewski: 15 lat podboju kosmosu 1957– 1972. Wydawnictwo MON, 1974.
- Olgierd Wołczek. Po Merkurym były Bliźnięta. „Astronautyka”. 1 (34), s. 3-12. Polskie Towarzystwo Astronautyczne. (pol.).