GJ 699 b
| GJ 699 b | |
.jpg) Wizja artystyczna (ESO/M. Kornmesser) | |
| Data odkrycia |
2024 |
|---|---|
| Sposób odkrycia |
Pomiar prędkości radialnej |
| Charakterystyka orbity (J2000) | |
| Ciało centralne | |
| Półoś wielka | |
| Mimośród |
<0,16[1] |
| Okres orbitalny | |
| Charakterystyka fizyczna | |
| Typ planety | |
| Masa minimalna (M·sin i) | |
| Temperatura powierzchni |
~125 °C[2] |
Barnard b (zwana także GJ 699 b) – egzoplaneta krążąca wokół Gwiazdy Barnarda, czerwonego karła o typie widmowym M4V. Gwiazda macierzysta znajduje się w gwiazdozbiorze Wężownika i jest najbliższą Słońcu gwiazdą pojedynczą, oddaloną o 6 lat świetlnych.
Odkrycie
Sygnał przypisywany planecie został odkryty metodą pomiaru prędkości radialnej z wykorzystaniem spektrografu ESPRESSO zainstalowanego na Very Large Telescope. Odkrycie planety zostało ogłoszone 1 października 2024 roku, po 5 latach obserwacji teleskopu[3].
Charakterystyka
Barnard b to mała planeta skalista, o masie minimalnej około 0,37 M🜨. W chwili odkrycia była to jedna z niewielu odkrytych egzoplanet mniejszych niż Ziemia. Okrąża Gwiazdę Barnarda w okresie 3,15 doby, w średniej odległości 0,023 au, po orbicie o mimośrodzie nie większym niż 0,16. Krąży poza ekosferą i dociera do niej prawie siedmiokrotnie większy strumień promieniowania, niż ze Słońca do Ziemi[1].
Badacze wykryli także trzy inne sygnały mogące pochodzić od innych planet mniejszych od Ziemi, również krążących bliżej gwiazdy niż ekosfera[1].
Kandydatka z 2018 roku
To samo oznaczenie nosiła domniemana planeta, której odkrycie ogłoszono w 2018 roku[4]. Na podstawie danych spektroskopu HARPS scharakteryzowano obiekt GJ 699 b jako planetę skalistą typu superziemia o masie około 3,23 M🜨 oraz promieniu około 1,37 R🜨. Miała ona okrążać swoją gwiazdę w średniej odległości 0,404 au[5], po silnie ekscentrycznej orbicie o mimośrodzie około 0,32[6]. Na takiej orbicie otrzymywałaby od swojej gwiazdy zaledwie 2% energii, jaką otrzymuje Ziemia od Słońca. W związku z położeniem blisko tzw. linii śniegu obliczona temperatura jej powierzchni to około 105 K (−168,15 °C)[4].
W 2021 roku ukazała się praca podająca w wątpliwość istnienie tej planety – sygnał przypisywany planecie może być związany z aktywnością magnetyczną samej gwiazdy[7]. Późniejsza publikacja innego zespołu badaczy z 2022 roku wykazała, że wykryty sygnał istotnie jest artefaktem, który można wytłumaczyć splotem aktywności gwiazdy i próbkowania sygnału[8]. Dalsze badania wykluczyły jej istnienie[1].
Zobacz też
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 J.I. González Hernández i inni, A sub-Earth-mass planet orbiting Barnard’s star, „Astronomy and Astrophysics”, 690, 2024, A79, DOI: 10.1051/0004-6361/202451311.
- ↑ Naukowcy odkryli planetę krążącą wokół najbliższej względem Słońca pojedynczej gwiazdy [online], Europejskie Obserwatorium Południowe, 1 października 2024 [dostęp 2024-10-17] (pol.).
- ↑ ESOblog, ESOblog: Searching for an Exoplanet The story behind the discovery of a planet orbiting Barnard’s star [online], www.eso.org, 14 listopada 2018 (ang.).
- 1 2 ESO, Super-Earth Orbiting Barnard’s Star – Red Dots campaign uncovers compelling evidence of exoplanet around closest single star to Sun [online], Europejskie Obserwatorium Południowe, 14 listopada 2018 (ang.).
- ↑ Kyoto University, GJ 699 b [online], Extrasolar Planet’s Catalogue EXOKyoto.
- ↑ I. Ribas i inni, A super-Earth planet candidate orbiting at the snow-line of Barnard’s star, „Nature”, 563, 2018, s. 365–368, DOI: 10.1038/s41586-018-0677-y.
- ↑ Jack Lubin i inni, Stellar Activity Manifesting at a One-year Alias Explains Barnard b as a False Positive, „The Astronomical Journal”, 162 (2), 2021, s. 61, DOI: 10.3847/1538-3881/ac0057 (ang.).
- ↑ Étienne Artigau i inni, Line-by-line Velocity Measurements: an Outlier-resistant Method for Precision Velocimetry, „The Astronomical Journal”, 164 (4), 2022, s. 84, DOI: 10.3847/1538-3881/ac7ce6, arXiv:2207.13524 (ang.).