Gerrardanthus

*Gerrardanthus*
	; Gerrardanthus macrorhizus
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	dyniowce
Rodzina	dyniowate
Rodzaj	Gerrardanthus
	Nazwa systematyczna
	Gerrardanthus Harv. ex Benth. & Hook.f.; Gen. Pl. 1: 840 (1867)
	Typ nomenklatoryczny
	G. macrorhizus Harvey ex Bentham et J. D. Hooker
Synonimy
	Atheranthera Mast.;
	Atheranthera Mast.;

Gerrardanthus – rodzaj roślin z rodziny dyniowatych (Cucurbitaceae). Obejmuje 5 gatunków^[3]. Zasięg rodzaju obejmuje równikową, wschodnią i południową Afrykę^[3]. Rośliny te rosną w tropikalnych lasach nizinnych, w zaroślach zrzucających liście w porze suchej oraz w miejscach zadrzewionych na sawannie^[5].

Morfologia

Pokrój: Zielne pnącza i słabo drewniejące liany osiągające do 15 m długości z bulwiastą szyją korzeniową osiągającą do 1,8 m średnicy. Wąsy czepne na końcu rozwidlone^[5].
Liście: Ogonkowe, o blaszce jajowato-sercowatej, niepodzielonej lub klapowanej dłoniasto^[5].
Kwiaty: Rozdzielnopłciowe. Kwiaty męskie zebrane są w wiechowate kwiatostany wyrastające w kątach liści, natomiast kwiaty żeńskie wyrastają pojedynczo lub w niewielkich pęczkach. Kielich z 5 drobnymi, trójkątnymi lub jajowatymi działkami. Korona promienista lub grzbiecista, tworzona przez 5 płatków, w kwiatach grzbiecistych nierównych. Płatki mają kolor żółty do pomarańczowego lub brązowego. W kwiatach męskich pręcików jest 5 (czasem jeden z nich jest zredukowany do prątniczka), ich nitki są wolne, główki pręcikowe z poprzecznymi pylnikami. W kwiatach żeńskich słupek składa się z 3-kanciastej i 3-komorowej zalążni zwieńczonej trzema szyjkami, każdą z dwudzielnym, nerkowatym znamieniem. Poza tym znajduje się w nich 5 prątniczków^[5].
Owoce: Podługowate, żółte po dojrzeniu, pękające na trzy części. Zawierają podługowate nasiona do 2 cm długości, z jasnobrązową łupiną i bocznym, błoniastym skrzydełkiem do 2 cm długim^[5].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj z plemienia Zanonieae z rodziny dyniowatych Cucurbitaceae^[6].

Wykaz gatunków^[3]

Gerrardanthus grandiflorus Gilg ex Cogn.
Gerrardanthus lobatus (Cogn.) C.Jeffrey
Gerrardanthus macrorhizus Harv. ex Benth. & Hook.f.
Gerrardanthus paniculatus (Mast.) Cogn.
Gerrardanthus tomentosus Hook.f.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2024-12-12] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2024-12-12] (ang.).
1 2 3 4 5 Gerrardanthus Harv. ex Benth. & Hook.f., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-12-12] .
↑ Gerrardanthus Harvey ex Bentham et J. D. Hooker. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2024-12-12].
1 2 3 4 5 KlausK. Kubitzki KlausK., Flowering Plants. Eudicots: Sapindales, Cucurbitales, Myrtaceae, Berlin, Heidelberg: Springer-Verlag Berlin Heidelberg, 2011, s. 134, ISBN 978-3-642-14396-0 .
↑ Genus Gerrardanthus Harv. ex Benth. & Hook. f.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2024-12-12].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2024-12-12] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2024-12-12] (ang.).

[powo-3] 1 2 3 4 5 Gerrardanthus Harv. ex Benth. & Hook.f., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-12-12] .

[ing-4] Gerrardanthus Harvey ex Bentham et J. D. Hooker. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2024-12-12].

[kubitzki-5] 1 2 3 4 5 KlausK. Kubitzki KlausK., Flowering Plants. Eudicots: Sapindales, Cucurbitales, Myrtaceae, Berlin, Heidelberg: Springer-Verlag Berlin Heidelberg, 2011, s. 134, ISBN 978-3-642-14396-0 .

[grin-6] Genus Gerrardanthus Harv. ex Benth. & Hook. f.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2024-12-12].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]