Getto w Izbicy Kujawskiej

Getto w Izbicy Kujawskiej
Typ

getto żydowskie

Odpowiedzialny

 III Rzesza

Rozpoczęcie działalności

styczeń 1940

Zakończenie działalności

16 stycznia 1942

Terytorium

Polska pod okupacją III Rzeszy

Miejsce

Izbica Kujawska

Liczba więźniów

~1000

Narodowość więźniów

Żydzi

Położenie na mapie Izbicy Kujawskiej
Mapa konturowa Izbicy Kujawskiej, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Getto w Izbicy Kujawskiej”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Getto w Izbicy Kujawskiej”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, blisko dolnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Getto w Izbicy Kujawskiej”
Położenie na mapie powiatu włocławskiego
Mapa konturowa powiatu włocławskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Getto w Izbicy Kujawskiej”
Położenie na mapie gminy Izbica Kujawska
Mapa konturowa gminy Izbica Kujawska, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Getto w Izbicy Kujawskiej”
Ziemia52°25′08,8″N 18°45′51,2″E/52,419111 18,764222

Getto w Izbicy Kujawskiej – getto żydowskie utworzone podczas II wojny światowej przez okupantów na terenie Izbicy Kujawskiej.

Historia

Przed wybuchem II wojny światowej w Izbicy Kujawskiej mieszkało około 1400 Żydów[1]. W listopadzie 1939 roku zdewastowano i spalono izbicką synagogę, wcześniej zmuszając rabina Szlamę Grudzińskiego do popełnienia samobójstwa skacząc z jej dachu[2].

Getto utworzono w styczniu 1940 roku przy ulicy Garbarskiej[2][3], uwięziono w nim około 1000 osób, prawdopodobnie oprócz mieszkańców Izbicy byli to także Żydzi z okolicznych miejscowości[1]. Przewodniczącym Judenratu był Elijahu Izbicki[1], getto miało charakter otwarty[2].

W getcie panowały bardzo ciężkie warunki, więźniowie getta cierpieli z powodu głodu[1]. 9 marca 1941 roku do getta trafiła grupa Żydów ze Rzgowa[2]. 24 czerwca 1941 roku z getta wywieziono 255 mężczyzn, których przetransportowano następnie do obozów pracy w Mogilnie, Dąbrówce, Inowrocławiu i Poznaniu[1]. 12 stycznia 1942 roku zebrano grupę 40 Żydów, którym nakazano następnie stawić się kolejnego dnia z łopatami i jedzeniem na dwa dni. Gdy następnego dnia stawiło się tylko 15 Żydów, niemieccy żandarmi zabrali kolejnych 14 z Bugaju. Następnie grupa ta została wysłana do obozu zagłady w Chełmnie nad Nerem w charakterze grabarzy w Lesie Rzuchowskim, w grupie tej znalazł się Szlama Ber Winer[1][3].

15 stycznia 1942 roku izbickiemu Judenratowi nakazano zebranie wszystkich Żydów z getta, co miało spowodowane być planami zebrania podatku pogłównego. Najprawdopodobniej Judenrat nakazał im ukrycie się lub ucieczkę[1]. Likwidacja getta rozpoczęła się 16 stycznia 1942 roku o godzinie piątej rano. Do getta wkroczyły duże siły niemieckiej policji wspomagane przez lokalnych mieszkańców narodowości niemieckiej, które zaczęły następnie przeszukiwać getto w poszukiwaniu ukrywających się Żydów[1]. Odnalezieni Żydzi byli następnie zamykani w kościele parafialnym, skąd następnego dnia wysłano ich do obozu zagłady w Chełmnie, gdzie zostali zamordowani. Podczas likwidacji niektórych Żydów rozstrzelano na miejscu, w taki sposób zginął m.in. przewodniczący Judenratu[1].

Okupację w Izbicy przeżył jeden Żyd, Adam Wiśniewski, który ukrywał się u polskiej rodziny[2].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Dean i Hecker 2012 ↓, s. 59.
  2. 1 2 3 4 5 Żydzi w Izbicy Kujawskiej [online], www.izbica-kujawska.com [dostęp 2024-12-23].
  3. 1 2 Nowicki 2009 ↓, s. 179.

Bibliografia

  • Izbica Kujawska, [w:] Martin Dean, Mel Hecker (red.), Encyclopedia of Camps and Ghettos, 1933–1945, t. 2, Bloomington–Indianapolis: Indiana University Press, 2012.
  • Przemysław Nowicki. Zanim „przybył z zaświatów”, nazywał się Winer. Krąg rodzinny i konspiracyjny Szlamka, uciekiniera z ośrodka zagłady w Chełmnie nad Nerem. „Zagłada Żydów. Studia i Materiały”. 5, 2009. Warszawa: Centrum Badań nad Zagładą Żydów IFiS PAN. ISSN 1895-247X. 
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.