Getto w Poddębicach

Getto w Poddębicach
Typ

getto żydowskie

Odpowiedzialny

 III Rzesza

Rozpoczęcie działalności

12 listopada 1940

Zakończenie działalności

23 kwietnia 1942

Terytorium

Polska pod okupacją III Rzeszy

Miejsce

Poddębice

Liczba więźniów

~1800

Narodowość więźniów

Żydzi

Położenie na mapie Poddębic
Mapa konturowa Poddębic, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Getto w Poddębicach”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Getto w Poddębicach”
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Getto w Poddębicach”
Położenie na mapie powiatu poddębickiego
Mapa konturowa powiatu poddębickiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Getto w Poddębicach”
Położenie na mapie gminy Poddębice
Mapa konturowa gminy Poddębice, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Getto w Poddębicach”
Ziemia51°53′40,0″N 18°57′09,6″E/51,894444 18,952667

Getto w Poddębicachgetto żydowskie utworzone podczas II wojny światowej przez okupantów w Poddębicach.

Historia

Getto otwarte w Poddębicach zostało utworzone przez okupantów 12 listopada 1940 roku. Powstało na ulicach Sienkiewicza, Kilińskiego i Kamiennej, zabudowania getta otoczone były polami, nigdy nie zostały jednak całkowicie odizolowane od reszty miasta[1]. W grudniu 1940 roku w getcie uwięzionych było 1503 Żydów, w tym 163 uchodźców[1].

W getcie działał Judenrat, którego przewodniczącym był Sosnowski[2], policja żydowska oraz poczta pod kierownictwem Dawida Adlera[1]. Judenrat i komitet samopomocy zorganizował w getcie kuchnię, nie istniały jednak żadne instytucje ochrony zdrowia, a chorzy leczeni byli w Łęczycy. W grudniu 1940 roku bezrobotni więźniowie getta zorganizowali protest pod siedzibą Judenratu[1]. W styczniu 1941 roku około 500 lub 600 Żydów z getta w Łęczycy zostało przesiedlonych do Poddębic, Żydzi z Łęczycy zostali tymczasowo zakwaterowani w stajni[3].

W październiku 1941 roku dwóch Niemców próbowało zgwałcić dwie mieszkanki getta, za co zostali skazani przez sąd specjalny w Łodzi[3]. 10 lub 16 marca 1942 roku w getcie przeprowadzono publiczną egzekucję 5 Żydów, na którą spędzono wszystkich więźniów getta. Zorganizowano także dwa duże transporty Żydów do obozów pracy: data jednego nie jest znana, wyjechał jednak najprawdopodobniej do Lubrzy, drugi transport zorganizowano w dniach 21–27 marca 1942 roku[3]. Niektórzy Żydzi (ok. 90[2]) zgłaszali się ochotniczo do pracy w obozie pracy w Koninie[3].

Akcję likwidacyjną getta przeprowadzono w połowie kwietnia 1942 roku. Getto zostało otoczone przez jednostki policji i żandarmerii z Łodzi i Łęczycy, następnie 1800 więźniów getta zostało zebranych na placu, skąd przeprowadzono ich do kościoła. W kościele Żydów przetrzymwano przez 10 dni, zmarło wówczas co najmniej 10 osób[3]. Osoby starsze i chore były mordowane na miejscu, wykwalifikowanych robotników odesłano najprawdopodobniej do getta łódzkiego. Pozostali Żydzi zostali 23 kwietnia wysłani do obozu zagłady w Chełmnie nad Nerem, gdzie zostali zamordowani[3]. Dowódcami jednostek odpowiedzialnych za likwidację getta byli Herman Werner i Brunon Uhle[2].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 Kraemer 2012 ↓, s. 94.
  2. 1 2 3 Historia społeczności [online], sztetl.org.pl [dostęp 2024-02-24].
  3. 1 2 3 4 5 6 Kraemer 2012 ↓, s. 95.

Bibliografia

  • Jolanta Kraemer, Poddębice, [w:] Martin Dean, Mel Hecker (red.), Encyclopedia of Camps and Ghettos, 1933–1945, t. 2, Bloomington–Indianapolis: Indiana University Press, 2012.