Getto w Turku

Getto w Turku
Typ

getto żydowskie

Odpowiedzialny

 III Rzesza

Rozpoczęcie działalności

październik 1940

Zakończenie działalności

lato 1942

Terytorium

Polska pod okupacją III Rzeszy

Miejsce

Turek

Narodowość więźniów

Żydzi

Położenie na mapie Turku
Mapa konturowa Turku, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Getto w Turku”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Getto w Turku”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Getto w Turku”
Położenie na mapie powiatu tureckiego
Mapa konturowa powiatu tureckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Getto w Turku”
Ziemia52°00′59,7″N 18°29′57,6″E/52,016583 18,499333

Getto w Turku – getto żydowskie utworzone podczas II wojny światowej przez okupantów na terenie Turku.

Historia

Przed wybuchem II wojny światowej w Turku mieszkało około 2700 Żydów[1]. Po zajęciu Turku przez Niemców podczas kampanii wrześniowej zdewastowano synagogę, a Żydów zmuszano do pracy przy sprzątaniu ulic oraz naprawie zniszczeń wojennych na drogach i mostach[1]. W listopadzie 1939 roku 600 mężczyzn zgromadzono w budynku synagogi, skąd następnie przesiedlono ich do Bochni. Na przełomie stycznia i lutego 1940 roku pierwszych Żydów zmuszono do przeniesienia się na obszar pomiędzy ulicami Szeroką i Wąską[1][2].

W 1940 roku w Turku mieszkało około 1750 Żydów. Proces tworzenia getta w Turku rozpoczął się wiosną 1940 roku, z obszaru na którym planowano utworzyć getto trzeba było wysiedlić 150 polskich rodzin. Oficjalnie getto powstało jesienią tego samego roku, najprawdopodobniej w październiku[1]. Początkowo Żydzi mogli opuszczać getto, w związku z czym handlowali z okolicznymi mieszkańcami[1][3]. Niemieckie służby w Turku nie dysponowały odpowiednimi siłami żeby pilnować getta[1].

Osobami odpowiedzialnymi za funkcjonowanie getta byli Kurt Dörfel, dowódca Gestapo w Turku oraz nieznany z nazwiska urzędnik Arbeitsamtu[1]. Przewodniczącym Judenratu był Herszel Żymanwoda, a jego pomocnikami Abram Bikowski i Haim Lejb Eliasz. W getcie istniała Służba Porządkowa, której dowódcą był Mordechaj Strykowski[4].

Według danych zebranych przez Główną Komisję Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce w getcie więziono 5000 Żydów z Turku i okolic, najprawdopodobniej liczba więźniów była jednak niższa[1]. Przez cały okres funkcjonowania getta wywożono z niego mężczyzn do pracy w niemieckich obozach pracy w okolicach Poznania. Na przełomie września i października (prawdopodobnie 1 października, w dniu święta Jom Kipur[3]) 1941 roku większość więźniów przesiedlono do getta wiejskiego w Czachulcu[3][4], w Turku pozostała część wykwalifikowanych robotników. Najprawdopodobniej ostatni Żydzi z getta w Turku zostali latem 1942 roku przesiedleni do getta łódzkiego[4].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 Dean i Hecker 2012 ↓, s. 109.
  2. ↑ II Wojna Światowa i okres powojenny w Turku [online], miastoturek.pl [dostęp 2024-12-11].
  3. 1 2 3 טורק (Turek) | האנציקלופדיה של הגטאות [online], www.yadvashem.org [dostęp 2024-12-11].
  4. 1 2 3 Dean i Hecker 2012 ↓, s. 110.

Bibliografia

  • Turek, [w:] Martin Dean, Mel Hecker (red.), Encyclopedia of Camps and Ghettos, 1933–1945, t. 2, Bloomington–Indianapolis: Indiana University Press, 2012, s. 109-110.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.