Gibbaranea gibbosa

Gibbaranea gibbosa[1]
(Walckenaer, 1802)
Ilustracja
Samiec
Ilustracja
Samica
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Podtyp

szczękoczułkowce

Gromada

pajęczaki

Rząd

pająki

Podrząd

Opisthothelae

Infrarząd

Araneomorphae

Rodzina

krzyżakowate

Rodzaj

Gibbaranea

Gatunek

Gibbaranea gibbosa

Synonimy
  • Epeira bicornis[2]
Podgatunki
  • Gibbaranea gibbosa confinis (Simon, 1870)
  • Gibbaranea gibbosa gibbosa (Walckenaer, 1802)

Gibbaranea gibbosagatunek pająka z rodziny krzyżakowatych (Araneidae). Zamieszkuje Azję i Europę, w tym Polskę[3].

Systematyka

Pająk na sieci widziany od strony brzusznej
Samiec na nici, widok od strony brzusznej

Takson został opisany po raz pierwszy przez Charlesa Athanase’a Walckenaera w 2. tomie pracy Faune parisienne, Insectes ou Histoire abrégée des insectes de environs de Paris [...] (1802, s. 190)[4] jako Aranea gibbosa[5] (fr. Araignée bossue)[6]. Autor napisał we wspomnianym dziele, że znalazł „ten ładny gatunek” (w oryg. fr. cette jolie espèce) wiosną w ogródku warzywnym[6]. Opisał tamże również takson Aranea bicornis, który został później uznany za tożsamy z Gibbaranea gibbosa[5]. W 1805 roku Charles Athanase Walckenaer opisał oba wspomniane taksony jako Epeira gibbosa i Epeira bicornis[5]. W 1837 roku Carl Ludwig Koch opisał ten takson jako Epeira arbustorum[5]. Roger de Lessert w 1910 roku przeniósł takson do rodzaju Araneus i nazwał go Araneus gibbosus[5]. Hermann Wiehle w 1931 roku oraz Pencho Drensky opisali takson jako Aranea gibbosa[5]. Rodzaj Gibbaranea, w którym takson obecnie się znajduje, wyodrębnił Allan Frost Archer w 1951 roku[5]; poza omawianym taksonem do nowego rodzaju włączył jeszcze dwa gatunki: Gibbaranea ullrichi oraz Gibbaranea omoeda[7].

Charakterystyka

Wygląd zewnętrzny: prosoma i sternum ciemnobrązowe[8]. Odnóża jasnobrązowe z ciemnym obrączkowaniem[8]. Opistosoma wydłużona, owalna[6], bardzo zróżnicowana kolorystycznie, jasnobrązowa, zielonkawo-szara, szaro-zielona, czasami z białą krawędzią, rzadko czerwono-brązowa[8]. Wysokie guzki grzbietowe[6] skierowane do góry[8]. Nogogłaszczki samca zaopatrzone w małe apofyzy medialne[8]. Epigynum ze scapusem[8].

Rozmiary: długość ciała samca: 5,5–6 mm, długość ciała samicy: 7–8 mm[8].

Występowanie

Występuje w Europie (m.in. w Puszczy Białowieskiej[9]) i Azji (z pominięciem Chin)[1], na Kaukazie[5], w tym w Azerbejdżanie[10] i Turcji[5].

Typowy habitat to drzewa i krzewy w lasach[10], (stwierdzono go m.in. na pniu wysokości 8 m[10]), był notowany także na skrajach lasów[10] oraz na stojącym martwym drewnie[10]; głównie na ciepłych równinnych terenach[8]. Prawdopodobnie nie jest gatunkiem rzadkim, jednak może być trudny do obserwacji[8].

Przypisy

  1. 1 2 Gibbaranea gibbosa, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. From John Blackwall 18 February 1868. [w:] Darwin Correspondence Project [on-line]. University of Cambridge. [dostęp 2021-04-19]. (ang.).
  3. Robert Rozwałka, Marzena Stańska: Lista gatunków pająków (Araneae) Polski. 2008-12-01. [dostęp 2021-06-24].
  4. Included taxa. [w:] World Spider Catalog [on-line]. [dostęp 2021-06-24]. (ang.).
  5. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Taxon details. [w:] World Spider Catalog [on-line]. [dostęp 2021-06-24]. (ang.).
  6. 1 2 3 4 C. A. Walckenaer: Faune parisienne, Insectes ou Histoire abrégée des insectes de environs de Paris [...]. T. 2. Paris: Dentu, 1801, s. 190.
  7. Allan F. Archer. Studies in the orbweaving spiders (Argiopidae). „American Museum Novitates”. 1502, s. 4, 1951-04-05. American Museum of Natural History. (ang.).
  8. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Gibbaranea gibbosa (Walckenaer, 1802). [w:] Araneae. Spiders of Europe [on-line]. [dostęp 2021-06-24]. (ang.).
  9. Stefan Otto, Andreas Floren. The spider fauna (Araneae) of tree canopies in the Białowieża Forest. „Fragmenta Faunistica”. 50 (1), s. 63, 2007. Museum and Institute of Zoology PAS. ISSN 0015-9301. (ang.).
  10. 1 2 3 4 5 Stefan Otto, Andreas Floren. The spider fauna (Araneae) of tree canopies in the Białowieża Forest. „Fragmenta Faunistica”. 50 (1), s. 64, 2007. Museum and Institute of Zoology PAS. ISSN 0015-9301. (ang.).