Girardinia
![]() Girardinia diversifolia | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
Girardinia |
| Nazwa systematyczna | |
| Girardinia Gaudich. Voy. Uranie: 498 (1830)[3] | |
Girardinia Gaudich. – rodzaj roślin zielnych z rodziny pokrzywowatych (Urticaceae). Należą do niego dwa gatunki[3] występujące w Afryce subsaharyjskiej oraz południowej i wschodniej Azji[3].
Rośliny roczne i wieloletnie pokryte silnie parzącymi włoskami. Wykorzystywane są jako lek przeciwgorączkowy. Z łodyg pozyskuje się włókna stosowane do wyrobu sznurów, sieci, materiałów tekstylnych[4]. Rośliny bywają też spożywane jako warzywo[5].
Morfologia
- Pokrój
- Rośliny zielne pokryte kłującymi, parzącymi włoskami. Pęd wzniesiony, zwykle zygzakowaty i 5 kanciasty[4].
- Liście
- Skrętoległe, pojedyncze, ogonkowe, z przylistkami szerokimi i zielonymi, szybko jednak odpadającymi. Blaszka liściowa trójżyłkowa, na brzegach ząbkowana i klapowana[4].
- Kwiaty
- Małe, rozdzielnopłciowe, skupione w pojedynczych lub wyrastających w parach kwiatostanach wierzchotkowatych, kłosowatych lub wiechowatych. Kwiaty męskie rozwijają się w kwiatostanach wydłużonych. Kwiaty żeńskie w luźnych lub gęstych kulistawych skupieniach. Kwiaty męskie mają okwiat cztero- lub pięciolistkowy, pręciki w liczbie odpowiadającej liczbie listków okwiatu, zagięte do środka oraz szczątkową zalążnię. Listki okwiatu kwiatów żeńskich w liczbie od 2 do 4 są zrośnięte w rurkę rozciętą z jednej strony do nasady, na szczycie każdego listka znajdują się 2 lub 3 ząbki. Zalążnia jest jajowata, z szydlastą szyjką słupka, brodawkowatą z jednej strony[4].
- Owoce
- Dość okazałe, zwykle spłaszczone i brodawkowate niełupki zwieńczone trwałą, zagiętą szyjką słupka. Czasem szypułka w czasie owocowania się rozszerza[4].
Systematyka
- Pozycja systematyczna
Rodzaj z rodziny pokrzywowatych (Urticaceae)[2][3]. W obrębie rodziny należy do plemienia Urticeae, w którym tworzy klad wspólnie z siostrzanymi rodzajami Dendrocnide i Discocnide[6].
- Wykaz gatunków[3]
- Girardinia bullosa (Hochst. ex Steud.) Wedd.
- Girardinia diversifolia (Link) Friis
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2025-04-04] (ang.).
- 1 2 Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2025-04-04] (ang.).
- 1 2 3 4 5 Girardinia Gaudich.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2025-04-04].
- 1 2 3 4 5 Chen Jiarui, Ib Friis, C. Melanie Wilmot-Dear: Girardinia Gaudichaud-Beaupré. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras. [dostęp 2025-04-04].
- ↑ Maarten J. M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World: An Illustrated Encyclopedia of Vascular Plants. Richmond, Chicago: Kew Publishing, The University of Chicago Press, 2017, s. 275-276. ISBN 978-1842466346.
- ↑ Kim i inni, Generic phylogeny and character evolution in Urticeae (Urticaceae) inferred from nuclear and plastid DNA regions, „Taxon”, 64 (1), 2015, s. 65-78, DOI: 10.12705/641.20 [dostęp 2025-04-04].
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
.jpg)