Gmach poczty w Chorzowie
 nr rej. :- 1327/84 z 30 października 1984 (woj. katowickie)[1] - A/1170/23 z 17 kwietnia 2023 (woj. śląskie)[2] | |
 Gmach poczty w Chorzowie, widok od wschodu (przed 2007) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt |
Johann Schubert |
| Kondygnacje |
2 |
| Rozpoczęcie budowy |
1891 |
| Ukończenie budowy |
1892 |
Położenie na mapie Chorzowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°17′55,51″N 18°57′05,14″E/50,298753 18,951428 | |
Gmach poczty w Chorzowie – budynek użyteczności publicznej wzniesiony w latach 1891–1892, rozbudowany w 1911 roku w Chorzowie, wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego.
Historia
1 października 1885 nabyto grunt pod budowę poczty od cieśli Carliczka[3]. Gmach wzniesiono z cegły w latach 1891–1892[1] według projektu Johanna Schuberta[4] dla Kaiserlich Deutsches Postamt[5]. W 1911 roku gmach rozbudowano wzdłuż ul. Pocztowej według projektu F. Nhagena[5], dobudowane skrzydło to tzw. paczkarnia[6].
Dawniej pod ażurową kopułą znajdował się napowietrzny system telekomunikacyjny[7], na poziomych żebrach hełmu były zamontowane izolatory[7]. Sieć telefoniczna była prowadzona z hełmu wieży, natomiast centrala mieściła się w piwnicach budynku. Podobne rozwiązania stosowano we Wrocławiu i Stralsund[7], w XIX wieku było to rozwiązanie nowoczesne[4]. Później ten system łączności wyparły kablowe linie telefoniczne. W 2004 roku wykonano remont elewacji[7].
Architektura
Gmach dwukondygnacyjny[5], wzniesiony na planie nieregularnym[5], w stylu neogotyckim[4], dachy wielospadowe z lukarnami[5], kryte dachówką[5]. Wieża na planie ośmioboku[5], we wnętrzu znajduje się klatka schodowa[5], wieńczy ją ażurowy hełm zakończony iglicą[5]. Elewacje wykończone cegłą klinkierową, zielonymi kształtkami[4], z ryzalitami; otwory okienne zróżnicowane, dekorowane naprzemiennie cegłami w kolorze czerwonym i zielonym[5], okna skrzynkowe, z drewna[5]. Wejście główne znajduje się w ściętym narożniku w formie ryzalitu z dużym szczytem schodkowo-maswerkowym[7], pozostałe wejścia oprawione skromniej[7].
Galeria
Fasada z wejściem głównym (2019)
Wieża i elewacja od strony ul. Pocztowej, część dobudowana w 1911 roku, tzw. paczkarnia (2018)
Wejście od ul. Wolności (2018)
Wnętrze, parter dostępny dla klientów (2018)
Zwieńczenie wieży (2020)
Data budowy „1891-1892” oraz symbole pocztowe na elewacji (2020)
Wrzutnia na korespondencję z inskrypcjami w języku niemieckim (2018)
Tablica pamiątkowa poświęcona pomnikom, umieszczona na północno-wschodniej elewacji poczty (2018)
Przypisy
- 1 2 3 Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025, s. 28 [dostęp 2020-06-17].
- ↑ Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 19 maja 2023 r.) (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2023-06-01]
- ↑ Paul Rother: Chronik der Stadt Königshütte Oberschlesien. Dülmen: Laumann Verlag, cop. 1994, s. 117. ISBN 3-87466-193-8.
- 1 2 3 4 Poczta Główna w Chorzowie. Śląska Organizacja Turystyczna. [dostęp 2019-04-08].
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Uchwała Nr XLII/833/06 Rady Miasta Chorzów z dnia 26 stycznia 2006 r. w sprawie przyjęcia Programu Ochrony i Opieki nad Zabytkami Miasta Chorzów na lata 2006–2010 (poz. 876). „Dziennik Urzędowy Województwa Śląskiego”, s. 3230, 2006-03-14.
- ↑ Joachim Otte, Ryszard Szopa: Symbole Chorzowa. Chorzów: Agencja Mediów Lokalnych "mediaL", 2007, s. 32, seria: Biblioteka Chorzowska nr 9. ISBN 978-83-60360-12-5.
- 1 2 3 4 5 6 Uchwała Nr XLII/833/06 Rady Miasta Chorzów z dnia 26 stycznia 2006 r. w sprawie przyjęcia Programu Ochrony i Opieki nad Zabytkami Miasta Chorzów na lata 2006–2010 (poz. 876). „Dziennik Urzędowy Województwa Śląskiego”, s. 3231, 2006-03-14.