Gniazdo zimy
 | |
| Autor | |
|---|---|
| Rodzaj | |
| Data powstania | |
| Medium |
olej na płótnie |
| Wymiary |
113 x 96,5 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
Gniazdo zimy – obraz olejny autorstwa polskiego malarza Stanisława Witkiewicza. Obraz przedstawia zimowy krajobraz tatrzański.
Proces tworzenia obrazu
Gniazdo zimy powstało jako jedno z reprezentatywnych dzieł Witkiewicza (mieszkającego w Tatrach od 1890 roku)[1], namalowane w konwencji tzw. stylu zakopiańskiego[1][2]. Nad obrazem pracował od 1904 roku, ale wskutek przebytej choroby przerwał pracę i ukończył obraz trzy lata później[1][2]. W listach do syna, Stanisława Ignacego, malarz podkreślał, jakim wyzwaniem kolorystycznym był dla niego obraz:
„ja przechodzę z tym obrazem kataklizm […]. Żeby nie pamięć natury, która mną kieruje, byłbym bez wyjścia. […] Nie mówię o motywie topograficznym ani epizodycznym, tylko o motywie świetlnym, kolorystycznym”[1].
Jest to jedno z ostatnich dzieł Witkiewicza sprzed wyjazdu na zagraniczną kurację w 1908 roku[2].
Odbiór
Irena Kossowska i Halina Floryńska-Lalewicz podkreślały, że obraz Witkiewicza (oceniany wraz z wcześniejszymi Kozicami w górach, 1896) jest wyrafinowany kolorystycznie:
Subtelne niuanse kolorystyczne warstwy śniegu pokrywającego skały i spowijających szczyty chmur, świetlista biel opromienionych słońcem zboczy skontrastowana z królującym w cieniu błękitem, to konstytutywne cechy tych obrazów zimy; a także oryginalność kadru, jego wycinkowość, przestrzenna głębia i wysoko podniesiony punkt obserwacji[3].
Obieg wystawowy
Gniazdo zimy było prezentowane wielokrotnie na wystawach muzealnych, między innymi Krajobraz i życie wsi polskiej (1953–1954, Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie), Tatry – Czas odkrywców (2009–2010, Muzeum Tatrzańskie im. dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem), 100 lecie śmierci Stanisława Witkiewicza i 130 lecie urodzin Stanisława I. Witkiewicza (2015, tamże). Znalazło się też wśród eksponatów na wystawie #dziedzictwo (2017–2018, Muzeum Narodowe w Krakowie) oraz Polskie Style Narodowe (2021–2022, tamże)[4].
Przypisy
Bibliografia
- Halina Blak, Barbara Małkiewicz, Elżbieta Wojtałowa, Nowoczesne malarstwo polskie: katalog zbiorów. Cz. 1, Malarstwo polskie XIX wieku, Kraków: Muzeum Narodowe w Krakowie, 2001, ISBN 83-87312-65-7, OCLC 47208909.
- Aleksandra Krypczyk-De Barra, Gniazdo zimy, [w:] Andrzej Szczerski i inni red., #Dziedzictwo – #Heritage, Kraków: Muzeum Narodowe w Krakowie, 2017, ISBN 83-7581-246-3, OCLC 1008545053.
- Irena Kossowska, Halina Floryńska-Lalewicz, Stanisław Witkiewicz [online], Culture.pl, 2006 [dostęp 2022-07-30] (pol.).
- Urszula Kozakowska-Zaucha, Gniazdo zimy, [w:] Andrzej Szczerski, Monika Myszkiewicz, Michał Szymonik (red.), Polskie style narodowe 1890-1918, Kraków: Muzeum Narodowe w Krakowie, 2021, ISBN 978-83-7581-365-4, OCLC 1266214739.