Gołąbek czerwony

Gołąbek czerwony
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

gołąbkowce

Rodzina

gołąbkowate

Rodzaj

gołąbek

Gatunek

gołąbek czerwony

Nazwa systematyczna
Russula pungens Beardslee
J. Elisha Mitchell scient. Soc. 33(4): 196 (1918)
Zasięg
Mapa zasięgu
Zasięg w Europie

Gołąbek czerwony (Russula pungens Beardslee) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Russula, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1918 roku Henry Curtis Beardslee[1]. Franciszek Kwieciński w 1986 r. nadał mu polską nazwę serojeszka czerwona[2]. W 1991 r. Alina Skirgiełło w 1991 r. opisała gatunek Russula rubra (Fr.) Fr. ss Bres., nadając mu nazwę gołąbek czerwony[3], zaś Władysław Wojewoda w 2003 r. uznał go za synonim Russula pungens[2]. Według Index Fungorum jednak Russula rubra to synonim kilku różnych gatunków, ale nie Russula pungens[4].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 4–10 cm, mięsisty, jędrny, początkowo półkulisty, potem rozpostarty, nieco podgięty. Powierzchnia matowa, sucha, szorstko filcowata, karminowa, jasnoamarantowa, na brzegu jaśniejsza, różowa. Brzeg tępy, gładki, skórka przyrośnięta, ale w czasie deszczu dająca się odedrzeć[3].

Blaszki

Przyrośnięte do nico zbiegających, rozwidlone lub z anastomozami i nielicznymi blaszeczkami, o szerokości około 7 mm, początkowo białe, potem ciemniejsze, nawet jasnoochrowe, przy brzegu kapelusza zaokrąglone[3].

Trzon

Wysokość 3,5–6,5 cm, grubość 1–2,5 cm, walcowaty lub maczugowaty, początkowo pełny, potem pusty. Powierzchnia szorstka, biała, bardzo rzadko ze śladami czerwonego nalotu, dołem brudnopopielata[3].

Miąższ

Gruby, jędrny, kruchy, biały, pod skórką czerwony, bez zapachu, lub o bardzo słabym, owocowym. Smak ostry[3].

Wysyp zarodników

Ochrowy[3].

Cechy mikroskopowe;

Zarodniki 7–10 × 6–9 µm, szeroko elipsoidalne, brodawkowato-grzebieniaste z wyraźną łysinką. Podstawki 30–52 × 9–11 µm. Cystydy wrzecionowate 45–110 × 7–12 µm. W skórce liczne pilocystydy[3].

Występowanie i siedlisko

Alina Skirgiełło w 1991 r. podała, że występuje w różnych miejscowościach w Polsce[3], W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył trzy stanowiska[2], w późniejszych latach podano następne[5].

Naziemny grzyb mykoryzowy występujący w lasach liściastych, iglastych i mieszanych[2]. Grzyb niejadalny.

Przypisy

  1. 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2025-02-15] (ang.).
  2. 1 2 3 4 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 611, ISBN 83-89648-09-1.
  3. 1 2 3 4 5 6 7 8 Alina Skirgiełło, Mleczaj (''Lactarius''). Grzyby (''Mycota''), tom 25. Podstawczaki (''Basidiomycetes''), gołąbkowce (''Russulales''), gołąbkowate (''Russulaceae''), mleczaj (''Lactarius''), Kraków: PWN, 1998, s. 91, ISBN 83-85444-65-3.
  4. Index Fungorum [online] [dostęp 2025-02-15] (ang.).
  5. Russula pungens (gołąbek czerwony) [online], grzyby.pl [dostęp 2025-02-10] (pol.).