Gorontalo (lud)

Gorontalo
Holontalo, Hulontalo
Ilustracja
Kobieta z ludu Gorontalo
Populacja

1,2 mln

Miejsce zamieszkania

Indonezja (Celebes)

Język

gorontalo, malajski, indonezyjski

Religia

islam, wierzenia tradycyjne

Grupa

ludy austronezyjskie, Indonezyjczycy

Pokrewne

Sangir, Minahasa, Mongondow

Mapa grupy etnicznej
Mapa etnograficzna półwyspu Minahasa
Taniec Tandako

Gorontalo, także Holontalo[1] (Hulontalo)[2] – austronezyjska grupa etniczna zamieszkująca fragment północnej części indonezyjskiej wyspy Celebes (od 2000 r. prowincja Gorontalo[3]). Ich liczebność wynosi 1,2 mln osób[1].

Posługują się językiem gorontalo (holontalo) z wielkiej rodziny austronezyjskiej[1][4]. Język gorontalo jest klasyfikowany w ramach grupy filipińskiej[5]. W użyciu są także języki indonezyjski i malajski miasta Manado[6][7]. Pod względem wyznaniowym są odrębni od pobliskiego ludu Minahasa[8][9]. Główną religią Gorontalo jest islam w odmianie sunnickiej[1][10]. Islam przyjęli pod wpływem ludu Ternate[1][11]. Wpływy muzułmańskie pojawiły się też w okresie rozkwitu Królestwa Gowa (od XVII w.)[12]. Od Ternate zapożyczyli elementy terminologii i struktury politycznej[13]. Wśród Gorontalo występują wpływy wierzeń tradycyjnych[14].

Zajmują się przede wszystkim rolnictwem[10]. Główne uprawy to ryż, kukurydza, sago, pochrzyn i proso[1]. W rejonie jeziora Limboto rozwinęło się rybołówstwo[1]. Mieszkańcy kecamatanów Tapa i Talaga zajmują się tkactwem (tradycyjna tkanina – krawang)[10]. Wielu pracuje w handlu i administracji[2]. Skupiska ludności Gorontalo zamieszkują również miasto Manado oraz Dżakartę[15].

Według mitologii ludowej ich przodkowie to Hulontalangi („ludność, która zeszła z nieba”), którzy osiedlili się na górze Tilongkabila[2]. Tradycyjna rodzina jest mała, matrylokalna, nowoczesna – neolokalna. Praktykowana jest poligynia[1]. Organizacja społeczna opiera się na bilateralnym systemie pokrewieństwa (w linii matki i w linii ojca)[1][10][2].

Grupa Polahi jest społecznością izolowaną. Ludność ta zamieszkuje obszary leśne na terytorium kecamatanów Kwandang i Paguyaman. Mają wywodzić się z grupy Gorontalo, która zaczęła żyć w odosobnieniu kilka stuleci temu, nie godząc się na pracę przymusową za czasów kolonialnych[16][17].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A.I. Kuzniecow, Gorontało, [w:] Walerij Aleksandrowicz Tiszkow (red.), Narody i rieligii mira: encykłopiedija, Moskwa: Bolszaja rossijskaja encykłopiedija, 1998, s. 139, ISBN 978-5-85270-155-8, OCLC 40821169 [dostęp 2025-01-26] (ros.).
  2. 1 2 3 4 Zulyani Hidayah, Ensiklopedi Suku Bangsa di Indonesia, Jakarta: Lembaga Penelitian, Pendidikan dan Penerangan Ekonomi dan Sosial (LP3ES), 1997, s. 92–93, ISBN 979-8391-64-0, OCLC 51983649 (indonez.).
  3. ↑ Ehito Kimura, Political Change and Territoriality in Indonesia: Provincial Proliferation, Abingdon–New York: Routledge, 2013, s. 66, DOI: 10.4324/9780203116975, ISBN 978-0-203-11697-5, ISBN 978-1-136-30181-0, OCLC 821020789 [dostęp 2022-10-21] (ang.).
  4. ↑ Alfred F. Majewicz, Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, s. 79, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655 [zarchiwizowane] (pol.).
  5. ↑ M. Paul Lewis, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Gorontalo, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 18, Dallas: SIL International, 2015 [dostęp 2020-06-04] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-15] (ang.).
  6. ↑ Ulfa Zakariya, Ninuk Lustyantie, Emzir, The Gorontalo Language in Professional Communication: its Maintenance and Native Speakers’ Attitudes, „Professional Discourse & Communication”, 3 (3), 2021, s. 39–51, DOI: 10.24833/2687-0126-2021-3-3-39-51, ISSN 2687-0126 [dostęp 2022-07-25] (ang.).
  7. ↑ Asako Shiohara, Anthony Jukes, Two definite markers in Manado Malay, [w:] Sonja Riesberg, Asako Shiohara, Atsuko Utsumi (red.), Perspectives on information structure in Austronesian languages, Berlin: Language Science Press, 2018 (Studies in Diversity Linguistics 21), s. 115–135, DOI: 10.5281/zenodo.1402541, ISBN 978-3-96110-108-5, OCLC 1065536350 [dostęp 2022-07-25] (ang.).
  8. ↑ Minahasans, [w:] Timothy L. Gall, Jeneen Hobby (red.), Worldmark Encyclopedia of Cultures and Daily Life, wyd. 2, t. 4, Farmington Hills: Gale, 2009, s. 650–653, ISBN 978-1-4144-4892-3, OCLC 388481759 [dostęp 2022-12-27] [zarchiwizowane z adresu 2022-12-27] (ang.).
  9. ↑ Sven Kosel, Christianity, Minahasa Ethnicity, and Politics in North Sulawesi: ‘Jerusalem’s Veranda’ or Stronghold of Pancasila?, [w:] Susanne Schröter (red.), Christianity in Indonesia: Perspectives of Power, Münster: LIT Verlag, 2010 (Southeast Asian modernities 12), s. 291–322, ISBN 978-3-643-10798-5 [dostęp 2025-05-09] (ang.), patrz s. 299.
  10. 1 2 3 4 M. Junus Melalatoa, Ensiklopedi Suku Bangsa di Indonesia: A–K, Jakarta: Direktorat Jenderal Kebudayaan, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1995, s. 290–292, OCLC 1027454469 [dostęp 2022-08-20] (indonez.).
  11. ↑ Christian Pelras, The Bugis, Oxford, UK–Cambridge: Blackwell Publishers, 1996, s. 134, ISBN 978-0-631-17231-4, OCLC 33207980 (ang.).
  12. ↑ Ehito Kimura, Political Change and Territoriality in Indonesia: Provincial Proliferation, Abingdon–New York: Routledge, 2013, s. 69, DOI: 10.4324/9780203116975, ISBN 978-0-203-11697-5, ISBN 978-1-136-30181-0, OCLC 821020789 [dostęp 2025-05-07] (ang.).
  13. ↑ David Henley, Nationalism and regionalism in a colonial context: Minahasa in the Dutch East Indies, Leiden: KITLV Press, 1996 (Verhandelingen van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde 168), s. 28, DOI: 10.1163/9789004486928, ISBN 978-90-6718-080-1, ISBN 978-90-04-48692-8, OCLC 35113123 (ang.).
  14. ↑ M. Musa Kasim i inni, Geografi dialek bahasa Gorontalo, Jakarta: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1981, s. 14, OCLC 13360280 [dostęp 2023-01-09] (indonez.).
  15. ↑ A. John Little jr., Hamzah Machmoed, Asma Djafar Mustafa, Gorontalo, [w:] Darrell T. Tryon (red.), Comparative Austronesian Dictionary: An Introduction to Austronesian Studies, Berlin–New York: Walter de Gruyter, 1995 (Trends in Linguistics. Documentation 10), s. 521–528, DOI: 10.1515/9783110884012.1.521, ISBN 978-3-11-088401-2, OCLC 868970232 [dostęp 2023-01-10] (ang.).
  16. ↑ Ensiklopedi nasional Indonesia, t. 13, Jakarta: Cipta Adi Pustaka, 1990, s. 294, OCLC 1027454638 [dostęp 2022-08-20] (indonez.).
  17. ↑ M. Junus Melalatoa, Ensiklopedi Suku Bangsa di Indonesia: L–Z, Jakarta: Direktorat Jenderal Kebudayaan, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1995, s. 682, OCLC 1027453789 [dostęp 2022-08-20] (indonez.).

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.