Gotowość 2030
Gotowość 2030[1] (wcześniej ReArm Europe) – strategiczna inicjatywa obronna, zaproponowana przez Ursulę von der Leyen, przewodniczącą Komisji Europejskiej, 4 marca 2025 roku. Celem tej inicjatywy jest wzmocnienie zdolności wojskowych Unii Europejskiej. Plan ten został przedstawiony w liście do przywódców europejskich przed posiedzeniem Rady Europejskiej zaplanowanym na 6 marca 2025 roku. Inicjatywa zakłada mobilizację kwoty do 800 miliardów euro na wzmocnienie infrastruktury obronnej Europy w odpowiedzi na zagrożenia geopolityczne, w szczególności trwającą wojnę na Ukrainie i niepewność co do wsparcia wojskowego ze strony Stanów Zjednoczonych[2][3][4]. Po krytyce ze strony premier Włoch Giorgii Meloni i premiera Hiszpanii Pedro Sáncheza, inicjatywę przemianowano na Gotowość 2030[5].
Przyczyny
Ogłoszony w obliczu rosnących obaw o bezpieczeństwo plan ma na celu rozwiązanie problemu konieczności zmniejszenia przez Europę zależności od zewnętrznych sojuszników, szczególnie po zawieszeniu przez Stany Zjednoczone pomocy wojskowej dla Ukrainy 3 marca 2025 roku[2].
Komponenty
Inicjatywa składa się z pięciu kluczowych środków[2]:
- Elastyczność fiskalna: Zawieszenie przepisów budżetowych UE, aby umożliwić państwom członkowskim zwiększenie wydatków na obronność, co potencjalnie uwolniłoby 650 miliardów euro w ciągu czterech lat.
- Pożyczki obronne: Udzielenie pożyczek na kwotę 150 miliardów euro na wspólne projekty obronne, takie jak systemy obrony powietrznej i przeciwrakietowej.
- Zmiana przeznaczenia budżetu: Przekierowanie istniejących funduszy UE, np. funduszy spójności, na inwestycje w obronność.
- Rola Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI): zniesienie ograniczeń w udzielaniu pożyczek przez EBI w celu wsparcia firm zbrojeniowych.
- Unia oszczędności i inwestycji: Utworzenie mechanizmu mobilizującego kapitał prywatny na rzecz obronności, co zwiększy inwestycje w tym sektorze.
Cele
Plan ten ma na celu zwiększenie samodzielności Europy w dziedzinie obrony, wsparcie militarne Ukrainy i przygotowanie się na niepewność w stosunkach ze Stanami Zjednoczonymi. Pierwsze cele planu są zbiorowe zakupy i inwestycje w kluczowe potrzeby Europy, takie jak drony i technologie artyleryjskie.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Komisja przedstawia białą księgę w sprawie obronności europejskiej i planu ReArm Europe\/Gotowość 2030 [online], European Commission - European Commission [dostęp 2025-05-18].
- 1 2 3 Press statement by President von der Leyen on the defence package [online], European Commission - European Commission [dostęp 2025-05-18].
- ↑ EU weighs $841bn ‘rearm’ Europe plan to counter possible US disengagement [online], Al Jazeera [dostęp 2025-05-18] (ang.).
- ↑ Jon Henley, Jon Henley Europe, EU chief unveils €800bn plan to ‘rearm’ Europe, „The Guardian”, 4 marca 2025, ISSN 0261-3077 [dostęp 2025-05-18] (ang.).
- ↑ Brussels rebrands 'Rearm Europe' after backlash from Italy and Spain [online], euronews, 21 marca 2025 [dostęp 2025-05-18] (ang.).