Gródek stożkowaty w Zabrzu-Mikulczycach

Gródek stożkowaty w Zabrzu-Mikulczycach
Zabytek: nr rej. C/1164/70 z 29 grudnia 1970[1][2]
Ilustracja
Widok grodziska od południa (wiosna 2025)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Zabrze (Mikulczyce)

Adres

ok. 200 m od zabudowań przy ul. Lipowej 11[3][1]

Typ budynku

rezydencja typu motte

Położenie na mapie Zabrza
Mapa konturowa Zabrza, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Gródek stożkowaty w Zabrzu-Mikulczycach”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Gródek stożkowaty w Zabrzu-Mikulczycach”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Gródek stożkowaty w Zabrzu-Mikulczycach”
Ziemia50°20′28,0″N 18°46′09,5″E/50,341111 18,769306

Gródek stożkowaty w Zabrzu-Mikulczycach – pozostałości późnośredniowiecznego grodziska z XIII–XV wieku znajdujące się w północnej części Zabrza, w dzielnicy Mikulczyce. Jeden z nielicznych tego typu zabytków na Górnym Śląsku[4].

Obiekt jest wpisany do rejestru zabytków archeologicznych (nr rej. C/1164/70 z 29 grudnia 1970)[1], znajduje się w Gminnej Ewidencji Zabytków Miasta Zabrze[2] oraz jako stanowisko archeologiczne figuruje w Archeologicznym Zdjęciu Polski (AZP 96-45/26, stanowisko 14)[4].

Lokalizacja

Pozostałości grodziska znajdują się w dzielnicy Mikulczyce w północnej części Zabrza, ok. 200 m od zabudowań przy ul. Lipowej 11 (dawniej Kosynierów 19)[1][3]. Obiekt położony jest na obszarze niewielkiego zagajnika, na cyplu terasy zalewowej w widłach Potoku Mikulczyckiego i jego dopływu. Od wschodu przylega do terenów dawnego PGR-u, zaś od południa i zachodu otaczają go łąki[4].

Charakterystyka

Gródek stożkowaty w Zabrzu-Mikulczycach datowany jest na XIII–XV wiek. Obecnie ma formę kolistego kopca o średnicy ok. 37 m u podstawy i powierzchni ok. 12 arów[4]. Fosa, której pozostałości zachowały się do czasów współczesnych, znajdowała się wyłącznie od strony wschodniej, oddzielając grodzisko od reszty cypla[4].

Obiekt w Mikulczycach jest klasycznym przykładem późnośredniowiecznego założenia ziemno-drewnianego pełniącego głównie funkcje obronne, ale najprawdopodobniej również mieszkalne, stanowiąc siedzibą rycerską[4]. Został wybudowany na terenie typowym dla takich grodzisk – łąkowo-bagiennym i w bezpośrednim sąsiedztwie niedużego cieku wodnego (Potoku Mikulczyckiego), co zapewniało stały dostęp do wody pitnej oraz zwiększało jego obronność[4]. Na szczycie kopca wznosiła się drewniana wieża rezydencjonalno-obronna wybudowana najpewniej w technice zrębowej[3]. Konstrukcję otaczała drewniana palisada lub płot, a sam kopiec wzmacniano przed osuwaniem się palami bądź faszyną[4].

Około II połowy XVI wieku siedziba właściciela dóbr mikulczyckich została przeniesiona do pobliskiego dworu[3]. Współcześnie grodzisko jest gęsto porośnięte drzewami oraz uszkodzone, zwłaszcza w części szczytowej, licznymi wykopami oraz znacznymi, wymagającymi uzupełnienia ubytkami[3].

Badania

Stanowisko w Zabrzu-Mikulczycach było obiektem wykopalisk archeologicznych przeprowadzonych w latach 1970–1972 przez Wernera Pierzynę, Krzysztofa Sobczyka oraz Bolesława Gintera i sfinansowanych przez Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, Instytut Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Towarzystwo Miłośników Zabrza[4]. Potwierdzono wówczas datowanie obiektu, a także odkryto pozostałości pracowni kamieniarskiej kultury świderskiej (cyklu mazowszańskiego) z późnego paleolitu oraz pojedyncze wyroby z krzemienia, przypuszczalnie reprezentujące mezolityczną kulturę komornicką[4][3].

Przypisy

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.