Grodzisko w Stradowie
%252C_Poland.JPG) Grodzisko w Stradowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
Położenie na mapie gminy Czarnocin _location_map.png) | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kazimierskiego  | |
 50°22′37″N 20°28′48″E/50,376944 20,480000 | |
Grodzisko w Stradowie – wczesnośredniowieczne grodzisko z X wieku w Stradowie w województwie świętokrzyskim, położone w połowie drogi między Chrobrzem a Skalbmierzem.
Lokalizacja
Grodzisko położone na wzgórzu w odległości około 750 m od wsi Stradów.
Opis
Największe grodzisko w Polsce. Fortyfikacje grodu właściwego w Stradowie funkcjonowały w stosunkowo niedługim odcinku czasu: od połowy X wieku do około połowy lub 2. połowy XI wieku, zatem niewiele ponad jedno stulecie[1][2]. Grodzisko powstało w miejscu wcześniejszej nieobronnej osady i być może należy wiązać z państwem Wiślan. Następnie gród funkcjonował w czasach państwa Piastów[3]. Założenie obronne składało się z grodu właściwego na planie pięciokąta (Zamczysko) oraz trzech podgrodzi (Barzyńskie, Mieścisko i Waliki). Wał podgrodzia zwanego Barzyńskie datowany jest na lata około 898-913[1]. Wały grodziska są otoczone suchą fosą i osiągają wysokość do 18 m. Razem z podgrodziami założenie obejmowało obszar około 25 ha[4]. Gród został zniszczony w połowie XI wieku w wyniku pożaru w czasach panowania Kazimierza Odnowiciela lub Bolesława Śmiałego[2]. Jego rolę przejęła położna w odległości kilkunastu kilometrów Wiślica[3].
W XIV i XV wieku część terenu, na którym leży grodzisko należało do ważnego małopolskiego rodu Awdańców, być może związanego wcześniej z grodziskiem[3].
Ze szczytu grodziska przy dobrych warunkach atmosferycznych widoczne są Beskidy[5].
Galeria
Wał i fosa.jpg)
Majdan
Badania archeologiczne
- 1956-1963 - prof. Stefan Nosek - Zakład Archeologii Małopolski IHKM PAN w Krakowie
Przypisy
- 1 2 Marek Krąpiec, Marek Krąpiec, Sprawozdania Archeologiczne Vol. 50 (1998), „IAiE PAN, sygn. P 244”, 1998, s. 265-268, ISSN 0081-3834 [dostęp 2025-04-07].
- 1 2 Maj Urszula, Zoll-Adamikowa Helena, W kwestii chronologii wczesnośredniowiecznego grodziska w Stradowie, Spraw. Arch. 44, rok 1992, s. 273-296.
- 1 2 3 Kompleks osadniczo-obronny - Zabytek.pl [online], zabytek.pl [dostęp 2025-04-07] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-04].
- ↑ Cmoch 1993 ↓, s. 63.
- ↑ Stradów – stolica Wiślan i największe średniowieczne grodzisko w Polsce, „Road Trip Bus – w drodze ku realizacji marzeń”, 25 kwietnia 2017 [dostęp 2017-05-20].
Bibliografia
- Leszek Cmoch: Busko-Zdrój i okolice. Kielce: Agencja Wydawnicza, 1993.
- Michał Jurecki: Ponidzie. W świętokrzyskim stepie. Kraków: Amistad, 2013.
- Janusz Bogdanowski: Architektura obronna w krajobrazie Polski. Warszawa Kraków: PWN, 1996.
- Maj Urszula, Zoll-Adamikowa Helena, W kwestii chronologii wczesnośredniowiecznego grodziska w Stradowie, Sprawozdania Archeologiczne 44, rok 1992, s. 273-296.