Grupa A
Grupa A (1982-1996) – Grupa samochodów w WRC, która miała za zadanie wprowadzenie granic do świata rajdów samochodowych. Powstała jako następczyni kontrowersyjnej Grupy B, w której wypadki śmiertelne zadecydowały o jej zamknięciu. Jednak koszty związane z produkcją samochodów, na których bazowały samochody biorące udział, spowodowały upadek Grupy A[1].
Początki
W 1982 roku zostały wprowadzone zmiany, które sprawiły, że Grupa 2 i Grupa 4 zmieniły nazwę na kolejno Grupę N oraz Grupę A. Obie grupy tyczyły się segmentu samochodów produkcyjnych. Oznacza to, że koncerny samochodowe w celu wzięcia udziału w rajdach musiały wyprodukować swoje pojazdy na rynek w następujących liczbach:
| Wersja drogowa | 25 000 egzemplarzy |
| Wersja sportowa | 2 500 egzemplarzy |
| Do dalszej ewolucji | 500 |
Produkcja tych pojazdów wiązała się z ogromnymi stratami finansowymi i nie każdy koncern mógł sobie na to pozwolić. Był to ogromny wydatek, lecz samochód z homologacją Grupy A mógł startować w Grupie N i na odwrót. Jednak jedynie w grupie A można było modyfikować pojazdy według podanych kryteriów[2].
Seria wypadków i śmierci

Grupa A jak i Grupa N były pobocznymi grupami, lecz seria wypadków samochodów Grupy B spowodowała, że po tych tragediach prezes FISA Jean-Maria Balestre zdecydował się wycofać całkowicie Grupę B na cześć Grupy A. Grupa B została zastąpiona całkowicie przez Grupę A głównie przez to, iż samochody nie były już możliwe do opanowania, ponieważ ważyły około tony, a stosunek mocy do wagi był bliski 1/2. Powodowało to coraz więcej wypadków śmiertelnych zarówno kibiców jak i kierowców. Ostatni wypadek, który ostatecznie zakończył Grupę B odbył się 2 maja 1986 roku na Rajdzie Korsyki. Henri Toivonen, który ruszał z pozycji Lidera na 18 odcinku specjalnym, wypadł z zakrętu i uderzył prosto w drzewo, a następnie jego samochód spłoną. Fiński kierowca Henri Toivonen, jak i jego amerykański pilot Sergio Cresto zginęli na miejscu[3]. Ten rok był ostatnim, w którym pojazdy homologacji grupy B były dopuszczone do wyścigów. W wyniku tego zdarzenia Grupa A została oficjalnie główną grupą w całej stawce w 1987 roku.
Zmiany

Regulacje techniczne były bardziej restrykcyjne w celu zachowania bezpieczeństwa, ale nie umniejszały one emocjom odczuwanym podczas wyścigów na bezdrożach oraz ciasnych odcinkach dróg. Regulacje miały za zadanie ograniczyć możliwości modyfikowania pojazdów, aby nie powtarzały się tragedie z Grupy B. Najlepiej zobrazować to można za pomocą przykładu kierowcy Lancii Markku Alen, który stwierdził po przetestowaniu samochodu przygotowanego do Grupy A „silnik był zepsuty, gdyż auto poruszało się żółwim tempem”. Było to spowodowane różnicą mocy i wagi, jaką dzielą się poszczególne grupy. W grupie B Lancia miała 588 koni mechanicznych, natomiast w Grupie A jedynie 250 koni mechanicznych oraz 300 kilogramów wagi dodatkowej, która znacznie obciążała samochód[4].
Ograniczenia i standardy
W przypadku grupy A obowiązywały trzy podgrupy[5]:
| dywizja 3 | samochody o pojemności silnika powyżej 2500 cm³. |
| dywizja 2 | samochody o pojemności silnika 1600-2500 cm³. |
| dywizja 1 | samochody poniżej 1600 cm³. |
Podział na dywizje miał za zadanie zadbać o konkurencyjność Grupy A, aby każda drużyna biorąca udział w wyścigu w swojej klasie miała równe szanse. Jednak oprócz tego pojawiły się ograniczenia dotyczące modyfikacji, takie jak:
Silnik
- Zwężka − Miała trzymać moc w granicach 300 koni mechanicznych w przypadku 2 L silników. Początkowo wynosiła ona 38 mm, lecz później zdecydowano się na zwężenie jej na 34 mm, aby jeszcze bardziej zmniejszyć przepływ powietrza w układzie dolotowym.
- Moment obrotowy – Przeważnie samochody posiadały w tej grupie od 400−500Nm.
Waga
- Minimalna waga, jaką mogły posiadać samochody wynosiła 1230 kg.
Napęd
- Samochody można było wyposażyć w napęd 4x4, który dawał znaczną przewagę nad pojedynczą osią napędową. Stało się to tak naprawdę wymogiem, aby móc walczyć o podium[6].
Oszustwo

Toyota Celica GT-Four ST165, a później model ST185 działała bardzo dobrze wraz z wybitnymi kierowcami takimi jak Juha Kankkunen oraz Didier Auriol, którzy świetnie wykorzystywali potencjał samochodu. Lata 1993-1994 były udane dla Toyoty i jej kierowców, lecz później, gdy do stawki dołączyły takie samochody jak Subaru Impreza 555 oraz Mitsubishi Lancer Evo, Toyota została w cieniu. Tamte samochody charakteryzowały się niesamowitą zwinnością i bardzo dobrym balansem, przez co samochód Toyoty został zdominowany przez konkurencję. Nie poddała się jednak bez walki, postawiła na proste i sprytne oszustwo. Regulaminowo, zwężka powinna posiadać 34 mm, a dzięki temu ograniczać samochód do 300 km. Toyoty Celica skrywały sprytny system z małą sprężyną zamontowaną przy zwężce dolotu. Na pierwszy rzut oka wszystko wyglądało zgodnie z przepisami, zwłaszcza przy wyłączonym silniku. Jednak pod wpływem wzrostu ciśnienia w dolocie zwężka odchylała się o 5 mm, co zwiększało moc o około 50 km. Przy limicie 300 km dawało to znaczącą przewagę[7]. Toyota uciekłaby od konsekwencji, lecz ich samochód na prostej osiągał znacznie większe prędkości, co przykuło uwagę FIA, przez co po wypadku kierowcy Juha Kankkunena w 1995 roku zadecydowali o dodatkowym sprawdzeniu samochodu. W konsekwencji koncern został zdyskwalifikowany w sezonie 1995 roku oraz musiał przymusowo zrezygnować z konkurencji w 1996 roku. Toyota wróciła w do konkurencji w 1997 roku, lecz już w nowym samochodzie, jakim była Toyota Corolla WRC[8].
Samochody
Grupa A:
- Mazda 323 GTX
- Nissan 200SX
- Audi 100 quattro
- Volkswagen Golf GTI
- Toyota Supra Mk3
- BMW M3
- Ford Sierra RS Cosworth[9]
- Ford Escort RS Cosworth
- Lancia Delta HF
- Subaru Impreza 555[10]
- Subaru Legacy RS
- Mitsubishi Lancer Evolution
- Toyota Celica ST165
- Toyota Celica ST205
Kierowcy
- Hannu Mikkola[11]
- Juha Kankkunen[12]
- Carlos Sainz[13]
- Colin McRae[14]
- Didier Auriol[15]
- Tommi Mäkinen[16]
- Miki Biasion[17]
- Ari Vatanen[18]
- Marcus Grönholm[19]
- Richard Burns[20]
- Stig Blomqvist[21]
- Andrea Aghini[22]
- Bruno Thiry[23]
- François Delecour[24]
- Markku Alén[25]
- Timo Salonen[26]
- Kenneth Eriksson[27]
Przypisy
- ↑ Filip Władek, Definicja aut rajdowych, czyli historia rajdowej Grupy A [online], motohigh.pl, 2 marca 2019 [dostęp 2024-12-10] (pol.).
- ↑ Filip Władek, Definicja aut rajdowych, czyli historia rajdowej Grupy A [online], motohigh.pl, 2 marca 2019 [dostęp 2024-12-11] (pol.).
- ↑ Mateusz Domański, Rozwój rajdowych samochodowych mistrzostw świata. Słów kilka o grupach i nie tylko, sportowefakty.wp.pl, 2 kwietnia 2024 [dostęp 2024-12-10] (pol.).
- ↑ Filip Władek, Definicja aut rajdowych, czyli historia rajdowej Grupy A [online], motohigh.pl, 2 marca 2019 [dostęp 2024-12-11] (pol.).
- ↑ Wirtualna Polska Media, Rozwój rajdowych samochodowych mistrzostw świata. Słów kilka o grupach i nie tylko, „sportowefakty.wp.pl” [dostęp 2024-12-11] (pol.).
- ↑ Marcin Łobodziński, Rajdowe grupy i klasy – o co w tym chodzi? [część 3], autokult.pl, 21 kwietnia 2012 [dostęp 2024-12-11] (pol.).
- ↑ Sebastian Szczepanski, Oszustwo w wielkim stylu. Toyota Celica wprawiła w osłupienie cały świat motorsportu [online], autoGALERIA, 30 kwietnia 2019 [dostęp 2024-12-11].
- ↑ Mateusz Lubczański, Toyota "kreatywnie" podeszła do zwężek w rajdowej Celice. "To najbardziej pomysłowa rzecz, jaką widziałem", autokult.pl, 25 maja 2020 [dostęp 2024-12-11] (pol.).
- ↑ Piotr Wilk, 1986 – Ford Sierra RS Cosworth Group A [online], SRT, 18 lipca 2021 [dostęp 2024-12-11] (pol.).
- ↑ 1993 - 1996 Subaru Impreza Group A - Images, Specifications and Information [online], Ultimatecarpage.com [dostęp 2024-12-11].
- ↑ https://www.ewrc-results.com/profile/7393-hannu-mikkola/
- ↑ https://www.ewrc-results.com/profile/1397-juha-kankkunen/
- ↑ https://www.ewrc-results.com/profile/848-carlos-sainz/
- ↑ Colin McRae Statistics and Results | Motorsport Stats [online], motorsportstats.com [dostęp 2024-12-11].
- ↑ https://www.motorsportstats.com/driver/didier-auriol/summary/series/fia-world-rally-championship
- ↑ https://www.motorsportstats.com/driver/tommi-makinen/summary/series/fia-world-rally-championship
- ↑ https://www.motorsportstats.com/driver/miki-biasion/summary/series/fia-world-rally-championship
- ↑ https://www.motorsportstats.com/driver/ari-vatanen/summary/series/fia-world-rally-championship
- ↑ https://www.motorsportstats.com/driver/marcus-gronholm/summary/series/fia-world-rally-championship
- ↑ https://www.motorsportstats.com/driver/richard-burns/summary/series/fia-world-rally-championship
- ↑ https://www.motorsportstats.com/driver/stig-blomqvist/summary/series/fia-european-rally-championship
- ↑ https://www.motorsportstats.com/driver/andrea-aghini/summary/series/fia-european-rally-championship
- ↑ https://www.ewrc-results.com/profile/1398-bruno-thiry/
- ↑ https://www.ewrc-results.com/profile/1406-francois-delecour/
- ↑ https://www.ewrc-results.com/profile/1749-markku-alen/
- ↑ https://www.ewrc-results.com/profile/1551-timo-salonen/
- ↑ https://www.motorsportstats.com/driver/kenneth-eriksson/summary/series/fia-world-rally-championship