Grupa Azoty Kopalnie i Zakłady Chemiczne Siarki „Siarkopol”

Grupa Azoty Kopalnie i Zakłady Chemiczne Siarki „Siarkopol” S.A.
Ilustracja
Siedziba Grupa Azoty KiZChS „Siarkopol” S.A. w Grzybowie
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Adres

Grzybów
28-200 Staszów

Data założenia

1966

Forma prawna

spółka akcyjna

Prezes

Mirosław Michalski

Przewodniczący rady nadzorczej

Katarzyna Piekarska

Udziałowcy

Grupa Azoty

Nr KRS

0000185170

Zatrudnienie

812 (2023)

Dane finansowe (2023)
Przychody

265 563 tys. zł

Wynik operacyjny

-81 104 tys. zł

Wynik netto

-90 488 tys. zł

Aktywa

303 420 tys. zł

Kapitał własny

180 153 tys. zł

Kapitał zakładowy

60 620 tys. zł

Położenie na mapie gminy Staszów
Mapa konturowa gminy Staszów, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Grupa Azoty Kopalnie i Zakłady Chemiczne Siarki „Siarkopol” S.A.”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Grupa Azoty Kopalnie i Zakłady Chemiczne Siarki „Siarkopol” S.A.”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Grupa Azoty Kopalnie i Zakłady Chemiczne Siarki „Siarkopol” S.A.”
Położenie na mapie powiatu staszowskiego
Mapa konturowa powiatu staszowskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Grupa Azoty Kopalnie i Zakłady Chemiczne Siarki „Siarkopol” S.A.”
Ziemia50°31′41,2″N 21°05′01,7″E/50,528111 21,083806
Strona internetowa

Grupa Azoty Kopalnie i Zakłady Chemiczne Siarki „Siarkopol” S.A. (skrócona nazwa: Grupa Azoty SIARKOPOL; dawniej KiZCHS Siarkopol S.A w Grzybowie)[1] – przedsiębiorstwo z siedzibą w Grzybowie, działające w formie spółki akcyjnej, zajmujące się wydobyciem siarki, jej przetwórstwem i spedycją. Grupa Azoty SIARKOPOL jest jednym z dwóch przedsiębiorstw na świecie, prowadzących kopalniane wydobycie siarki[2]. Spółka jest również właścicielem Hotelu „Gwarek” w centrum Staszowa. Od 21 listopada 2013 r. zakłady w Grzybowie wchodzą w skład Grupy Azoty S.A., która posiada 85% akcji spółki[1][3].

Historia

W 1964 roku uruchomiono kopalnię doświadczalną w Grzybowie[4]. 1 sierpnia 1964 r. dyrektor działających wówczas Kopalni i Zakładów Przetwórczych Siarki „Siarkopol” w Tarnobrzegu utworzył ją jako oddział budowanej odkrywkowej Kopalni „Machów”. Kopalnia doświadczalna w Grzybowie miała przeprowadzić próby wydobycia siarki metodą podziemnego wytopu, tzw. metodą otworową[5]. Technologię wydobycia oparto na metodzie Frascha, dostosowując ją do specyfiki złoża „Grzybów-Gacki”. W dniu 1 czerwca 1966 r. wydobyto tą metodą pierwszą tonę siarki. Instalacje doświadczalne zostały rozbudowane, a niski koszt wydobycia i duża wydajność skłoniły KiZPS w Tarnobrzegu do zastosowania metody otworowej także na złożu Jeziórko-Jamnica.

Kopalnia Siarki „Grzybów”

15 stycznia 1967 r. decyzją Ministra Przemysłu Chemicznego utworzone zostało odrębne przedsiębiorstwo pod nazwą Przedsiębiorstwo Doświadczalne – Kopalnia Siarki „Grzybów”, którego dyrektorem został Franciszek Nadrowski. Po roku kopalnia przeszła na przemysłową skalę wydobycia[6]. Od 1970 r. kopalnia zrzeszona była w Kombinacie Kopalni i Zakładów Przetwórczych Siarki „Siarkopol” z siedzibą w Tarnobrzegu.

Kopalnia Siarki „Siarkopol”

Zmiany organizacyjne w Kombinacie spowodowały, że od 1971 r. kopalnia zmieniła nazwę na Kopalnia Siarki „Siarkopol” w Grzybowie i zaczęła podlegać pod dyrektora przedsiębiorstwa wiodącego, jakim zostały Kopalnie i Zakłady Przetwórcze Siarki w Machowie. W 1973 r., po likwidacji Kombinatu, kopalnia w Grzybowie stała się znowu samodzielnym przedsiębiorstwem, ale decyzją Ministra Przemysłu Chemicznego, zgrupowanym wraz z innymi jednostkami przemysłu siarkowego w Wielkiej Organizacji Gospodarczej (WOG) Zjednoczenia Kopalnictwa Surowców Chemicznych w Krakowie[7]. W wyniku reform gospodarczych w 1982 r. zlikwidowano WOG, a w jego miejsce powołano Zrzeszenie, do którego obligatoryjnie należała też kopalnia w Grzybowie. Od 1987 r., kiedy obowiązek przynależności do zrzeszenia minął, kopalnia zaczęła działać samodzielnie.

Od 21 listopada 2013 r. właścicielem 85% akcji spółki jest Grupa Azoty S.A.[8][9][10]

Wydobycie i produkcja

Surowiec wydobywany metodą podziemnego wytopu cechuje się jakością powyżej światowych norm[11], przewidujących 99,95% czystości[12]. Przedsiębiorstwo produkuje siarkę w postaci płynnej, granulowanej, mielonej i płatkowanej oraz, od 1979 r., dwusiarczek węgla. Spółka posiada własny tabor kolejowy i dostęp do szerokotorowej linii LHS[13].

Eksploatacja prowadzona była początkowo na złożu „Grzybów-Gacki”, a następnie na złożu „Osiek”.

Złoże „Grzybów-Gacki”

Od 1982 r., w związku z widocznym wyczerpywaniem się złoża, rozważano budowę kolejnej kopalni. Trwały też prace nad ponowną eksploatacją otworów. W 1985 r. udział reeksploatacji w produkcji siarki przekraczał 50%[14]. Kopalnia w Grzybowie działała do 1996 r. Największe wydobycie, na poziomie 1.471.990 ton siarki, osiągnięto w 1980 r., przekraczając 50% wykorzystania złoża[15]. W okresie ujętym na wykresie wydobycia, czyli od uruchomienia kopalni w 1966 do końca 1991 r., wykorzystano złoże na poziomie 70%[15].

Złoże „Osiek”

Począwszy od 1984 r., kiedy zapadła decyzja Prezydium Rządu w tej sprawie, trwały prace nad budową nowej kopalni siarki „Osiek” na złożu w pobliżu miasta Osiek[14]. Kopalnia ta funkcjonuje od 1993 r. Jest to jedna z dwóch kopalni siarki na świecie, prowadząca wydobycie metodą podziemnego wytopu.

Kalendarium

  • lipiec 1964 r. – powołanie tzw. Doświadczalnej Kopalni Siarki w Grzybowie,
  • 1 czerwca 1966 r. – wydobycie pierwszej tony siarki metodą podziemnego wytopu,
  • 1 stycznia 1967 r. – oficjalnie utworzono samodzielne przedsiębiorstwo – Doświadczalną Kopalnię Siarki „Grzybów” w Grzybowie,
  • w 1972 r. – przedsiębiorstwo osiągnęło zdolność wydobywczą 1 mln ton siarki,
  • w 1975 r. – rozpoczęto realizację inwestycji zakładającej budowę instalacji do produkcji CS2 (największej na świecie instalacji do produkcji dwusiarczku węgla),
  • w 1979 r. – uruchomiono Zakład Produkcji Dwusiarczku Węgla,
  • w grudniu 1981 r. – podjęto decyzję o budowie instalacji siarki nierozpuszczalnej w dwusiarczku węgla,
  • w 1993 r. – uruchomienie wydobycia siarki w Kopalni „Osiek”,
  • 1 maja 1996 r. zakończono eksploatację siarki w Kopalni Siarki w Grzybowie,
  • 1 stycznia 2004 r. przedsiębiorstwo stało się jednoosobową spółką Skarbu Państwa,
  • 1 czerwca 2004 r. uruchomiono instalację granulacji siarki w Kopalni Siarki „Osiek”,
  • 21 listopada 2013 r. – przejęcie 85% akcji spółki przez Grupę Azoty S.A.[16]
  • 1 czerwca 2015 r. – uruchomienie nowej instalacji do pastylkowania siarki w Kopalni Siarki „Osiek”

Badania i rozwój

Grupa Azoty SIARKOPOL[1] specjalizuje się w wydobyciu surowców[17][18]. Zakłady w Grzybowie produkują produkty pochodzenia siarkowego takie jak: siarka płynna[19], siarka granulowana[20], siarka mielona[21], siarka pastylkowana[22], dwusiarczek węgla oraz siarka nierozpuszczalna[23] w disiarczku węgla. Spółka jest jednym z niewielu producentów tego ostatniego produktu, wykorzystywanego w przemyśle oponiarskim[24]. W 2012 r. nastąpiło uruchomienie nowej instalacji siarki nierozpuszczalnej, pozwalającej wytwarzać ok. 5000 ton tego produktu rocznie[25]. W lipcu 2015 r. zakłady w Grzybowie uruchomiły instalacje do pastylkowania siarki, pozwalającą wytwarzać siarkę granulowaną[26]. Większość (ok. 70 proc. swojej produkcji) siarki wydobywanej przez zakłady w Grzybowie trafia na eksport[27].

Od 1994 r. w strukturze spółki funkcjonuje Zakład Usług Kolejowych. Składa się on z dwóch oddziałów: eksploatacji bocznic oraz remontu cystern. Posiada również własny tabor kolejowy w postaci: lokomotywy, cysterny do przewozu siarki płynnej oraz kontenerów i cystern do przewozu dwusiarczku węgla[28].

Zobacz też

Przypisy

  1. 1 2 3 O Spółce. [dostęp 2016-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-27)].
  2. ↑ O Firmie. siarkopol.grupaazoty.com. [dostęp 2022-01-12].
  3. ↑ Grupa Azoty SA nowym właścicielem „Siarkopolu” Grzybów. [dostęp 2016-04-13].
  4. ↑ Siarkopol – Grzybów – hossa trwa. [dostęp 2016-04-13].
  5. ↑ E. Gutman, K. Kwiecień: Polska siarka. 1992, s. 151.
  6. ↑ E. Gutman, K. Kwiecień: Polska siarka. 1992, s. 125.
  7. ↑ E. Gutman, K. Kwiecień: Polska siarka. 1992, s. 134.
  8. ↑ Grupa Azoty ma zgodę na przejęcie Siarkopolu. [dostęp 2016-04-13].
  9. ↑ Grupa Azoty przejęła Siarkopol. [dostęp 2016-04-13].
  10. ↑ Grupa Azoty odkupuje akcje od pracowników Siarkopolu. [dostęp 2016-04-13].
  11. ↑ Osiek, jedyna taka kopalnia na świecie. [dostęp 2016-04-13].
  12. ↑ 45 Rocznica Pierwszego Wytopu siarki metodą otworową. [dostęp 2016-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-22)].
  13. ↑ Siarkopol Grzybów sprzedany. [dostęp 2016-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-24)].
  14. 1 2 E. Gutman, K. Kwiecień: Polska siarka. 1992, s. 168.
  15. 1 2 E. Gutman, K. Kwiecień: Polska siarka – Tabela 16. 1992, s. 171.
  16. ↑ Grupa Azoty przejęła Siarkopol. [dostęp 2016-04-13].
  17. ↑ Grupa Azoty: Trzy filary optymalizacji nowej strategii. [dostęp 2016-04-13].
  18. ↑ Od wydobycia do przetworzenia, czyli jaką drogę przebywają surowce. [dostęp 2016-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-27)].
  19. ↑ Siarka płynna. [dostęp 2016-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-27)].
  20. ↑ Siarka granulowana. [dostęp 2016-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-27)].
  21. ↑ Siarka mielona. [dostęp 2016-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-27)].
  22. ↑ Siarka pastylkowana. [dostęp 2016-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-27)].
  23. ↑ Siarka nierozpuszczalna. [dostęp 2016-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-27)].
  24. ↑ Raport zintegrowany Grupy Azoty. [dostęp 2016-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-15)].
  25. ↑ Zakład Produkcji Chemicznej. [dostęp 2016-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-27)].
  26. ↑ Kolejna ważna inwestycja Grupy Azoty. [dostęp 2016-04-13].
  27. ↑ Siarka z Siarkopolu popłynie do Maroka statkami PŻM. [dostęp 2016-04-13].
  28. ↑ Zakład usług kolejowych. [dostęp 2016-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-28)].

Bibliografia

  • Eugeniusz Gutman, Kazimierz Kwiecień: Polska siarka. Wyd. 2. Warszawa: AKA, 1992. ISBN 83-85690-00-X.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.