Grzebieniopalczyk europejski

Grzebieniopalczyk europejski
	Acanthodactylus erythrurus
	(Schinz, 1833)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	gady
Rząd	łuskonośne
Podrząd	Autarchoglossa
Rodzina	jaszczurkowate
Rodzaj	Acanthodactylus
Gatunek	grzebieniopalczyk europejski
Synonimy
	Lacerta erythrura Schinz, 1833; Acanthodactylus vulgaris Duméril & Bibron, 1839; Acanthodactylus lineomaculatus Duméril & Bibron, 1839; Acanthodactylus Bellii Gray, 1845;
	Lacerta erythrura Schinz, 1833; Acanthodactylus vulgaris Duméril & Bibron, 1839; Acanthodactylus lineomaculatus Duméril & Bibron, 1839; Acanthodactylus Bellii Gray, 1845;
Podgatunki
	A. e. atlanticus Boulenger, 1918; A. e. belli Gray, 1845; A. e. erythrurus (Schinz, 1833);
	A. e. atlanticus Boulenger, 1918; A. e. belli Gray, 1845; A. e. erythrurus (Schinz, 1833);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania

Grzebieniopalczyk europejski (Acanthodactylus erythrurus) – gatunek gada z rodziny jaszczurkowatych (Lacertidae). Niezagrożony wyginięciem.

Zasięg występowania i środowisko

Występuje na Półwyspie Iberyjskim i w północno-zachodniej Afryce.

Zamieszkuje na suchych i gorących terenach o podłożu piaszczystym, słabo porośniętym roślinnością. Występuje także na nadmorskich plażach i w innych ekosystemach, jednak nie jest tam pospolity^[5].

Występowanie podgatunków

Acanthodactylus erythrurus atlanticus Boulenger, 1918 – Maroko, Atlas Średni, północne stoki Atlasu Wysokiego, równiny na północ i zachód od Atlasu.
Acanthodactylus erythrurus belli Gray, 1845 – wschodnie równiny Maroka i Algierii.
Acanthodactylus erythrurus erythrurus (Schinz, 1833) – Półwysep Iberyjski.

Niektórzy autorzy wyróżniają też czwarty podgatunek^[3]:

Acanthodactylus erythrurus lineomaculatus Duméril & Bibron, 1839

Opis

Jaszczurka długości 23 cm, o krępym ciele. Głowa krótka, wysoko wysklepiona. Ogon wyjątkowo długi, u samców u nasady wyraźnie zgrubiały. Grzybkowate łuski rozwinięte są tylko na czwartym palcu tylnych łap. Ubarwienie zmienne. Grzbiet zwykle szary lub szarobrązowy, z 10 jasnymi paskami, przerywanymi małymi plamkami. Boki z jasnymi, ciemno obrzeżonymi plamami. Brzuch białawoszary. Dolna strona ogona u młodych osobników i samic żywoczerwona. Młode osobniki pokryte są kontrastowymi, czarno-białymi paskami.

Tryb życia

Pełną ruchliwość osiąga jedynie w prażącym słońcu. Porusza się bardzo zwinnie, choć może również skradać się bardzo powoli.

A. erythrurus jest jajorodny^[5]. Samica składa od 4 do 6 jaj.

Gatunek niezagrożony wyginięciem. Trend jego populacji ocenia się jako stabilny^[5].

Przypisy

↑ Acanthodactylus erythrurus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Encyclopedia of Life - Acanthodactylus erythrurus
1 2 P.P. Uetz P.P., J.J. Hallermann J.J., Acanthodactylus erythrurus, [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2023-12-28] (ang.).
↑ Encyclopedia of Life – synonimy
1 2 3 4 Acanthodactylus erythrurus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

Bibliografia

Günter Diesener, Josef Reichholf: Płazy i gady. Leksykon przyrodniczy. Warszawa: Świat Książki, 1997, s. 136–137. ISBN 83-7129-440-9.

[itis-1] Acanthodactylus erythrurus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[2] Encyclopedia of Life - Acanthodactylus erythrurus

[rd-3] 1 2 P.P. Uetz P.P., J.J. Hallermann J.J., Acanthodactylus erythrurus, [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2023-12-28] (ang.).

[4] Encyclopedia of Life – synonimy

[iucn-5] 1 2 3 4 Acanthodactylus erythrurus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]