HMS Collingwood (1908)
![]() "Collingwood" stojący na kotwicy, rok 1912 | |
| Bandera | |
|---|---|
| Dane podstawowe | |
| Typ |
St Vincent |
| Historia | |
| Stocznia |
Devonport Royal Dockyard |
| Data budowy |
26 października 1907 |
| Data wodowania |
3 lutego 1908 |
| Data wycofania ze służby |
12 grudnia 1922 |
| Dane techniczne | |
| Długość całkowita (L) |
536 stóp (163,4m) |
HMS Collingwood – pancernikiem typu St Vincent zbudowanym dla Royal Navy w pierwszej dekadzie wieku XX. Całe swoje istnienie był przydzielony do Home Fleet i Grand Fleet, oraz często służył jako okręt flagowy. Książę Albert (później znany jako król Jerzy VI) spędził kilka lat na pokładzie okrętu przed i podczas I wojny światowej. W bitwie pod Jutlandią w maju roku 1916 "Collingwood" znajdował się w środku linii bitewnej, pancernik podczas bitwy uszkodził lekko niemiecki krążownik liniowy. Poza tą bitwą i niejednoznaczną akcją z 19 sierpnia służba pancernika podczas wojny polegała zazwyczaj na rutynowych patrolach i szkoleniach na Morzu Północnym. Po wojnie jednostkę uznano za przestarzałą; został przeniesiony do rezerwy i używany jako okręt szkoleniowy, zanim został sprzedany na złom w 1922 roku.
Projekt oraz opis
Projekt typu St Vincent wywodził się z poprzedniej typu Bellerophon. Różni się on np.: niewielkim wzrostem wielkości, pancerza i mocniejszych dział. Całkowita długość "Collingwooda" to 536 stóp, czyli 163,4 metry, szerokość to 84 stopy i 2 cale (25,7 m)[1], zanurzenie równe 28 stóp (8,5 m)[2]. Wyporność standardowa pancernika to 19 700 długich ton (20 000 ton), pełna to 22 800 długich ton (23 200 ton) przy pełnym obciążeniu. W 1911 roku załoga liczyła 758 oficerów i marynarzy[3].
"Collingwood" był napędzany przez dwa zestawy turbin parowych Parsonsa z napędem bezpośrednim, z których każda napędzała dwa wały. Parę do turbin dostarczało 18 kotłów typu Yarrow. Turbiny miały moc 24 500 koni mechanicznych (18 300 kW) i miały zapewnić okrętowi prędkość maksymalną 21 węzłów (39 km/h; 24 mph). Podczas ośmiogodzinnych prób morskich z pełną mocą 17 stycznia 1910 roku osiągnął tylko prędkość maksymalną 20,62 węzłów (38,19 km/h; 23,73 mil na godzinę) z 26 789 shp (19 977 kW). "Collingwood" przewoził wystarczającą ilość węgla i oleju opałowego, aby zapewnić zasięg 6900 mil morskich (12 800 km; 7 900 mil) przy prędkości 10 węzłów (19 km/h; 12 mph)[4].
Uzbrojenie i pancerz
Typ St Vincent został wyposażony w 12-calowe (305mm) działa Mk XI (BL) w pięciu podwójnych wieżach, trzy wzdłuż linii środkowej, a pozostałe dwie jako wieżę skrzydłowe. Uzbrojenie pomocnicze jednostki składało się z dwudziestu dział 4-calowych (102 mm) MK VII. Każde z tych dział zostało zainstalowane na dachach wieży przedniej i tylnej oraz wieży skrzydłowych w nieosłoniętych mocowaniach, a pozostałe dziesięć zostało umieszczonych w nadbudowie. Wszystkie działa były osadzone w pojedynczych mocowaniach[5][1]. Okręty były również wyposażone w trzy 18-calowe (450mm) wyrzutnie torpedowe, po jednej na każdej stronie i trzeciej na rufie.
Jednostki typu St Vincent miały pas pancerny ze stali Kruppa (KC), który miał grubość 10 cali (254 mm) między przednią i tylną barbetą, zmniejszony do grubości 2 cali (51mm), na pozostałej długości. Nad tym był pas pancerza o grubości 8 cali (203mm). Grodzie o grubości 5 i 8 cali (127 i 203) kończyły najgrubsze części linii wodnej i górne pasy pancerza, gdy dotarły do zewnętrznych części najbardziej końcowych barbetów[6].
Trzy barbety linii środkowej były chronione pancerzem o grubości 9 cali (229mm) nad głównym pokładem, który zmniejszał sie do 5 cali (127 mm) pod nim. Barbety skrzydłowe były podobne, z wyjątkiem tego, że miały 10 cali pancerzu na zewnętrznych powierzchniach. Wieże działowe miały 11-calowe (279mm) powierzchnie i boki z 3-calowymi (76mm) calowymi dachami. Trzy pokłady chronione pancerzami od 0.75 do 3 cali (od 19 do 76 mm). Przód i boki wieży dowodzenia od przodu były chronione przez 11-calowe płyty, chociaż tył i dach miały odpowiednio 8 cali i 3 cale grubości[7].
Zmiany
Działa na przednim dachu wieży zostały usunięte w latach 1911–1912, a górna przednia para dział w nadbudówce została usunięta w latach 1913–1914. Ponadto osłony dla dział zostały zamontowane na wszystkich działach w nadbudówce, a konstrukcja mostku została powiększona wokół podstawy przedniej nadbudówki, aby pomieścić osiem 4 calowych dział, dodatkowo dodano parę 3-calowych dział przeciwlotniczych[8].
Do kwietnia roku 1917 na pancerniku zostało domontowane trzynaście czterocalowych dział artylerii pomocniczej, a także pojedyncze 4-calowe i 3-calowe działa przeciwlotnicze. Około 51 ton dodatkowych ton pancerzu zostało dodanych po bitwie o Jutlandię. Przed końcem wojny działa przeciwlotnicze zostały przeniesione z pokładu między rufowymi wieżami na rufę, a rufowa wyrzutnia torpedowa została usunięta. W 1918 zamontowano dalmierz przeciwlotniczy, a na dachach wież dziobowych i rufowych zamontowano platformy startowe dla samolotów[8].
Budowa

"Collingwood", nazwany na cześć wiceadmirała Cuthberta Collingwooda, został zamówiony 26 października 1907 roku. Wodowanie odbyło się w Devonport Royal Dockyard 7 listopada roku 1908. Koszt statku z uzbrojeniem to około 1.680.888 funtów brytyjskich lub 1.731.640 funtów brytyjskich[5].
Przypisy
- 1 2 R.A. Burt, Annapolis, Maryland: British Battleships of World One, Naval Institute Press, 1986, ISBN 0-87021-863-8 (ang.).
- ↑ Mark Brady, HMS Collingwood War Record, part one. Warship (176)., London: World Ship Society, 1966, s. 29-35, ISSN 0966-6958 (ang.).
- ↑ Mark Brady, HMS Collingwood War Record, Part two, London: World Ship Society, 1966, s. 19-24, ISSN 0966-6958 (ang.).
- ↑ N.J.M. Campbell, Jutland: An Analysis of the fighting, Annapolis, Maryland: Naval Institute Press, 1986, ISBN 0-87021-324-5 (ang.).
- 1 2 Norman Friedman, Naval Weapons of World War One: Guns, Torpedoes, Mines and ASW Weapons of All Nation; An Illustrated Directory., Barnsley, UK: Seaforth Publishing, 2012, ISBN 978-1-84832-100-7 (ang.).
- ↑ John Jelicoe, The Grand Fleet, 1914-1916:Its Creation, Development, and Work., New York: George H. Doran Company, 1919, OCLC 13614571 (ang.).
- ↑ Denis Judd, King George VI: 1895-1952, London: Michael Joseph, 1982, ISBN 0-7181-2184-8 (ang.).
- 1 2 Robert K. Messie, Castles of steel: Britain, germany, and the Great war at sea., New York: Random House, 2003, ISBN 0-679-45671-6 (ang.).
