HMS Gnat (1915)
 HMS „Gnat” na wodach chińskich, 1922 | |
| Historia | |
| Stocznia |
Barclay Curie na rzece Clyde |
|---|---|
| Wodowanie | |
 Royal Navy
| |
| Wejście do służby |
1916 (?) |
| Wycofanie ze służby |
1944 |
| Los okrętu |
złomowany po 1949 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
645 t |
| Długość |
72,4 m |
| Szerokość |
11 m |
| Zanurzenie |
1,2 m |
| Napęd | |
| 2 maszyny parowe potrójnego rozprężania o mocy indykowanej 2000 KM, 2 śruby, 2 kotły Yarrow[2] | |
| Prędkość |
14 węzłów (projektowa) |
| Uzbrojenie | |
| 2 działa 152 mm 2 działa 76 mm 6 karabinów maszynowych (stan początkowy)[2] | |
| Załoga |
53[2] |
HMS Gnat — brytyjska kanonierka rzeczna typu Insect (nazywanego także „dużymi kanonierkami chińskimi” — ang. Large China Gunboats), z okresu obu wojen światowych. Był to czwarty okręt o tej nazwie (pol. komar).
Zbudowana razem z bliźniaczymi jednostkami na podstawie zamówienia z lutego 1915, dla patrolowania Dunaju w czasie I wojny światowej, ostatecznie nie trafiła tam podczas wojny, podobnie jak inne jednostki jej typu. Po ukończeniu, została w 1916 przeholowana do Zatoki Perskiej[2]. Później w 1920 została przebazowana do Chin, by służyć do patrolowania rzeki Jangcy i ochrony tam brytyjskich interesów.
Służba podczas II wojny światowej
Po wybuchu II wojny światowej kanonierka została między wrześniem a grudniem 1939 dostosowana do zadań trałowania min. Następnie na przełomie 1940 roku została przeholowana na Morze Śródziemne, do Aleksandrii, gdzie dotarła w listopadzie. Dowódcą był wówczas kmdr ppor. (Lt Cdr) S.R.H. Davonport[4].
Od listopada 1940 wspierała natarcie brytyjskich wojsk lądowych 8. Armii w kierunku Tobruku, a 9 grudnia 1940 ostrzeliwała Tobruk (m.in. z monitorem HMS „Terror” i bliźniaczymi HMS „Aphis” i „Ladybird”)[5]. W nocy 20/21 stycznia 1941 ponownie ostrzeliwała pozycje w Marsa el Shal koło Tobruku, z HMS „Terror” i „Ladybird”[6].
Kanonierka w kolejnych miesiącach w dalszym ciągu służyła bojowo na wschodnim Morzu Śródziemnym. Między innymi, nocami 9/10 i 10/11 kwietnia 1941 ostrzeliwała Bomba koło Derny wraz z HMS „Aphis”, a 14 kwietnia pozycje wojsk koło Sollum. Tego dnia „Gnat” został uszkodzony przez niemieckie bombowce (1 zabity), lecz zdołał powrócił do Mersa Matruh[7]. W nocy 13/14 maja "Gnat" bombardował lotnisko w Gazali, a w dzień baterie artylerii w Tobruku[8].
W nocy 19/20 października 1941 „Gnat” ostrzeliwał niemiecką artylerię koło Tobruku. W drodze powrotnej 21 października o 4.45 kanonierka została storpedowana i poważnie uszkodzona przez okręt podwodny U-79 na północ od Bardii, na pozycji 32°08′N 25°22′E/32,133333 25,366667. Torpeda oderwała dziób, nie było ofiar w ludziach. Została następnie odholowana do Aleksandrii przez niszczyciel HMS „Griffin”, pod osłoną „Jaguar”, a następnie przez holownik „St. Monace”. Do portu dotarła 23 października, lecz ostatecznie zrezygnowano z remontu (próby dospawania dziobu z bliźniaczej HMS „Cricket” były nieudane)[9].
Okręt osadzono następnie na mieliźnie koło Aleksandrii i używano jako baterię przeciwlotniczą, do 1944. W 1945 został sprzedany na złom w Aleksandrii[5].
Zobacz też
- Judy — maskotka-pies „Gnata”
Przypisy
- ↑ Data wodowania 3.12.1915 według Geoffrey B. Mason, HMS Gnat — Insect-class River Gunboat.
- 1 2 3 4 Robert Gardiner (red.): Conway's All the World's Fighting Ships: 1906–1921, US Naval Institute Press, Annapolis, 1985, ISBN 0-87021-907-3, s.99-100
- ↑ Jane's Fighting Ships — 1924 Edition za www.hmsfalcon.com. [dostęp 2008-09-24].
- ↑ Don Kindell, ROYAL, DOMINION and INDIAN NAVY SHIPS, JANUARY 1941, Part 2 of 2
- 1 2 Geoffrey B. Mason, HMS Gnat — Insect-class River Gunboat
- ↑ Don Kindell, NAVAL EVENTS, JANUARY 1941, Part 2 of 2
- ↑ Don Kindell, NAVAL EVENTS, APRIL 1941, Part 1 of 2
- ↑ Don Kindell, NAVAL EVENTS, MAY 1941, Part 1 of 2
- ↑ Don Kindell, NAVAL EVENTS, OCTOBER 1941, Part 2 of 2
Bibliografia
- Geoffrey B. Mason, HMS Gnat — Insect-class River Gunboat w serwisie naval-history.net (dostęp 17-9-2009)
Linki zewnętrzne
- History of Yangtze River Patrol. [dostęp 2008-09-24]. (ang.).