Harfiarz czerwonowłosy
| Psalmopoeus victori | |||
| Mendoza-Marroquín, 2014 | |||
 Samica | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Infrarząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
harfiarz czerwonowłosy | ||
| Synonimy | |||
| |||
Harfiarz czerwonowłosy[1] (Psalmopoeus victori) – gatunek pająka z rodziny ptasznikowatych. Zamieszkuje północną Amerykę Centralną.
Taksonomia
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 2014 roku przez Jorge Ivána Mendozę-Marroquína[2][3]. Jako lokalizację typową wskazał on San Andrés Tuxtla w meksykańskim stanie Veracruz. Epitet gatunkowy nadano na cześć Víctora Hugo Jiméneza Arcosa, herpetologa, który odłowił holotyp[2]. W 2020 roku Ray Gabriel i Danniella Sherwood, bazując głównie na morfometrii spermatek i biogeografii, opisali trzy nowe gatunki: P. copanensis z Hondurasu, P. sandersoni z Belize oraz P. petenensis z Gwatemali, zaliczając je do grupy P. reduncus[4]. Wszystkie one zostały zsynonimizowane z P. victori w 2022 roku przez Yeimy Cifuentes i Rogéira Bertaniego[5].
Morfologia
Samce osiągają od 27 do 32 mm, a samice od 45 do 51 mm długości ciała[4][2]. Ubarwienie samca jest brązowoszare, z czarnym spodem prosomy, lekkim oliwkowozielonym połyskiem na karapaksie, ciemnozielonym połyskiem i szarym owłosieniem na odnóżach i nogogłaszczkach oraz szarym, rudo owłosionym wierzchem opistosomy (odwłoka). Ubarwienie samicy jest ciemnobrązowe do czarnego, z zielonym połyskiem na karapaksie, szczękoczułkach i odnóżach oraz długimi, czerwonymi szczecinkami na wierzchu opistosomy i odnóżach dwóch ostatnich par. Niewiele dłuższy niż szeroki karapaks ma głębokie i zakrzywione jamki. Oczy pary przednio-środkowej leżą bardziej z przodu niż pary przednio-bocznej, a pary tylno-bocznej – bardziej z przodu niż pary tylno-środkowej. Szczękoczułki mają na przednich krawędziach rowków 9 zębów. Kolejność par odnóży od najdłuższej do najkrótszej to: I, IV, II, III. Stopy wszystkich par odnóży oraz nadstopia dwóch pierwszych par mają całkowite skopule, przy czym u samca skopule ostatniej pary stóp podzielone są pasmem szczecinek. Na nadstopiach trzeciej pary skopule zajmują odsiebną połowę u samicy i odsiebne ⅔ u samca. Na nadstopiach ostatniej pary – odsiebną ⅓ u samicy i odsiebną ¼ u samca[2].
Samce mają na goleniach pierwszej pary odnóży apofizy (haki) goleniowe złożone z dwóch gałęzi o osobnych podstawach, z których prolateralna jest krótka i silna, a retrolateralna – dłuższa i szersza; obie gałęzie mają kolec po stronie wewnętrznej[2]. Nogogłaszczki samca mają kulisty bulbus z małym subtegulum[5]. Około 2,5 raza dłuższy od tegulum[2] embolus ma część dosiebną prostą i zaopatrzoną w przewężenie przy nasadzie, odsiebną ćwiartkę zaś delikatnie zakrzywioną i słabo lub umiarkowanie zwężoną ku wierzchołkowi[5].
Genitalia samicy mają dwie długie, trójkątnawe, całkowicie odseparowane, mniej więcej proste spermateki z dobrze zesklerotyzowanymi częściami odsiebnymi, pozbawione dobrze wyodrębnionych płatów[2].
Ekologia i występowanie
Gatunek neotropikalny, znany z południowego Meksyku, Belize, Hondurasu i Gwatemali[3][5][4]. Jest najdalej na północ występującym przedstawicielem rodzaju[5] i jedynym ptasznikiem nadrzewnym znanym z Meksyku. Zasiedla pierwotne równikowe lasy deszczowe. Aktywny jest nocą i prowadzi skryty tryb życia. Gniazda buduje w szczelinach i próchnowiskach pni drzew na średniej wysokości[2].
Przypisy
- ↑ Dominik Szymański i inni, Ptasznikowate (Theraphosidae). Etymologia nazw naukowych i propozycja nazw zwyczajowych, Kraków: Ridero, 14 marca 2025, s. 186-188, ISBN 978-83-8414-021-5 (pol.).
- 1 2 3 4 5 6 7 8 J.I. Mendoza-M.. Psalmopoeus victori, the first arboreal theraphosid spider described for Mexico (Araneae: Theraphosidae: Aviculariinae). „Revista Mexicana de Biodiversidad”. 85, s. 728-735, 2014. DOI: 10.7550/rmb.44597.
- 1 2 Gen. Psalmopoeus Pocock, 1895. [w:] World Spider Catalog [on-line]. Natural History Museum Bern. [dostęp 2022-08-13].
- 1 2 3 R. Gabriel, D. Sherwood. Revised taxonomic placement of some Mesoamerican Psalmopoeus Pocock, 1895, with description of three new species (Araneae: Theraphosidae). „Arachnology”. 18 (4), s. 387-398, 2020. DOI: 10.13156/arac.2020.18.4.387.
- 1 2 3 4 5 Y. Cifuentes, R. Bertani. Taxonomic revision and cladistic analysis of the tarantula genera Tapinauchenius Ausserer, 1871, Psalmopoeus Pocock, 1985, and Amazonius n. gen. (Theraphosidae, Psalmopoeinae). „Zootaxa”. 5101 (1), s. 1-123, 2022. DOI: 10.11646/zootaxa.5101.1.1.