Harfiarz odmienny

Harfiarz odmienny

Psalmopoeus reduncus
(Karsch, 1880)
Samica
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Podtyp	szczękoczułkowce
Gromada	pajęczaki
Rząd	pająki
Infrarząd	ptaszniki
Rodzina	ptasznikowate
Podrodzina	Psalmopoeinae
Rodzaj	harfiarz
Gatunek	harfiarz odmienny
Synonimy
Tapinauchenius reduncus Karsch, 1880 Psalmopoeus intermedius Chamberlin, 1940

Harfiarz odmienny^[1] (Psalmopoeus reduncus) – gatunek pająka z infrarzędu ptaszników i rodziny ptasznikowatych. Zamieszkuje południową Amerykę Centralną.

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1880 roku przez Ferdinanda Karscha pod nazwą Tapinauchenius reduncus^[2][3]. Do rodzaju Psalmopoeus przeniesiony został w 1903 roku przez Eugène’a Simona^[4]. W 1940 roku Ralph Vary Chamberlin opisał z Panamy gatunek Psalmopoeus intermedius. Zsynonimizowany on został w 2022 roku z P. reduncus przez Yeimy Cifuentes i Rogéira Bertaniego^[5].

Samice osiągają do 50 mm długości ciała i 120 mm rozpiętości odnóży, samce zaś do 40 mm długości ciała. Ubarwienie samca jest brązowe do szarobrązowego, złociście opalizujące. Samica jest ciemnobrązowa ze złocistym karapaksem i rzadkim, rudym owłosieniem na opistosomie (odwłoku). Osobniki młodociane mają zielonkawo opalizującą opistosomę oraz odnóża czarne z pomarańczowymi nadstopiami i stopami^[6][7].

Niewiele dłuższy niż szeroki karapaks ma lekko wyniesioną część głowową, wyraźne rowki tułowiowe oraz głębokie i proste jamki. Oczy pary przednio-środkowej leżą na tej samej wysokości co pary przednio-bocznej, a pary tylno-bocznej bardziej z przodu niż pary tylno-środkowej. Nadustek nie występuje. Szczękoczułki mają na przednich krawędziach rowków 8 ząbków u samicy i 11 ząbków u samca, a w częściach przednio-brzusznych szereg od 5 do 7 długich, nitkowatych szczecinek strydulacyjnych. Narząd strydulacyjny szczęk u samca składa się z od 10 do 12 prostych, grubych szczecinek na planie półksiężycowatej linii i obecnych za nimi 7 szczecinek smuklejszych, u samicy zaś z 15 szczecinek grubych i 13 szczecinek smukłych; najdłuższe ze szczecinek grubych są bocznie spłaszczone, na wierzchołkach pomarszczone. Odnóża pary pierwszej i ostatniej są najdłuższe i równych długości, zaś pary trzeciej najkrótsze. Stopy wszystkich par odnóży oraz nadstopia dwóch pierwszych par mają całkowite skopule, nadstopia pary ostatniej mają skopule zajmujące tylko odsiebną ⅓ długości, a te pary trzeciej mają skopule zajmujące odsiebne ⅔ długości u samca i odsiebną ½ długości u samicy^[5].

Samce mają na goleniach pierwszej pary odnóży apofizy (haki) goleniowe złożone z dwóch gałęzi, z których tylno-boczna jest dłuższa, u podstawy szeroka i dalej gwałtownie zwężona ku szczytowi; za tylno-boczną gałęzią znajduje się zaokrąglony guzek. Kulisty bulbus ma małe subtegulum. Około 2,3 raza dłuższy od tegulum embolus ma część dosiebną prostą i pozbawioną przewężenia, odsiebną ⅓ delikatnie zakrzywioną i zwęża się ku zagiętemu wierzchołkowi^[5].

Genitalia samicy mają dwie krótkie, całkowicie odseparowane, mniej więcej proste spermateki z dobrze zesklerotyzowanymi częściami odsiebnymi, każda z pojedynczym wierzchołkiem nie wyodrębnionym w wyraźny płat^[5].

Gatunek neotropikalny, znany z Nikaragui, Kostaryki i Panamy^[3][5]. Zamieszkuje lasy deszczowe^[6][7].

Dorosły osobnik wymaga pionowego terrarium o minimalnych wymiarach 20×20×30 cm z elementem wystroju ułatwiającym konstrukcję gniazda^[6]. Zaleca się temperaturę 22–28 °C w dzień i kilka stopni niższą nocą^[6][7] oraz wilgotność 70–75%^[7]. Kokon jajowy samica buduje zwykle od dwóch do czterech miesięcy po kopulacji^[6][7] i on od 50 do 130 jaj. Długość życia u samic dochodzi do 16 lat, u samców do niespełna roku od ostatniej wylinki. Ptasznik jest stosunkowo słabo jadowity i nieagresywny, jednak ze względu na szybkość i skoczność nie jest zalecany dla początkujących^[6].