Henryk Julian Levittoux

Henryk Levittoux
major lekarz major lekarz
Pełne imię i nazwisko

Henryk Julian Levittoux

Data i miejsce urodzenia

31 marca 1899
Rokitna

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Charków

Przebieg służby
Lata służby

1919–1940

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Główne wojny i bitwy

wojna polsko-bolszewicka
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941)

Henryk Julian Levittoux (ur. 31 marca 1899 w Rokitnej, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – major lekarz Wojska Polskiego, doktor wszech nauk lekarskich, pionier traumatologii sportowej[1], ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się w ówczenej guberni kurskiej, w rodzinie Jana (1865–1927), dyrektora cukrowni, i Marii Kazimiery z Krzyszkowskich (zm. 1936)[2][3]. Był bratem Jerzego (1897–1944), pułkownika dyplomowanego broni pancernych Wojska Polskiego i Juliusza (1900–1969), majora saperów Wojska Polskiego. Rozpoczął studia na uniwersytecie Kijowskim, a ukończył na Uniwersytecie Warszawskim z tytułem doktora medycyny. Od 1918 służył w Wojsku Polskim, w 8 pułku artylerii polowej. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w szeregach 21 pułku piechoty i 205 pułku piechoty. Otrzymał Krzyż Walecznych.

3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu podporucznika ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 110. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych, grupie medyków[4]. W 1924 pełnił służbę w 4 pułku lotniczym w Toruniu na stanowisku naczelnego lekarza i jednocześnie pozostawał oficerem nadetatowym 8 batalionu sanitarnego. Następnie wykonywał praktykę lekarską w 1 Szpitalu Okręgowym w Warszawie pod kierownictwem doc. Adolfa Wojciechowskiego[5]. 19 marca 1928 prezydent RP nadał mu stopień kapitana z dniem 1 stycznia 1928 i 24. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych, grupa lekarzy[6]. W kwietniu 1933 awansował ze stanowiska ordynatora na stanowisko starszego ordynatora[7]. 16 marca 1934 został mianowany majorem ze starszeństwem z 1 stycznia 1934 i 18. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych[8][9].

Pod jego opieką był m.in. utytułowany lekkoatleta Janusz Kusociński[10], któremu w 1936 Levittoux usunął zwyrodniałą łąkotkę[11]. W latach 1936–1939 był adiunktem w II Klinice Chirurgicznej Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego[12]. Prowadził wykłady z ortopedii dla studentów V roku medycyny[12]. Równocześnie pracował w Instytucie Radowym, a także przyjmował pacjentów w prywatnym gabinecie w swoim mieszkaniu przy ulicy Polnej 78[12]. W marcu 1939 jako oficer służby stałej pozostawał w stanie nieczynnym[9].

Po wybuchu II wojny światowej, w czasie kampanii wrześniowej był w szpitalu w Brześciu. Po agresji ZSRR na Polskę został aresztowany przez sowietów i przetrzymywany początkowo w Brześciu[13], a potem w obozie w Starobielsku[14]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[15], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[16]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 2023[15].

3 października 1923 w Warszawie ożenił się z Janiną Wandą z Rybczyńskich[2]. Świadkami na ślubie byli: Czesław Bogusławski (1898–1944), wówczas porucznik podlekarz odkomenderowany na Uniwersytet Warszawski celem ukończenia studiów, a później kapitan lekarz stanu spoczynku, praktykujący w Warszawie przy ul. Hożej 64 oraz Bolesław Bronikowski, student[2][17].

Upamiętnienie

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika[18]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

14 października 2009 przy Zespole Szkół Sportowych nr 50 (obecnie LIX Liceum Ogólnokształcące Mistrzostwa Sportowego im. Janusza Kusocińskiego) w Warszawie na Bielanach zasadzono Dąb Pamięci ppłk. Henryka Levittoux[19].

Ordery i odznaczenia

Zobacz też

Przypisy

  1. Matuszewski i Załuski 2023 ↓, s. 141.
  2. 1 2 3 Akt małżeństwa: Warszawa Najświętszego Zbawiciela (obecn. m. Warszawa), rok 1923, nr aktu 383. Polskie Towarzystwo Genealogiczne. [dostęp 2025-02-11].
  3. Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 296, tu nazwisko panieńskie matki „Krzynkowska”.
  4. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 326.
  5. Marek Krawczyk: Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby. liversymposium.files.wordpress.com, 2008. [dostęp 2013-09-28]. (pol.).
  6. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 19 marca 1928, s. 56.
  7. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933, s. 129.
  8. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 17 marca 1934, s. 101.
  9. 1 2 3 Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 370.
  10. Stanisław Zaborniak: Z tradycji lekkoatletyki w Polsce w latach 1919–1939: Tom VI Udział lekkoatletów i lekkoatletek w międzynarodowej rywalizacji sportowej. Rzeszów: 2011, s. 50. ISBN 978-83-7338-663-1.
  11. Kusociński Janusz Tadeusz (1907-1940) [online], Polski Komitet Olimpijski [dostęp 2013-12-06] [zarchiwizowane z adresu 2008-08-19] (pol.).
  12. 1 2 3 Matuszewski i Załuski 2023 ↓, s. 142.
  13. Chudy 1982 ↓, s. 115-117.
  14. Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 323. ISBN 83-7001-294-9.
  15. 1 2 Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 296.
  16. Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
  17. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 377, 740.
  18. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  19. Ppłk Henryk Levittoux. Stowarzyszenie Parafiada im. św. Józefa Kalasancjusza. [dostęp 2024-07-22].

Bibliografia