Henryk Szlajfer
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
7 listopada 1947 |
| Profesor nauk społecznych | |
| Specjalność: stosunki międzynarodowe | |
| Alma Mater | |
| Doktorat |
1977 |
| Habilitacja |
2006 |
| Profesura |
12 listopada 2013 |
| Naukowiec, wykładowca, urzędnik | |
| Jednostka |
Zakład Krajów Pozaeuropejskich PAN |
| Stanowisko |
profesor nadzwyczajny |
| Okres zatrudn. |
1980–2013 |
| Uczelnia | |
| Stanowisko |
profesor nadzwyczajny |
| Okres zatrudn. |
2006–2018 |
| Urząd | |
| Stanowisko |
dyrektor |
| Okres zatrudn. |
1993–2008 |
| Instytut | |
| Stanowisko |
p.o. dyrektora |
| Okres zatrudn. |
1991–1993 |
| Stały Przedstawiciel RP przy Biurze NZ i organizacjach międzynarodowych w Wiedniu | |
| Okres spraw. |
2000–31 lipca 2004 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
Henryk Szlajfer (ur. 7 listopada 1947 we Wrocławiu) – polski ekonomista i politolog, profesor nauk społecznych, nauczyciel akademicki Uniwersytetu Warszawskiego, ambasador RP przy Biurze ONZ w Wiedniu (2000–2004).
Życiorys
Wykształcenie
W 1973 ukończył Wydział Nauk Ekonomicznych UW[1][2][3]. W 1977 doktoryzował się na Uniwersytecie Warszawskim, a w 2006 otrzymał w Polskiej Akademii Nauk stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie nauk o polityce[4]. W 2013 uzyskał tytuł profesora nauk społecznych[5].
Działalność opozycyjna i społeczna
Od 1962 należał do Związku Młodzieży Socjalistycznej, z którego został wykluczony w marcu 1967[6][1]. Od 1965 do czerwca 1967 był członkiem Klubu Babel. Uznawany za jednego z tzw. komandosów[1]. W 1968 Szlajfer wraz z Adamem Michnikiem, wówczas studenci Uniwersytetu Warszawskiego, zostali za działalność opozycyjną relegowani z uczelni. W ich obronie 8 marca 1968 odbył się wiec, który stał się początkiem masowych protestów studenckich zwanych wydarzeniami marcowymi. 10 marca 1968 aresztowano go i osadzono w Areszcie Śledczym w Warszawie-Mokotowie. Został skazany na 2 lata więzienia. Zwolniony 18 lutego 1969. W latach 1980–1989 działał w NSZZ „Solidarność” oraz redagował prasę podziemną (m.in.: „Wolnego Związkowca”, „Krytyki”, „Tygodnika Wojennego”). W latach 1989–1990 był ekspertem Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego w sejmowej komisji systemu gospodarczego i przemysłu[1][2][3].
Działalność zawodowa i naukowa
Był zatrudniony jako robotnik w Drukarni Skarbowej w Warszawie (1969), referent w Polskiej Federacji Jazzowej (1969–1970), korektor stron polskich w „Fołks Sztyme” (1974–1975). Publikował także tam oraz w „Biuletynie Żydowskiego Instytutu Historycznego”[1]. Wykładał m.in. na uniwersytetach w Coimbrze (1975–1976) i Dar es Salaam (1977–1979). Od sierpnia 1980 do września 1990 pracował jako adiunkt w Zakładzie Krajów Pozaeuropejskich Polskiej Akademii Nauk[3], a od 1990 do 2013 w Instytucie Studiów Politycznych PAN[4]. Pracował w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych jako zastępca dyrektora, a od końca 1991 do lipca 1993 p.o. dyrektora[3]. W latach 2006–2018 także w Instytucie Ameryk i Europy UW[1].
W latach 1993–2008 zatrudniony w Ministerstwie Spraw Zagranicznych – był dyrektorem Departamentu Badań Strategicznych (po reorganizacji Departamentu Strategii i Planowania Polityki). W 1998 został mianowany ambasadorem ad personam[3]. Ambasador Stały Przedstawiciel RP przy OBWE, MAEA i innych organizacjach międzynarodowych w Wiedniu od 2000[7] do 31 lipca 2004[8]. Następnie do 2006 był dyrektorem Departamentu Ameryki MSZ, a od 2006 do 2008 dyrektorem archiwum MSZ[1]. W 2005 sejmowa Komisja Spraw Zagranicznych zaakceptowała jego kandydaturę na ambasadora w Stanach Zjednoczonych[7]. Zrezygnował z objęcia stanowiska, ponieważ IPN odmówił mu przyznania statusu pokrzywdzonego[9]. W 2008 był doradcą szefa Agencji Wywiadu, a w latach 2009–2010 specjalnym doradcą ministra spraw zagranicznych ds. współpracy z USA[1].
Redaktor naczelny kwartalnika „Sprawy Międzynarodowe” (1992–2014) i jego angielskiej wersji „The Polish Quarterly of International Affairs”. Członek redakcji półrocznika „Studia Polityczne” (ISP PAN). W latach 90. w radzie redakcyjnej „Journal of Latin American Studies” (Cambridge University Press)[1].
W 1996 został odznaczony Joint Meritorious Unit Award[1].
Publikacje
- The Faltering Economy. The Problem of Accumulation under Monopoly Capitalism (współred. John B. Foster), Monthly Review Press, New York 1984.
- From the Polish Underground. Selections from „Krytyka”, 1978–1993 (współred. Michael Bernhard), The Pennsylvania State University Press 1995.
- Europa Środkowo-Wschodnia i Ameryka Południowa 1918–1939: szkice o nacjonalizmie ekonomicznym (red.), PWN, Warszawa 1992.
- Dezintegracja przestrzeni eurazjatyckiej a bezpieczeństwo Europy Środkowej i Wschodniej, PISM, Warszawa 1993.
- Polacy–Żydzi: zderzenie stereotypów:esej dla przyjaciół i innych, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2003.
- Droga na skróty: nacjonalizm gospodarczy w Ameryce Łacińskiej i Europie Środkowo-Wschodniej w epoce pierwszej globalizacji: kategorie, analiza, kontekst porównawczy, ISP PAN, Warszawa 2005.
- Modernizacja zależności: kapitalizm i rozwój w Ameryce Łacińskiej, Ossolineum, Wrocław 1984.
- Nineteenth-century Latin America. Two Models of Capitalism: the Case of Haiti and Paraguay.
- Economic Nationalism and Globalization: Lessons from Latin America and Central Europe, Leiden–Boston: 2012.
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Piotr Byszewski, Szlajfer Henryk, Encyklopedia Solidarności [dostęp 2025-05-26] [zarchiwizowane 2024-06-01].
- 1 2 Barbara Wizimirska (red.), Rocznik Polskiej Polityki Zagranicznej 1992, Warszawa: Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, 1994, s. 391, ISBN 83-901305-4-8, ISSN 1230-4794.
- 1 2 3 4 5 Biuletyn z posiedzenia Komisji Spraw Zagranicznych /nr 79/, orka.sejm.gov.pl, 24 listopada 1999 [dostęp 2025-05-26] [zarchiwizowane 2025-04-18].
- 1 2 Prof. dr hab. Henryk Szlajfer, [w:] portal „Ludzie Nauki”, MNiSW / OPI PIB [dostęp 2025-05-26].
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 12 listopada 2013 r. nr 115-16-13 w sprawie nadania tytułu profesora (M.P. z 2014 r. poz. 7).
- ↑ Tadeusz Rutkowski: Na styku nauki i polityki. Uniwersytet Warszawski w PRL 1944–1989. W: Dzieje Uniwersytetu Warszawskiego po 1945. Piotr M. Majewski (red.). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2016, s. 494. ISBN 978-83-235-1791-7.
- 1 2 Biuletyn z posiedzenia Komisji Spraw Zagranicznych /nr 242/, orka.sejm.gov.pl, 18 maja 2005 [dostęp 2025-05-26] [zarchiwizowane 2025-05-26].
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 maja 2004 r. nr Z. 110-16-2004 w sprawie odwołania Ambasadora Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2004 r. nr 26, poz. 432).
- ↑ Wojciech Czuchnowski, Dlaczego Szlajfer nie zostanie ambasadorem [online], gazeta.pl, 15 czerwca 2005 [dostęp 2025-05-26].
Bibliografia
- Prof. dr hab. Henryk Szlajfer, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2016-03-03].
- Tadeusz Kosobudzki: MSZ od A do Z. Ludzie i sprawy Ministerstwa Spraw zagranicznych w latach 1990-1995. Warszawa: Wydawnictwo'69, 1997, s. 274. ISBN 83-86244-09-7.
- Barbara Wizimirska, Rocznik Polskiej Polityki Zagranicznej, Warszawa: Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, 1992.