Hete bliksem

Hete bliksem
danie główne
{{{alt grafiki}}}
Hete bliksem z kaszanką i cebulą
Inne nazwy

Himmel und Erde

Rodzaj

stamppot

Kuchnia

niemiecka, holenderska, śląska

Obróbka żywności

gotowanie

Odmiany

Himmel und Erde (Niemcy)

Składniki

Hete bliksem, w Niemczech Himmel und Erde – tradycyjna potrawa kuchni holenderskiej z grupy stamppotów[1] o słodko-kwaśnym smaku, przyrządzana z ugotowanych w równych proporcjach ziemniaków i jabłek, podawana razem z kawałkami usmażonego wędzonego boczku[2]. Spożywana na terenie całej Holandii w wielu wariantach[3].

W Groningen terminem tym określa się też piękną kobietę[2].

Składniki

Podstawowe składniki obejmują: ziemniaki, słodkie i kwaśne jabłka, boczek wędzony, masło, sól i pieprz czarny do smaku[2].

Przygotowanie

Potrawę przygotowuje się z obranych ziemniaków, pokrojonych na grube plastry i następnie podzielonych na 4 części, oraz obranych jabłek, pozbawionych środka i pokrojonych na ósemki. Składniki wkłada się do obszernego garnka z wołowym bulionem[2]. Można również ziemniaki włożyć do niedużej ilości gotującej się wody, podgotować przez około 10 minut, po czym ułożyć na nich warstwę jabłek, dodać trochę masła oraz sól i cukier do smaku i gotować dalej przez około 20 minut aż do miękkości[4]. W przypadku wersji z bulionem najpierw na dnie układa się warstwę ziemniaków, a na nich kładzie się warstwę jabłek, tak aby tylko ziemniaki były przykryte. Po ugotowaniu, które trwa około 25 minut, dodaje się dużo świeżo zmielonego czarnego pieprzu, sól i kawałek masła. Całość należy dokładnie wymieszać, ale nie ubijać[2].

Do przygotowania można użyć zarówno ziemniaków rozgotowujących się, jak i nie rozgotowujących się podczas gotowania. Najlepiej wykorzystać dwa rodzaje jabłek, słodkie (np. ‘Golden Delicious’) i kwaśne (np. złota ‘Reneta’ o solidniejszym miąższu)[2].

Proporcje

Potrawę sporządza się z równych wagowo ilości ziemniaków i kwaśnych jabłek[4]. W przepisie 1/3 kwaśnych jabłek można zastąpić jabłkami słodkimi lub gruszkami[4], a zostanie uzyskana bardziej gładka konsystencja, np. 1,5 kg ziemniaków, 1 kg złotych renet, 1/2 kg jabłek słodkich, 400 ml bulionu wołowego i 300 g boczku wędzonego[2].

Podawanie

Potrawę podaje się na gorąco razem z kawałkami osobno usmażonego boczku wędzonego[2]. Zamiast z boczkiem potrawę można serwować z upieczoną bloedworst lub kawałkami upieczonej kiełbasy o nazwie rolpens[5] czy plastrami smażonej wątróbki[4].

Warianty

Do potrawy można dodatkowo dodać cebulę[6] poddaną karmelizacji[7].

Słodkie jabłka, stanowiące 1/3 całkowitej ilości jabłek, mogą zostać zastąpione gruszkami[4] (tzw. blauwe bliksem[8]).

W kuchni niemieckiej podobna potrawa z ziemniaków i jabłek nazywa się Himmel und Erde[7][6].

Przypisy

  1. Werner Drent: Stamppotbijbel. Amsterdam: Uitgeverij Carrea Culinair, 2018, s. 15. ISBN 978-90-488-4224-7.
  2. 1 2 3 4 5 6 7 8 Manon Sikkel i Michiel Kløonhammer: Oerhollands. Haarlem: Uitgeverij J.H. Gottmer/H.J.W. Bocht BV, 2010, s. 24. ISBN 978-90-230-1267-2.
  3. Miriam Jacobs: The Dutch in America Orange Pages. Dutch Networking Services, 1992, s. 142. ISBN 978-0-9631013-0-3.
  4. 1 2 3 4 5 Jonah Freud (pod redakcją): De Elisabeth Praktische Recepten van de Huishoudschool Mariakroon uit Culemborg. Amsterdam: Carrera Culinair, 2018, s. rozdział Stamppoten; przepis 505. ISBN 978-90-488-4488-3.
  5. Peter Joh. M. Zuidweg: Eten in Europa van A tot Z. Lulu, 2018, s. 107. ISBN 978-0244424107.
  6. 1 2 Barbara Steinbauer-Grötsch: Lekker! Mein kulinarischer Reiseführer durch die Niederlande. Mit Rezepten für die Ferienküche und Zuhause.. s. 216. ISBN 978-90-832398-0-4.
  7. 1 2 Peter Coucquyt, Bernard Lahousse, Johan Langenbick: The Art & Science of Foodpairing. Mitchell Beazley, 2020, s. rozdział Classic Pairing apple and potatoe. ISBN 978-1-78472-640-9.
  8. Ken Albala: Food Cultures of the World Encyclopedia. Greenwood Publishing Group, 2011, s. 251. ISBN 978-0313376269.