Sześcioszparokształtne

Sześcioszparokształtne
	Hexanchiformes
	Compagno, 1973
	Okres istnienia: jura wczesna–dziś PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q
	; Płaszczak (Chlamydoselachus anguineus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	chrzęstnoszkieletowe
Podgromada	spodouste
Infragromada	Euselachii
(bez rangi)	Selachii
Nadrząd	Squalomorphi
Rząd	sześcioszparokształtne
Synonimy
	Notidanoidei;
	Notidanoidei;

Sześcioszparokształtne^[2] (Hexanchiformes) – rząd drapieżnych, morskich ryb chrzęstnoszkieletowych (Chondrichthyes) z nadrzędu Squalomorphi. Obejmuje pięć gatunków współcześnie żyjących i kilkadziesiąt wymarłych. Ich biologia jest słabo poznana. Żyją w głębokich i chłodnych wodach oceanicznych. W zapisie kopalnym znane ze skamieniałości wczesnojurajskich^[3].

Cechy charakterystyczne

Jedna płetwa grzbietowa bez kolców, przesunięta do tyłu, aż do nasady ogona. Występuje płetwa odbytowa – to odróżnia je od pozostałych Squalomorphi. Sześć lub siedem par szczelin skrzelowych. Małe tryskawki. Brak przesłony migawkowej^[4].

Klasyfikacja

Rodziny zaliczane do tego rzędu^[4]^[5]:

Chlamydoselachidae Garman, 1884 – płaszczakowate
Hexanchidae Gray, 1851 – sześcioszparowate

Czasami z sześcioszparowatych wyodrębniane są jeszcze rodziny^[4]:

Notorynchidae
Heptranchiidae – siedmioszparowate

Cappetta (2012) oraz Guinot, Cappetta i Adnet (2014) zaliczyli do sześcioszparowatych także wymarłe rodziny Orthacodontidae, Paraorthacodontidae i Pseudonotidanidae, we wcześniejszych publikacjach zaliczane do wymarłego rzędu Synechodontiformes^[6]^[7]. Dodatkowo Kriwet i Klug (2011) oraz Guinot, Cappetta i Adnet (2014) zaliczyli do sześcioszparowatych wymarłą rodzinę Crassonotidae^[8]^[7].

Zobacz też

Lista rodzin ryb

Przypisy

↑ Hexanchiformes, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982, s. 43. ISBN 83-215-2103-7.
↑ Ryby kopalne. red. Michał Ginter. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2012, s. 131–133. ISBN 978-83-235-0973-8.
1 2 3 Joseph S. Nelson: Fishes of the World. John Wiley & Sons, 2006. ISBN 0-471-25031-7.
↑ RonR. Fricke RonR., William NeilW.N. Eschmeyer William NeilW.N., Jon DavidJ.D. Fong Jon DavidJ.D., SPECIES BY FAMILY/SUBFAMILY, [w:] Eschmeyer’s Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 2022 [dostęp 2022-03-06] (ang.).
↑ Henri Cappetta: Handbook of Paleoichthyology. Tom 3E. Chondrichthyes. Mesozoic and Cenozoic Elasmobranchii: Teeth. Monachium: Verlag Dr. Friedrich Pfeil, 2012, s. 89–105. ISBN 978-3-89937-148-2.
1 2 Guillaume Guinot, Henri Cappetta i Sylvain Adnet. A rare elasmobranch assemblage from the Valanginian (Lower Cretaceous) of southern France. „Cretaceous Research”. 48, s. 54–84, 2014. DOI: 10.1016/j.cretres.2013.11.014. (ang.).
↑ Jürgen Kriwet i Stefanie Klug. A new Jurassic cow shark (Chondrichthyes, Hexanchiformes) with comments on Jurassic hexanchiform systematics. „Swiss Journal of Geosciences”. 104 (Dodatek do wydania 1), s. 107–114, 2011. DOI: 10.1007/s00015-011-0075-z. (ang.).

[itis-1] Hexanchiformes, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Rutk-2] Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982, s. 43. ISBN 83-215-2103-7.

[Ginter-3] Ryby kopalne. red. Michał Ginter. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2012, s. 131–133. ISBN 978-83-235-0973-8.

[Nelson2006-4] 1 2 3 Joseph S. Nelson: Fishes of the World. John Wiley & Sons, 2006. ISBN 0-471-25031-7.

[EschmFam-5] RonR. Fricke RonR., William NeilW.N. Eschmeyer William NeilW.N., Jon DavidJ.D. Fong Jon DavidJ.D., SPECIES BY FAMILY/SUBFAMILY, [w:] Eschmeyer’s Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 2022 [dostęp 2022-03-06] (ang.).

[Cappetta-6] Henri Cappetta: Handbook of Paleoichthyology. Tom 3E. Chondrichthyes. Mesozoic and Cenozoic Elasmobranchii: Teeth. Monachium: Verlag Dr. Friedrich Pfeil, 2012, s. 89–105. ISBN 978-3-89937-148-2.

[CR2014-7] 1 2 Guillaume Guinot, Henri Cappetta i Sylvain Adnet. A rare elasmobranch assemblage from the Valanginian (Lower Cretaceous) of southern France. „Cretaceous Research”. 48, s. 54–84, 2014. DOI: 10.1016/j.cretres.2013.11.014. (ang.).

[SJG11-8] Jürgen Kriwet i Stefanie Klug. A new Jurassic cow shark (Chondrichthyes, Hexanchiformes) with comments on Jurassic hexanchiform systematics. „Swiss Journal of Geosciences”. 104 (Dodatek do wydania 1), s. 107–114, 2011. DOI: 10.1007/s00015-011-0075-z. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]