Hierarchia postępowania z odpadami

Rozwinięta wersja schematu hierarchii postępowania z odpadami

Hierarchia postępowania z odpadami (także: hierarchia sposobów postępowania z odpadami^[1], ang. waste hierarchy) – sposób postępowania wykorzystywany w ocenie procesów chroniących środowisko z uwzględnieniem zużycia zasobów i energii, który szereguje procesy te od działań najkorzystniejszych do najmniej korzystnych^[2]. Hierarchia ustala preferowane priorytety programu z uwzględnieniem zrównoważoności^[3]. Aby proces gospodarowania odpadem był uznany za zrównoważony, nie wystarczy zastosowanie rozwiązań technicznych „końca rury”^[4], lecz konieczne jest zintegrowane podejście^[5].

Hierarchia gospodarowania odpadami wskazuje preferowaną kolejność działań mających na celu efektywne zarządzanie odpadami i ich redukcję. Jest zwykle przedstawiana schematycznie w formie piramidy^[6]. Hierarchia ujmuje przechodzenie substancji, mieszaniny lub wyrobu przez kolejne etapy gospodarowania odpadami i reprezentuje ostatnią część cyklu życia każdego produktu^[6].

Cele i korzyści

Celem hierarchii postępowania z odpadami jest osiągnięcie maksymalnych praktycznych korzyści z produktów i wytworzenie minimalnej ilości odpadów. Właściwe stosowanie hierarchii postępowania z odpadami prowadzi do osiągnięcia szeregu korzyści. Może pomóc zapobiegać emisjom gazów cieplarnianych, zmniejszać zanieczyszczenia, oszczędzać energię, oszczędzać zasoby, tworzyć miejsca pracy i stymulować rozwój zielonych technologii^[7].

Hierarchia postępowania z odpadami w Unii Europejskiej

Europejska hierarchia postępowania z odpadami odnosi się do 5 poziomów gospodarowania odpadami, wprowadzona została do porządku prawnego poprzez Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE w sprawie odpadów, która określa je w artykule 4^[8]:

Kolejność działań uszeregowana od procesu najbardziej pożądanego do najmniej korzystnego:

Zapobieganie: zapobieganie i ograniczanie wytwarzania odpadów.
Ponowne użycie i przygotowanie do ponownego użycia: nadanie produktom drugiego życia, zanim staną się odpadami.
Recykling: każda operacja odzysku, w ramach której materiały odpadowe są ponownie przetwarzane na produkty, materiały lub substancje, zarówno do celów pierwotnych, jak i innych zastosowań. Obejmuje to kompostowanie, a nie obejmuje spalania.
Odzysk: odzyskanie energii z odpadów, o ile i tylko w takim zakresie, w jakim są to najbardziej ekologiczne z dostępnych metod
Unieszkodliwianie: procesy usuwania odpadów, takie jak składowanie, spalanie, piroliza, zgazowanie i inne ostateczne rozwiązania.

Zgodnie z dyrektywą ramową w sprawie odpadów europejska hierarchia odpadów jest prawnie wiążąca, z wyjątkiem przypadków, które mogą wymagać odejścia od hierarchii określonych strumieni odpadów. Powinno to być uzasadnione na podstawie myślenia opartego na cyklu życia.

Zobacz też

Przypisy

↑ Rozdział 2. Hierarchia sposobów postępowania z odpadami – Ustawa o odpadach – odpady [online], lexlege.pl [dostęp 2021-08-04] (pol.).
↑ WenkeW. Hansen WenkeW., MariaM. Christopher MariaM., MaicM. Verbuecheln MaicM., EU Waste Policy and Challenges for Regional and Local Authorities [online], grudzień 2002 .
↑ L.L. Pawłowski L.L., Zrównoważoność a globalna rola metali ciężkich, „Problemy Ekorozwoju”, Vol. 6 (nr 1), 2011, s. 59–64, ISSN 1895-6912 [dostęp 2021-08-04] (ang.).
↑ Główny Urząd Statystyczny / Metainformacje / Słownik pojęć / Pojęcia stosowane w statystyce publicznej [online], stat.gov.pl [dostęp 2021-08-04] .
↑ OMS USO.U. EPA OMS USO.U., Land, Waste, and Cleanup Topics [online], www.epa.gov, 15 listopada 2016 [dostęp 2021-08-04] (ang.).
1 2 Guidelines for National Waste Management Strategies: Moving from Challenges to Opportunities [online] .
↑ Waste prevention and management – Environment – European Commission [online], ec.europa.eu [dostęp 2021-08-04] .
↑ Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylająca niektóre dyrektywy (Tekst mający znaczenie dla EOG), „Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej”, OJ L (32008L0098), 22 listopada 2008 [dostęp 2021-08-05] (pol.).

Linki zewnętrzne

[1] Rozdział 2. Hierarchia sposobów postępowania z odpadami – Ustawa o odpadach – odpady [online], lexlege.pl [dostęp 2021-08-04] (pol.).

[:0-2] WenkeW. Hansen WenkeW., MariaM. Christopher MariaM., MaicM. Verbuecheln MaicM., EU Waste Policy and Challenges for Regional and Local Authorities [online], grudzień 2002 .

[3] L.L. Pawłowski L.L., Zrównoważoność a globalna rola metali ciężkich, „Problemy Ekorozwoju”, Vol. 6 (nr 1), 2011, s. 59–64, ISSN 1895-6912 [dostęp 2021-08-04] (ang.).

[4] Główny Urząd Statystyczny / Metainformacje / Słownik pojęć / Pojęcia stosowane w statystyce publicznej [online], stat.gov.pl [dostęp 2021-08-04] .

[5] OMS USO.U. EPA OMS USO.U., Land, Waste, and Cleanup Topics [online], www.epa.gov, 15 listopada 2016 [dostęp 2021-08-04] (ang.).

[:1-6] 1 2 Guidelines for National Waste Management Strategies: Moving from Challenges to Opportunities [online] .

[7] Waste prevention and management – Environment – European Commission [online], ec.europa.eu [dostęp 2021-08-04] .

[8] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylająca niektóre dyrektywy (Tekst mający znaczenie dla EOG), „Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej”, OJ L (32008L0098), 22 listopada 2008 [dostęp 2021-08-05] (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]