Historia kolei w Albanii

Pierwsza linia kolejowa (wąskotorowa) na terenie dzisiejszej Albanii powstała w 1890 i została zbudowana przez Włochów. Służyła do przewozu surowców mineralnych, głównie bitumów wydobywanych w rejonie Selenicy na wybrzeże Morza Jońskiego. Linia funkcjonowała krótko, podobnie jak lokalne połączenia zbudowane w 1916 przez armię austro-węgierską, stacjonującą na terenie Albanii. Linia austro-węgierska służyła do przewozu zaopatrzenia wojskowego i łączyła Szkodrę z Durrësem i Lushnją.

Pierwsza stała linia kolejowa została uruchomiona po przejęciu władzy przez komunistów. W listopadzie 1946 podpisano umowę jugosłowiańsko-albańską określającą zasady budowy pierwszej linii kolejowej na terytorium Albanii^[1]. Z pomocą specjalistów radzieckich i polskich zbudowano standardową linię łączącą Peqin i Durrës, o długości 42 600 m, która rozpoczęła działalność 7 listopada 1947^[2]. Kolejne linie kolejowe połączyły oddzielone dotąd od siebie tereny północnej i południowej części kraju. W 1986 po raz pierwszy koleje albańskie uzyskały połączenie ze światem zewnętrznym. Linia biegnąca z Wlory do Szkodry i dalej przez Hani i Hotit łączyła się z koleją czarnogórską^[2]. Długość linii kolejowych do roku 1990 osiągnęła 720 km^[2]. Były zarządzane przez państwowe przedsiębiorstwo Albańskie Linie Kolejowe (alb. Hekurudha e Shqipërisë). W latach 80. koleje obsługiwały 30 % transportu towarowego na terenie Albanii^[2].

Po upadku reżimu Envera Hodży podstawowym środkiem transportu na terenie Albanii stały się samochody, a infrastruktura kolejowa należy do najbardziej przestarzałych i niedoinwestowanych w Europie. Żaden z jej odcinków nie został zelektryfikowany. W czasie zamieszek 1997 roku uległa zniszczeniu większość infrastruktury kolejowej. Połączenia krajowe wznowiono w latach 2002-2003. Aktualnie nie funkcjonują w Albanii kolejowe połączenia międzynarodowe.

• Szkodra – Vorë – Durrës – Rrogozhina – Fier – Wlora
• Vorë – Tirana
• Rrogozhina – Elbasan – Librazhd – Pogradec

W latach 50. obsługę pierwszej linii kolejowej zapewniały zakupione w Polsce 6 lokomotyw TKt48^[3]. Według danych albańskiego ministerstwa transportu aktualnie Koleje Albańskie dysponują 25 lokomotywami (większość produkcji czeskiej), 66 wagonami do obsługi połączeń pasażerskich i 225 wagonami do przewozu towarów. W ciągu dnia roboczego Koleje Albańskie realizują 22 połączenia pasażerskie.

• Hekurudha Shqiptare

• Strona ministerstwa transportu Albanii. mppt.gov.al. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-19)].
• Artykuł o kolejach albańskich w The Economist