Hulok

Hulok
	Hoolock
	Mootnick & Groves, 2005
	; Przedstawiciel rodzaju – hulok zachodni (H. hoolock)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	naczelne
Podrząd	wyższe naczelne
Infrarząd	małpokształtne
Parvordo	małpy wąskonose
Nadrodzina	człekokształtne
Rodzina	gibbonowate
Rodzaj	hulok
	Typ nomenklatoryczny
	Simia hoolock Harlan, 1834
Gatunki
	3 gatunki – zobacz opis w tekście
	3 gatunki – zobacz opis w tekście

Hulok^[2] (Hoolock) – rodzaj ssaków naczelnych z rodziny gibbonowatych (Hylobatidae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Indiach, Bangladeszu, Mjanmie i Chinach^[3]^[4]^[5].

Morfologia

Długość ciała 45–81 cm; masa ciała 6–9 kg^[5]^[6].

Systematyka

Rodzaj zdefiniowali w 2005 roku amerykański prymatolog Alan Mootnick i australijski antropolog Colin Peter Groves w artykule poświęconym opisowi nowego rodzaju gibbonów, opublikowanym na łamach International Journal of Primatology^[1]. Na gatunek typowy autorzy wyznaczyli (oryginalne oznaczenie) huloka zachodniego (H. hoolock).

Etymologia

Hoolock: nazwa হলৌ holou oznaczająca w języku asamskim lub pokrewnych huloka zachodniego, być może w aluzji do jego odgłosów^[1].

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[7]^[6]^[3]:

Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa^[2]	Podgatunki^[5]^[3]^[6]	Rozmieszczenie geograficzne^[5]^[3]^[6]	Podstawowe wymiary^[5]^[6]^[a]	Status IUCN^[8]
Hoolock hoolock	(Harlan, 1834)	hulok zachodni	2 podgatunki	Bangladesz, północno-wschodnie Indie (na południe od rzeki Brahmaputra, na wschód od rzeki Dibang) i północno-zachodnia Mjanma (na zachód od rzeki Czinduin)	DC: około 51 cm MC: około 6,1–6,9 kg	EN
Hoolock leuconedys	(Groves, 1967)	hulok wschodni	gatunek monotypowy	północno-wschodnie Indie (Arunachal Pradesh i Asam) i wschodnia Mjanma (pomiędzy rzekami Czinduin i Irawadi)	DC: 45–65 cm MC: 6–9 kg	VU
Hoolock tianxing	Fan Pengfei, He Kai, Chen Xing, Ortiz, Zhang Bin, Zhao Chao, Li Yunqiao, Zhang Haibo, Kimock, Wang Wenzhi, Groves, Turvey, Roos, K.M. Helgen & Jiang Xuelong, 2017		gatunek monotypowy	Mjanma (pomiędzy rzekami Irawadi–Nmai Hka i Saluin, historycznie dalej na południe w Gokteik, w stanie Szan) i Chińska Republika Ludowa (góry Gaoligong Shan, Syczuan)	brak danych	EN

Kategorie IUCN: VU – gatunek narażony, EN – gatunek zagrożony.

Uwagi

↑ DC – długość ciała; MC – masa ciała

Przypisy

1 2 3 A. Mootnick & C.G. Groves. A New Generic Name for the Hoolock Gibbon (Hylobatidae). „International Journal of Primatology”. 26 (4), s. 971–976, 2005. DOI: 10.1007/s10764-005-5332-4. (ang.).
1 2 W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 53. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 264. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Bunopithecus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-02-06].
1 2 3 4 5 D.J. Chivers, M.V. Anandam, C.P. Groves, S. Molur, B.M. Rawson, M.C. Richardson, Ch. Roos & D. Whittaker: Family Hylobatidae (Gibbons). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 779-780. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).
1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 173. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-08-11]. (ang.).
↑ Home. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-08-08]. (ang.).

[8] DC – długość ciała; MC – masa ciała

[Mootnick&Groves-1] 1 2 3 A. Mootnick & C.G. Groves. A New Generic Name for the Hoolock Gibbon (Hylobatidae). „International Journal of Primatology”. 26 (4), s. 971–976, 2005. DOI: 10.1007/s10764-005-5332-4. (ang.).

[Cichocki&inni-2] 1 2 W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 53. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-3] 1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 264. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-4] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Bunopithecus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-02-06].

[Chivers&inni-5] 1 2 3 4 5 D.J. Chivers, M.V. Anandam, C.P. Groves, S. Molur, B.M. Rawson, M.C. Richardson, Ch. Roos & D. Whittaker: Family Hylobatidae (Gibbons). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 779-780. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).

[amw-6] 1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 173. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[mdd-7] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-08-11]. (ang.).

[9] Home. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-08-08]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[a]

[8]