Hutia

Hutia
	Capromys
	A.G. Desmarest, 1822
	; Hutia kubańska (C. pilorides)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	jeżozwierzowce
Infrarząd	jeżozwierzokształtne
Rodzina	kolcakowate
Podrodzina	hutie
Plemię	Capromyini
Rodzaj	hutia
	Typ nomenklatoryczny
	Capromys fourniere A.G. Desmarest, 1822 (= Isodon pilorides Say, 1822)
Synonimy
	Isodon Say, 1823; Procapromys F.M. Chapman, 1901; Macrocapromys Arredondo, 1958; Palaeocapromys Varona & Arredondo, 1979;
	Isodon Say, 1823; Procapromys F.M. Chapman, 1901; Macrocapromys Arredondo, 1958; Palaeocapromys Varona & Arredondo, 1979;
Gatunki
	5 gatunków (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	5 gatunków (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście

Hutia^[6] (Capromys) – rodzaj ssaka z podrodziny hutii (Capromyinae) w obrębie rodziny kolczakowatych (Echimyidae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące endemicznie na Kubie oraz okolicznych wyspach (Isla de la Juventud, Jardines de la Reina i Sabana)^[7]^[8].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 305–625 mm, długość ogona 131–315 mm; masa ciała do 7 kg^[7]^[9].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1822 roku francuski zoolog Anselme Gaëtan Desmarest w artykule zatytułowanym Wspomnienie o nowym rodzaju ssaków z rzędu gryzoni, nazwanym Capromys, opublikowanym w czasopiśmie „Bulletin des Sciences, par la Société Philomathique de Paris”^[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) hutia kubańska (C. pilorides).

Etymologia

Capromys: gr. καπρος kapros ‘dzik’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’^[10].
Isodon: gr. ισος isos ‘równy, podobny’; οδους odous, οδοντος odontos ‘ząb’^[11]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Isodon pilorides Say, 1822.
Procapromys: gr. προ pro ‘blisko, w pobliżu’; rodzaj Capromys Desmarest, 1822 (hutia)^[12]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Capromys geayi Pousargues, 1899(= Isodon pilorides Say, 1822).
Macrocapromys: gr. μακρος makros ‘długi’^[13]; rodzaj Capromys A.G. Desmarest, 1822 (hutia)^[4]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): †Macrocapromys acevedo Arredondo, 1958.
Palaeocapromys: gr. παλαιος palaios ‘stary, antyczny’^[14]; rodzaj Capromys Desmarest, 1822 (hutia). Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): †Capromys (Palaeocapromys) latus Varona & Arredondo, 1979.

Podział systematyczny

Do rodzaju należy jeden występujący współcześnie gatunek^[15]^[9]^[16]^[7]^[6]:

Capromys pilorides (Say, 1822) – hutia kubańska
Capromys geayi de Pousargues, 1899
Capromys garridoi (Varona, 1970) – kubohutia samotna

Opisano również gatunki wymarłe znany ze szczątków znalezionych w jaskiniach zachodniej części Kuby:

Capromys acevedo (Arredondo, 1958)^[4]
Capromys latus Varona & Arredondo, 1979 – okaz znany ze szczątków znalezionych w zachodniej części Kuby^[17]

Przypisy

1 2 A.G. Desmarest. Mémoire sur un nouveau genre de mammifères de l’ordre des rongeurs, nommé Capromys. „Bulletin des Sciences, par la Société Philomathique de Paris”. Année 1822, s. 185, 1822. (fr.).
↑ T. Say. Description of a Quadruped belonging to the order Rodentia. „Journal of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 2 (2), s. 332, 1822. (ang.).
↑ F.M. Chapman. A revision of the genus Capromys. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 14, s. 322, 1901. (ang.).
1 2 3 O.P. Arredondo de la Mata. Los roedores cubanos extinguidos. „El Cartero Cubano”. 17 (12), s. 10, 1958. (hiszp.).
↑ Varona i Arredondo 1979 ↓, s. 4.
1 2 W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 296. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
1 2 3 P.-H. Fabre, J. Patton & Y. Leite: Family Echimyidae (Hutias, Coypu South and American Spiny-rats). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 594–595. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Capromys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-02-18].
1 2 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 366. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 159.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 353.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 565.
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 147.
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 181.
↑ C.J. Burgin, J.S. Zijlstra, M.A. Becker, H. Handika, J.M. Alston, J. Widness, S. Liphardt, D.G. Huckaby & N.S. Upham: The ASM Mammal Diversity Database. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 2.1) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-04-17]. (ang.).
↑ C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 570. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ Varona i Arredondo 1979 ↓, s. 5.

Bibliografia

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).
E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).
L.S. Varona & O.P. Arredondo de la Mata. Nuevos taxones fósiles de Capromyidae (Rodentia: Caviomorpha). „Poeyana”. 195, s. 1–35, 1979. (hiszp.).

[Desmarest-1] 1 2 A.G. Desmarest. Mémoire sur un nouveau genre de mammifères de l’ordre des rongeurs, nommé Capromys. „Bulletin des Sciences, par la Société Philomathique de Paris”. Année 1822, s. 185, 1822. (fr.).

[say-2] T. Say. Description of a Quadruped belonging to the order Rodentia. „Journal of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 2 (2), s. 332, 1822. (ang.).

[cha-3] F.M. Chapman. A revision of the genus Capromys. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 14, s. 322, 1901. (ang.).

[Arredondo-4] 1 2 3 O.P. Arredondo de la Mata. Los roedores cubanos extinguidos. „El Cartero Cubano”. 17 (12), s. 10, 1958. (hiszp.).

[CITEREFVaronaArredondo19794-5] Varona i Arredondo 1979 ↓, s. 4.

[Cichocki&inni-6] 1 2 W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 296. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[hmw6-7] 1 2 3 P.-H. Fabre, J. Patton & Y. Leite: Family Echimyidae (Hutias, Coypu South and American Spiny-rats). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 594–595. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).

[Wilson&Reeder-8] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Capromys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-02-18].

[amw-9] 1 2 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 366. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[http://books.google.com/books?id=ApMeAQAAIAAJ&pg=PA159_159]-10] Palmer 1904 ↓, s. 159.

[CITEREFPalmer1904[http://books.google.com/books?id=ApMeAQAAIAAJ&pg=PA353_353]-11] Palmer 1904 ↓, s. 353.

[CITEREFPalmer1904[http://books.google.com/books?id=ApMeAQAAIAAJ&pg=PA565_565]-12] Palmer 1904 ↓, s. 565.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=187_147]-13] Jaeger 1959 ↓, s. 147.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=221_181]-14] Jaeger 1959 ↓, s. 181.

[mdd-15] C.J. Burgin, J.S. Zijlstra, M.A. Becker, H. Handika, J.M. Alston, J. Widness, S. Liphardt, D.G. Huckaby & N.S. Upham: The ASM Mammal Diversity Database. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 2.1) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-04-17]. (ang.).

[icmw-16] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 570. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[CITEREFVaronaArredondo19795-17] Varona i Arredondo 1979 ↓, s. 5.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]