Idriz Ajeti
 Idriz Ajeti, 2008 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci |
13 lutego 2019 |
| Zawód, zajęcie |
nauczyciel, językoznawca, albanolog |
| Narodowość |
albańska |
| Tytuł naukowy |
profesor |
| Edukacja |
wykształcenie wyższe |
| Alma Mater | |
| Wydział |
literatura |
| Odznaczenia | |
 | |
Idriz Ajeti (ur. 26 czerwca 1917 we wsi Tupale[1][2][3], zm. 13 lutego 2019[4][3]) – kosowski nauczyciel, albanolog, językoznawca. Laureat Orderu Republiki Serbii[1].
Życiorys
Po ukończeniu liceum w Skopje w 1938 roku[2][4] zaczął studiować filozofię i literaturę serbsko-chorwacką[5] na Uniwersytecie w Zagrzebiu[1][6][3], których nie ukończył. W 1949 roku na Uniwersytecie w Belgradzie ukończył romanistykę[2][5][1][4].
Działalność naukowa i edukacyjna
W latach 1949–1953 pracował w jednym z prisztińskich gimnazjów jako nauczyciel języka albańskiego[1][3], a w latach 1953–1960 jako wykładowca albanistyki na Uniwersytecie w Belgradzie[1]. W roku 1958 obronił doktorat, pisząc pracę o rozwoju dialektu gegijskiego wśród Albańczyków w Zadarze[1][6][2][3]. Od roku 1968 wykładał albanistykę na wydziale filozofii w Uniwersytecie w Prisztinie[1][3]. W Prisztinie w latach 1969–1971 pełnił funkcję dyrektora Instytutu Albanologicznego[2][1][6][3], w latach 1971–1973 był dziekanem wydziału filozofii na tamtejszym uniwersytecie, którego był również rektorem w latach 1973–1975[2][1][6][3]. W latach 1979–1982 i 1995-1999 był prezesem Akademii Nauk i Sztuk Kosowa[2][1][6][3][2].
Interesował się badaniem dialektów z diachronicznego punktu widzenia, tłumaczeniem dokumentów pisanych językiem osmańskim, badaniem relacji albańsko-serbskich oraz rozwojem współczesnego języka albańskiego[1][6].
Opracowywał podręczniki dla uczniów szkół średnich oraz studentów albanistyki Uniwersytetu w Prisztinie[1]. Z jego inicjatywy, od 1962 roku wydawane jest czasopismo naukowe „Badania Albanologiczne” („Gjurmime albanologjike”)[1].
Publikacje
- Pamje historike e ligjërimit shqip të Gjakovës në fillim të shekullit XIX (1960)[3]
- Istorijski razvitak gegijskog govora Arbanasa kod Zadra (1961)[3]
- Hymje në historinë e gjuhës shqipe (1963)[3]
- Ortografia e gjuhës shqipe (1964)[3]
- Historia e gjuhës shqipe (1969)[3]
- Probleme të historisë së gjuhës shqipe (1971)[3]
- Studime gjuhësore në fushë të shqipes (tom I – 1982, tom II – 1985, tom III i IV – 1989)[3]
- Studije iz istorije albanskog jezika (1982)[3]
- Shqiptarët dhe gjuha e tyre (1994)[3]
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Idriz Ajeti. ashak.org. (alb.).
- 1 2 3 4 5 6 7 8 Elsie 2011 ↓, s. 21-22.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 Ndahet nga jeta akademik Idriz Ajeti. telegrafi.com, 2019-02-13. (alb.).
- 1 2 3 Umro kosovski akademik Idriz Ajeti u 102. godini. kosovo24sata.com, 2019-02-13. (serb.).
- 1 2 Kastriot Myftaraj: Biografia e fshehur e delegatëve të Kongresit të Drejtshkrimit të vitit 1972. kastriotmyftaraj.org, 2012. [dostęp 2013-07-12]. (alb.).
- 1 2 3 4 5 6 Akademik Idriz AJETI: Lugina e Preshevës ka qenë dhe do të jetë Kosovë Lindore. preshevajone.com, 2011-07-25. (alb.).
Bibliografia
- Robert Elsie, Historical Dictionary of Kosovo, Lanham, Toronto, Plymouth (Wielka Brytania): The Scarecrow Press, Inc., 2011, ISBN 978-0-8108-7483-1.