Iduna

	Iduna
	Keyserling & J.H. Blasius, 1840
	; Zaganiacz ciemnogłowy (I. natalensis)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	trzciniaki
Rodzaj	Iduna
	Typ nomenklatoryczny
	Sylvia caligata Lichtenstein
Synonimy
	Chloropeta A. Smith, 1847;
	Chloropeta A. Smith, 1847;
Gatunki
	6 gatunków – zobacz opis w tekście
	6 gatunków – zobacz opis w tekście

Iduna – rodzaj ptaków z rodziny trzciniaków (Acrocephalidae).

Występowanie

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Eurazji i Afryce^[4].

Morfologia

Długość ciała 11–15 cm, masa ciała 7–17 g^[5].

Systematyka

Etymologia

W mitologii nordyckiej Iduna (staronord. Iðunn, Idun) to bogini wiosny i płodności, opiekunka magicznych jabłek odmłodzenia; została przemieniona we wróbla, aby Loki pod postacią sokoła mógł ją uratować z rąk olbrzyma Thjaziego (Þjazi), który ją porwał^[6].

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[7]:

Iduna caligata (M.H.C. Lichtenstein, 1823) – zaganiacz mały
Iduna rama (Sykes, 1832) – zaganiacz afgański
Iduna pallida (Hemprich & Ehrenberg, 1833) – zaganiacz blady
Iduna opaca (Cabanis, 1851) – zaganiacz płowy
Iduna natalensis (A. Smith, 1847) – zaganiacz ciemnogłowy
Iduna similis (Richmond, 1897) – zaganiacz górski

Uwagi

↑ Greckie χλωρος khlōros – „żółty”; πετης petēs – „lotnik” < πετομα petomai – „latać”. Gatunek typowy: Chloropeta natalensis A. Smith.

Przypisy

↑ Iduna, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ A. Keyserling, J.H. Blasius: Die wirbelthiere Europa’s. Braunschweig: F. Vieweg und sohn, 1840, s. lviii, 190. (niem.).
↑ A. Smith: Illustrations of the zoology of South Africa. London: Smith, Elder and Co., 1847, s. rys. 112 i tekst. (ang.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Bushtits, leaf warblers, reed warblers. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-05-02]. (ang.).
↑ F. Bairlein, P. Alström, R. Aymí, P. Clement, A. Dyrcz, G. Gargallo, F. Hawkins, S. Madge, D. Pearson, L. Svensson: Family Sylviidae (Old World Warblers). W: J. del Hoyo, A. Elliott & D.A. Christie (red.): Handbook of the Birds of the World. Cz. 11: Old World Flycatchers to Old World Warblers. Barcelona: Lynx Edicions, 2006, s. 635–636, 638–639. ISBN 84-96553-06-X. (ang.).
↑ Iduna, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-16] (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Acrocephalidae Salvin, 1882 – trzciniaki – Brush, reed and swamp warblers. Wersja: 2021-06-30. [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-04-11].

[a-3] Greckie χλωρος khlōros – „żółty”; πετης petēs – „lotnik” < πετομα petomai – „latać”. Gatunek typowy: Chloropeta natalensis A. Smith.

[itis-1] Iduna, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Keyserling&Blasius-2] A. Keyserling, J.H. Blasius: Die wirbelthiere Europa’s. Braunschweig: F. Vieweg und sohn, 1840, s. lviii, 190. (niem.).

[Smith-4] A. Smith: Illustrations of the zoology of South Africa. London: Smith, Elder and Co., 1847, s. rys. 112 i tekst. (ang.).

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Bushtits, leaf warblers, reed warblers. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-05-02]. (ang.).

[HBW-6] F. Bairlein, P. Alström, R. Aymí, P. Clement, A. Dyrcz, G. Gargallo, F. Hawkins, S. Madge, D. Pearson, L. Svensson: Family Sylviidae (Old World Warblers). W: J. del Hoyo, A. Elliott & D.A. Christie (red.): Handbook of the Birds of the World. Cz. 11: Old World Flycatchers to Old World Warblers. Barcelona: Lynx Edicions, 2006, s. 635–636, 638–639. ISBN 84-96553-06-X. (ang.).

[Jobling-7] Iduna, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-16] (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-8] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Acrocephalidae Salvin, 1882 – trzciniaki – Brush, reed and swamp warblers. Wersja: 2021-06-30. [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-04-11].

[1]

[2]

[a]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]